Ακριβά πληρώνουν οι κάτοχοι καρτών την έλλειψη της δέουσας προσοχής κατά τη χρήση του πλαστικού χρήματος και τη διενέργεια ηλεκτρονικών πληρωμών.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι το 2023 σημειώθηκαν απάτες ύψους 23.700.000 ευρώ κατά τη χρήση καρτών που χρησιμοποιούνται για διαδικτυακές συναλλαγές ή κάνοντας χρήση POS και ATM.
Το κόστος των περιστατικών απάτης επιβάρυνε κατά 59% τους κατόχους καρτών, κατά 34% τους αποδέκτες υπηρεσιών πληρωμών και κατά 7% τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που εκδίδουν κάρτες. Που σημαίνει ότι οι πολίτες που χρησιμοποιούν κάρτες πληρωμών ζημιώθηκαν με 13.900.000 ευρώ από τη συνολική ζημία των 23.700.000 ευρώ που σημειώθηκε στις απάτες με πλαστικό χρήμα. Σημειώνεται ότι οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέρη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους.
Στο πλαίσιο αυτό, οι συναλλασσόμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να γνωρίζουν ότι οι συχνότερες μέθοδοι των επιτήδειων περιλαμβάνουν την απάτη μέσω τηλεφωνικής κλήσης (Vishing), μέσω e-mail (Phishing) και μέσω SMS (SMiShing). Συνήθως ο χρήστης λαμβάνει ψεύτικους ψηφιακούς συνδέσμους (links) με αληθοφανή χαρακτηριστικά (επωνυμία ή λογότυπο τράπεζας ή άλλου οργανισμού). Η επίσκεψη σε αυτούς τους συνδέσμους μπορεί να οδηγήσει σε επιζήμιες ενέργειες όπως την αποκάλυψη ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων και κωδικών ασφαλείας, την αποστολή χρηματικών ποσών για υποτιθέμενη αγορά ή ακόμα και την εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού σε συσκευές. Για τον λόγο αυτό, κατά τις συναλλαγές τους οι πολίτες πρέπει να χρησιμοποιούν αποκλειστικά και μόνο το site της τράπεζάς τους.
Τα στοιχεία της ΤτΕ καταγράφουν σημαντική αύξηση του αριθμού των συναλλαγών απάτης κατά 43% το 2023 σε σχέση με το 2022. Αντίστοιχα, ο αριθμός των περιστατικών απάτης ως ποσοστό του συνολικού αριθμού των συναλλαγών, παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να διατηρείται στο χαμηλό επίπεδο του 0,02%, αυξήθηκε κατά 25% συγκριτικά με το 2022 και αντιστοιχεί σε 1 συναλλαγή απάτης ανά 5.400 συναλλαγές. Κατ’ αντιστοιχία με τον αριθμό συναλλαγών απάτης, η αξία αυτών αυξήθηκε κατά 46% σε σχέση με το 2022 και ως ποσοστό της συνολικής αξίας των συναλλαγών παραμένει σε χαμηλό επίπεδο, 0,02%, αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 4.300 ευρώ αξία συναλλαγών, αλλά το ποσοστό αυτό παρουσιάζεται αυξημένο κατά 34% σε σχέση με το 2022.
Αναλύοντας τις μεταβολές των περιστατικών απάτης ανά τύπο συναλλαγής, η ΤτΕ διαπιστώνει αύξηση του αριθμού των συναλλαγών απάτης που αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς φυσική παρουσία κάρτας (Card Not Present – CNP) κατά 34%, σε 337.000 περιστατικά το 2023, από 251.000 το 2022, καθώς και αντίστοιχη αύξηση της αξίας τους κατά 35% σε 17.500.000 ευρώ από 13.000.000 ευρώ το 2022.
Αύξηση παρατηρείται τόσο στον αριθμό όσο και στην αξία των συναλλαγών απάτης σε τερματικά POS κατά 106% και 142% αντίστοιχα, με τον αριθμό αυτών να ανέρχεται σε 68.000 περιστατικά, αξίας 4.200.000 ευρώ το 2023, από 33.000 περιστατικά αξίας 1.700.000 ευρώ το 2022.
Τέλος, σημαντικά αυξημένα περιστατικά απάτης παρατηρούνται και στις συναλλαγές σε ΑΤΜ, των οποίων ο αριθμός το 2023 αυξήθηκε κατά 58% σε 5.000 περιστατικά από 3.000 το 2022, ενώ η αξία τους ανήλθε σε 2.000.000 ευρώ από 1.500.000 ευρώ το 2022, αυξημένη κατά 35%.
Η αύξηση της αξίας των συναλλαγών απάτης σε ATM και POS το 2023 σε σχέση με το 2022 οφείλεται κυρίως στα περιστατικά απάτης που προκύπτουν από παράνομες συναλλαγές με τη χρήση χαμένης ή κλεμμένης κάρτας.
