Με «κόφτη» θα εισαχθούν οι αλλαγές που σχεδιάζονται για τις αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών κατά τη σύνδεσή τους με τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.
Σενάρια για μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές
Σε περίπου δύο εβδομάδες αναμένεται να παραδώσει το πόρισμά της η επιτροπή του υπουργείου Εργασίας που έχει αναλάβει να μελετήσει τα σενάρια σύνδεσης μισθών και ασφαλιστικών εισφορών και -σύμφωνα με πληροφορίες- το σχέδιο θα περιλαμβάνει ένα μείγμα αύξησης αποδοχών που θα συναρτάται με το εκάστοτε ύψος των κρατήσεων και τον πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης. Η αύξηση των εισφορών θα αποσυνδέεται έτσι από τον πληθωρισμό, ο οποίος δεν αντικατοπτρίζει πάντα τις πραγματικές μισθολογικές εξελίξεις.
Μετά το πόρισμα, η ηγεσία του υπουργείου θα αποφασίσει εάν η αύξηση των εισφορών για τη νέα χρονιά θα γίνει σύμφωνα με τον δείκτη μεταβολής μισθών ή με τη διαδικασία που ακολουθείται μέχρι σήμερα ανάλογα με το ύψος του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός του 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,9%-3%, ενώ η μεταβολή μισθών θα είναι πάνω από 4%, όπως δείχνουν οι εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ. Στην περίπτωση αυτή, ο «κόφτης» θα προβλέπει αύξηση εισφορών της τάξης 2,9%-3%.
Η αλλαγή αυτή επιδιώκει να ευθυγραμμίσει τις εισφορές με τον πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, αποσυνδέοντές τες από τον πληθωρισμό, ο οποίος δεν αντικατοπτρίζει πάντα τις μισθολογικές εξελίξεις. Ο νέος τρόπος προβλέπει ότι οι εισφορές θα υπολογίζονται με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών, τον οποίο θα καταρτίζει η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αυτός ο δείκτης θα χρησιμοποιείται και για την ετήσια αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων.
Ποιές είναι οι προτάσεις
Ωστόσο, αυτό που θα παίξει καθοριστικό ρόλο και το οποίο υποδεικνύεται στο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) είναι η ανάγκη αύξησης των μέσων μισθών κατά τουλάχιστον 5%, ώστε να ξεπεραστεί η σταθερά προβληματική πορεία του πληθωρισμού και να ανακουφιστούν τα ελληνικά νοικοκυριά.
Μία ανάλογη όμως αύξηση στις εισφορές των μη μισθωτών θα συνιστούσε σημαντική επιβάρυνση. Εάν ο δείκτης μισθών δείξει αύξηση 5%, τότε ισόποσα θα πρέπει να αυξηθούν οι ασφαλιστικές κατηγορίες των μη μισθωτών. Ήδη, στο υπουργείο Εργασίας υπάρχουν εισηγήσεις για χαμηλότερη επιβάρυνση, καθώς στη διετία 2023-2024 οι εισφορές αυξήθηκαν πάνω από 13% και αν προστεθεί άλλο ένα 5% τότε η επιβάρυνση θα είναι μεγαλύτερη του 18% κατά την τελευταία τριετία.
Υπενθυμίζεται ότι η διάταξη περί ταυτόχρονης αύξησης των συντάξεων, με τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων, κρίθηκε αναγκαία, ώστε να διασφαλιστεί το ύψος των μελλοντικών συντάξεων των δικαιούχων. Εκτιμήθηκε ότι αν τώρα δεν λαμβανόταν υπόψη ο πληθωρισμός στο τελικό ποσό των εισφορών, τότε θα ήταν πολύ πιθανό στο μέλλον οι συντάξεις που θα προέκυπταν, γι’ αυτή την ομάδα εργαζομένων, να είναι πολύ χαμηλές.
Πιθανές διακυμάνσεις
Από την άλλη πλευρά, το νέο σύστημα ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις των εισφορών σε περιόδους υψηλής ανάπτυξης των μισθών, κάτι που μπορεί να αποτελέσει σημαντική επιβάρυνση για τους ασφαλισμένους, ιδιαίτερα αν τα εισοδήματά τους παραμένουν σταθερά ή μειώνονται παρά την άνοδο των μισθών στην οικονομία. Επιπλέον, αν υπάρξουν μεγάλες διακυμάνσεις στους μισθούς, το νέο σύστημα μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτες και απότομες αυξήσεις στις εισφορές.
