Φοροελαφρύνσεις και εισοδηματικές ενισχύσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ το 2025 προβλέπει το τελικό κείμενο του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, σύμφωνα με το οποίο ανεβαίνει ο πήχυς της ανάπτυξης και του πλεονάσματος για το επόμενο έτος, με κινητήριες δυνάμεις τις επενδύσεις, τον τουρισμό και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ αναθεωρείται προς τα πάνω η εκτίμηση για τον πληθωρισμό.
Ποιές θα είναι οι φετινές εισπράξεις
Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει επίσης αύξηση των κονδυλίων για την Υγεία (κατά 1,15 δισ. ευρώ) και την Παιδεία (κατά 141 εκατ. ευρώ) ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης των φορολογικών εισπράξεων, που το 2025 θα αυξηθούν κατά 2,49 δισ. ευρώ, στα 69,2 δισ. ευρώ. Η άνοδος αυτή αποδίδεται κυρίως στα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, τα οποία στοχεύουν στη δημιουργία πρόσθετου «ταμειακού χώρου» για νέες παροχές, έπειτα από συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αν και όλα θα εξαρτηθούν από την πραγματική απόδοση των μέτρων στην κυβερνητική ατζέντα, υπάρχουν σχέδια για νέες παρεμβάσεις από το 2026 στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων με μειώσεις συντελεστών κυρίως για τα μεσαία εισοδήματα και για κούρεμα κατά 30% στα τεκμήρια διαβίωσης.
Η φετινή χρονιά θα κλείσει με υπερεισπράξεις ύψους 2,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,8 δισ. ευρώ (1 δισ. από ΦΠΑ και 800 εκατ. ευρώ από φόρους στις εταιρείες) οφείλονται κυρίως στην ψηφιακή μεταρρύθμιση, με τη χρήση των συστημάτων myDATA και POS, που φέτος ενίσχυσαν σημαντικά τα κρατικά έσοδα.
Ποιοί θα είναι οι κερδισμένοι για το 2025
Στο μέτωπο των παροχών είναι:
1. Ελεύθεροι επαγγελματίες: Πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις και εργαζόμενους με μπλοκάκι για τους οποίους ο φόρος υπολογίζεται με τεκμαρτό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι το εκκαθαριστικό της εφορίας του 2025 θα είναι μειωμένο για όλους κατά 325 ευρώ. Ο κυβερνητικός σχεδιασμός προβλέπει κατάργηση του τέλους το 2027 για τις επιχειρήσεις. Παράλληλα σημαντική ελάφρυνση επέρχεται και από το κούρεμα των τεκμηρίων διαβίωσης.
2. Ιδιοκτήτες, εκμισθωτές και αγοραστές ακινήτων: Από την 1η Ιανουαρίου 2025 διπλασιάζεται στο 20% από 10% η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ σε ιδιοκτήτες με κατοικίες συνολικής αξίας έως 500.000 ευρώ που έχουν ασφαλίσει το σπίτι ή τα σπίτια τους από φυσικές καταστροφές (σεισμός, πυρκαγιά, πλημμύρα).
Επίσης θεσπίζεται τριετής απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για όσους ιδιοκτήτες ανοίξουν κλειστά ακίνητα ή μετατρέψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις σε μακροχρόνιες. Βασική προϋπόθεση είναι το ακίνητο να είναι κενό, όπως προκύπτει από το Ε2, ή να βρίσκεται σε βραχυχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον 3 έτη, το εμβαδόν του να μην ξεπερνά τα 120 τ.μ. και να ανήκει σε φυσικά πρόσωπα και όχι σε επιχειρήσεις. Επιπλέον παγώνει ο ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις ακινήτων έως τα τέλη του 2025, ενώ αναστέλλεται και ο φόρος υπεραξίας.
3. Οικογένειες με παιδιά: Από το 2025 προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των χρηματικών παροχών από εργοδότες σε νέο γονέα για χρονικό διάστημα έως δώδεκα μήνες από την απόκτηση τέκνου και μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ετησίως, προσαυξανόμενου κατά επιπλέον 5.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Επίσης προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο στα ασφάλιστρα 15% στα συμβόλαια υγείας για τα παιδιά.
4. Εργαζόμενοι στην εστίαση: Θεσπίζεται αφορολόγητο έως 300 ευρώ τον μήνα για τα φιλοδωρήματα και πλήρης απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές (από την 1η Νοεμβρίου 2024 σε ισχύ).
5. Αγρότες: Προβλέπεται μόνιμη επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης.
6. Γιατροί: Προβλέπεται αυτοτελής φορολόγηση με συντελεστή 22% των αμοιβών των γιατρών του ΕΣΥ από εφημερίες, που θα επιφέρει μηνιαίο καθαρό όφελος για τους γιατρούς 150 ευρώ κατά μέσον όρο και σε πολλές περιπτώσεις πάνω από 200 ευρώ.
Ποιά είναι τα Βασικά μεγέθη της οικονομίας
Όσον αφορά τα βασικά μεγέθη:
- Ο ρυθμός της ανάπτυξης το 2025 επιταχύνεται οριακά στο 2,3% από 2,2% φέτος, με το ΑΕΠ να αυξάνει κατά 10 δισ. ευρώ, στα 247,5 δισ., με βασικές κινητήριες δυνάμεις τον τουρισμό που θα φέρει έσοδα 22,5 δισ. ευρώ το 2025 από 21,5 δισ. ευρώ φέτος, τις επενδύσεις που θα αυξηθούν κατά 8,4% από 6,7% το 2024 και τους πρόσθετους πόρους ύψους 3,455 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
- Ωστόσο η δημόσια κατανάλωση θα μείνει στάσιμη και η ιδιωτική θα υποχωρήσει οριακά στο 1,6% από 1,7% φέτος. Οι εξαγωγές προβλέπεται να παρουσιάσουν επιβράδυνση, με ρυθμό αύξησης 4% (έναντι 5,6% το 2024), ενώ οι εισαγωγές θα αυξηθούν κατά 3,6%.
- Το δημόσιο χρέος μετά την προσθήκη ποσού 12,4 δισ. ευρώ από αναβαλλόμενους τόκους του δεύτερου μνημονίου από τη Eurostat αναμένεται να διαμορφωθεί στο 154% του ΑΕΠ το 2024 από 153,7% που ήταν η αρχική εκτίμηση στο προσχέδιο. Παρά την αναθεώρηση αυτή, το 2025 προβλέπεται περαιτέρω αποκλιμάκωση στο 147,5% του ΑΕΠ, χάρη στην αύξηση του ΑΕΠ.
- Στα δημοσιονομικά το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2024 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 2,5% του ΑΕΠ ή και υψηλότερα, υπερβαίνοντας την αρχική πρόβλεψη του 2,1%. Για το 2025, ο στόχος είναι πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ, με συνολικές εξοικονομήσεις ύψους 5,967 δισ. ευρώ.
- Στο πεδίο των τιμών ο πληθωρισμός τοποθετείται οριακά υψηλότερα στο 2,4% για το 2025 έναντι αρχικής εκτίμησης για 2,1%. Ωστόσο, θα είναι χαμηλότερος σε σχέση με τον φετινό δείκτη που τρέχει με 2,7%.
- Η απασχόληση αναμένεται να κατεβάσει ταχύτητα στο 0,7% από 1,1% φέτος και η ανεργία για πρώτη φορά θα βρεθεί σε μονοψήφιο ποσοστό στο 9,7% από 10,3% το 2024.
- Οι συνολικές δαπάνες για το 2025 εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 80,5 δισ. ευρώ από 76,5 δισ. ευρώ το 2024. Από αυτές, 15 δισ. ευρώ θα διατεθούν για μισθούς και 7,7 δισ. ευρώ για τόκους. Παράλληλα, το ύψος των επενδύσεων θα φτάσει τα 14,1 δισ. ευρώ.
