Προϋπολογισμό ισχυρής ανάπτυξης, φέτος και του χρόνου, με αυξήσεις μισθών, συντάξεων, επιδομάτων και φορολογικές ελαφρύνσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ προβλέπει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, στοχεύοντας σε εισπράξεις 68,7 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο.
Το κείμενο του προϋπολογισμού «στιγματίζουν» οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, με αποτέλεσμα να είναι πλήρως «ευθυγραμμισμένο» με το πλαφόν 3,6% στην αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών, τον δραστικό περιορισμό του δημόσιου χρέους στο 149,1% του ΑΕΠ και την επίτευξη μεγαλύτερων πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 2,5% του ΑΕΠ για το 2025.
Αβεβαιότητα
Ωστόσο, οι προβλέψεις για την εξέλιξη των βασικών μεγεθών ενέχουν ρίσκα και αβεβαιότητες που συνδέονται με τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τον παρατεταμένο πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και με τις σημαντικές και επιταχυνόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Φέτος, η οικονομία θα κλείσει με ανάπτυξη που θα κυμαίνεται κοντά στα επίπεδα του 2,2%, αισθητά χαμηλότερα από την αρχική εκτίμηση για επιτάχυνση του ΑΕΠ κατά 2,9%, ενώ για το 2025 ο πήχυς τοποθετείται οριακά υψηλότερα στο 2,3% με ατμομηχανή τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 8,4% τον επόμενο χρόνο από 6,7% το 2024. Το ΑΕΠ σε απόλυτα μεγέθη θα ανέλθει στα 242,3 δισ. ευρώ από 231,9 δισ. ευρώ φέτος.
Το 2025 θα είναι ακόμα μία «χρυσή χρονιά» για τα φορολογικά έσοδα, τα οποία αναμένεται να ψηλώσουν στα 68,7 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,5 δισ. ευρώ ή 3,7% έναντι του 2024, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως αντικατοπτρίζεται στις μακροοικονομικές προβλέψεις. Από αυτά, τα 878.000.000 ευρώ θα προέλθουν από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων λόγω αναπροσαρμογής των εισοδημάτων και το 1,254 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ λόγω της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, του κύματος ανατιμήσεων, του περιορισμού της φοροδιαφυγής και της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας.
Στην αντίπερα όχθη απώλειες εσόδων θα υπάρξουν από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και τις ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και από την αύξηση στο 20% της έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ για ασφαλισμένες έναντι φυσικών καταστροφών κατοικίες αντικειμενικής αξίας έως 500.000 ευρώ.
Μεγάλη εστία ανησυχίας για το οικονομικό επιτελείο θα είναι ο πληθωρισμός, καθώς θα «τρέχει» με 2,1% τον επόμενο χρόνο από 2,7%, εξουδετερώνοντας σε μεγάλο βαθμό τις νέες αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις. Τα καλά νέα θα έρθουν από το μέτωπο της ανεργίας, η οποία από 10,3% φέτος θα πέσει για πρώτη φορά σε μονοψήφιο ποσοστό στο 9,7% το 2025.
Η δημόσια κατανάλωση δεν θα σημειώσει καμία αξιολόγηση μεταβολή παραμένοντας στάσιμη και το 2025 από 0,4% το 2024, ενώ η ιδιωτική θα σημειώσει οριακή επιβράδυνση στο 1,6% από 1,7%. Οι εξαγωγές θα επιβραδύνουν περαιτέρω στο 4% για το 2025 από 4,2% φέτος, ενώ οι εισαγωγές θα σημειώσουν αύξηση κατά 3,6% το 2025 από 3,8% το 2024, περιορίζοντας ελαφρώς την «ψαλίδα» στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Οι επενδύσεις θα επιταχυνθούν στο 8,4% το 2025 από 6,7% το 2024 ως αποτέλεσμα της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, της έγκαιρης και αποτελεσματικής αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και των άλλων ευρωπαϊκών κονδυλίων, αλλά και λόγω της ταχύτερης από την αναμενόμενη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσω των μεταρρυθμίσεων που έχουν δρομολογηθεί με τα φορολογικά κίνητρα για τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές.
Το ισοζύγιο του προϋπολογισμού (συμπεριλαμβανομένων των τοκοχρεολυσίων) θα είναι ελλειμματικό κατά 1% το τρέχον έτος και 0,6% το 2025, αρκετά πάντως κάτω από το όριο του 3% που θέτει το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Σε δημοσιονομικό πεδίο ο προϋπολογισμός θα παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 2,4% του ΑΕΠ ενδεχομένως και υψηλότερα (έναντι αρχικής πρόβλεψης για 2,1% του ΑΕΠ), ενώ ο στόχος για το 2025 είναι για 2,5% του ΑΕΠ. Το χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 153,7% στο τέλος του 2024 και ότι θα κατέλθει στο 149,1% το 2025, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Σε απόλυτα μεγέθη, θα εξακοντιστεί στα 361,4 δισ. ευρώ το 2025 από 356,5 δισ. ευρώ φέτος, ωστόσο από το συνολικό ποσό δεν έχουν αφαιρεθεί οι προεξοφλήσεις.
