Ενιαίους όρους για απονομή σύνταξης αναπηρίας από κοινή νόσο με πιστοποίηση αναπηρίας 50% μπορούν να λάβουν πλέον οι ασφαλισμένοι, καθώς άλλαξε το καθεστώς και πλέον εφαρμόζονται ενιαία κριτήρια στην αξιολόγηση από τις υγειονομικές επιτροπές, ιδιαίτερα αν η αναπηρία προϋπήρχε της αίτησης συνταξιοδότησης. Τα ποσά υπολογίζονται σε 390-580 ευρώ, κατ’ αναλογία της πλήρους σύνταξης αναπηρίας (ύψους 600-1.200 ευρώ) και με ελάχιστη ασφάλιση 15ετίας.
ΠΡΟΥΠΑΡΧΟΥΣΑ
Σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου Εργασίας προς τον ΕΦΚΑ, αν ο ασφαλισμένος είχε αναπηρία πριν από την υπαγωγή του στην ασφάλιση (προϋπάρχουσα αναπηρία), θεωρείται άτομο με αναπηρία, εφόσον η αναπηρία του επιδεινώθηκε μετά την ασφάλισή του και η μεταγενέστερη της υπαγωγής στην ασφάλιση αναπηρία (ποσοστό επιδείνωσης) φτάνει τουλάχιστον το 40% της αναπηρίας βάσει της οποίας ζητεί τη χορήγηση σύνταξης. Εφόσον δηλαδή η μεταγενέστερη της ασφάλισης αναπηρία φθάνει τουλάχιστον το 40% της κατά περίπτωση αναπηρίας. Ρητά επισημαίνεται στην εγκύκλιο του υπουργείου ότι: «Η βαθμίδα στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος καθορίζεται από το ποσοστό επιδείνωσης της αναπηρίας του δικαιούχου, και με βάση αυτή τού χορηγείται η εθνική σύνταξη». Σε κάθε περίπτωση, είτε πρόκειται για νέα πάθηση είτε για επιδείνωση προϋπάρχουσας, οι Υγειονομικές Επιτροπές γνωματεύουν το συνολικό ποσοστό αναπηρίας που καθορίζεται από όλες τις παθήσεις του ασφαλισμένου και ένα επιπλέον ποσοστό αναπηρίας που οφείλεται μόνο στην επιδείνωση, ή τη νέα πάθηση, που εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια της ασφάλισης. Επίσης, διευκρινίζεται ότι το συνολικό ποσοστό δεν είναι το άθροισμα των ποσοστών παλαιάς και νέας πάθησης. Η σύνταξη χορηγείται εφόσον κατ’ ελάχιστον υφίσταται συνολικό ποσοστό αναπηρίας 50% και το ποσοστό της επιδείνωσης ή της νέας πάθησης ανέρχεται τουλάχιστον σε 20% (= 40% x 50%). Επομένως, καθοριστικοί παράγοντες για την απονομή σύνταξης αναπηρίας και τον καθορισμό της βαθμίδας αναπηρίας αποτελούν: α) το συνολικό ποσοστό αναπηρίας που πρέπει να είναι τουλάχιστον 50%, β) το ποσοστό της επιδείνωσης ή της νέας πάθησης που συμμετέχει στον καθορισμό της βαθμίδας αναπηρίας, το οποίο πρέπει να είναι τουλάχιστον 20%.
ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
Για παράδειγμα:
* Ασφαλισμένος εισήλθε στην ασφάλιση με ποσοστό αναπηρίας 75%, στη συνέχεια κατά τη διάρκεια της εργασίας του η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε, με αποτέλεσμα οι Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ να τον κρίνουν ανάπηρο με συνολικό ποσοστό 80% και ποσοστό επιδείνωσης 20%. Στον ασφαλισμένο θα χορηγηθεί σύνταξη μερικής αναπηρίας.
* Ασφαλισμένη με ποσοστό πιστοποιημένης προϋπάρχουσας αναπηρίας 30% και ποσοστό από νέα πάθηση 20% θα δικαιούται σύνταξη μόνο εάν οι Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ κρίνουν ότι οι παθήσεις της συνεκτιμώνται και της καθορίζουν τουλάχιστον 50% συνολικό ποσοστό αναπηρίας. Στην περίπτωση που αποφανθούν ότι το συνολικό ποσοστό είναι μικρότερο του 50%, δεν θα της χορηγηθεί σύνταξη.
ΟΓΑ
Ειδικά, για τους ασφαλισμένους του π. ΟΓΑ, η ένταξη στις ενιαίες προϋποθέσεις γίνεται από 1/1/2024 με ελάχιστο συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας 59% και από 1/1/2025 και εφεξής επέρχεται πλήρης ένταξή τους στο νέο νομοθετικό πλαίσιο, με ελάχιστο συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας 50%. Αναφορικά με τον χρόνο ασφάλισης, περιλαμβάνονται οι κατηγορίες: α) τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης ή β) τουλάχιστον 5 έτη ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 2 έτη εντός της 5ετίας, πριν από την ημερομηνία ή το έτος έναρξης της αναπηρίας και γ) από 1 έως 5 έτη ασφάλισης για νέους ασφαλισμένους έως 31 ετών.
