Αυστηρότερες ρυθμίσεις για την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης φέρνει το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με κύριο στόχο να αποτραπεί η δημιουργία μιας νέας γενιάς αυθαιρέτων. Τα αυθαίρετα θα εντοπίζονται με τη συνδρομή των drones και θα κατεδαφίζονται με συνοπτικές διαδικασίες εντός 45 ημερών.
Στο νομοσχέδιο δεν υπάρχουν τελικά οι πολυαναμενόμενες διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση, έπειτα από νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που περιπλέκει την προσπάθεια της κυβέρνησης να δοθεί λύση σε μια υπόθεση που ταλαιπωρεί χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη τη χώρα. Το ΥΠΕΝ αναμένει να καθαρογραφεί η εν λόγω απόφαση προκειμένου να αποφασίσει τις επόμενες κινήσεις.
ΈΛΕΓΧΟΙ
Οι αρμοδιότητες για τον εντοπισμό της αυθαίρετης δόμησης μεταφέρονται στους «ράμπο» του ΥΠΕΝ (Σώμα Επιθεωρητών και Ελεγκτών) που με τη βοήθεια μεγάλης επένδυσης στη σύγχρονη τεχνολογία (drones, δορυφορικές λήψεις, αεροφωτογραφίες, σύνδεση με την εφαρμογή e-adeies και ενός συστήματος αυτόματου εντοπισμού κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος) θα επιτρέπει την ταχύτατη καταγραφή, τον έλεγχο και την κατεδάφιση κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος.
Επίσης, πρώτη φορά γίνεται προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων και προτάσσονται όλα τα νέα αυθαίρετα κτίσματα, καθώς και σημαντικός αριθμός παλαιότερων αυθαιρέτων που επιλέγονται με πολεοδομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Ο εντοπισμός των αυθαιρέτων θα πραγματοποιείται και με τη χρήση Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (drones) ή αεροφωτογραφιών. Οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν -επώνυμες- καταγγελίες για αυθαίρετα στο Ενιαίο Ηλεκτρονικό Σύστημα Καταγγελιών με την πληρωμή παραβόλου ύψους 300 ευρώ.
ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ
Ειδικότερα, κατεδαφίζεται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα και με την εξής σειρά:
– Το σύνολο των νέων αυθαίρετων κατασκευών που κατασκευάστηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 και το σύνολο των αυθαίρετων κατασκευών που κατασκευάστηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011.
– Επίσης, κατεδαφίζεται αριθμός αυθαιρέτων κατ’ ελάχιστον ίσος με τον αριθμό των οριστικών πρωτοκόλλων κατεδάφισης του 2022 κατά 50% με κριτήρια χρονικής προτεραιότητας και κατά 50% με κριτήρια περιβαλλοντικά και χωροταξικά, όπως αυτά που εξειδικεύονται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Επιπλέον, μπορούν να προτεραιοποιούνται περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών, οι οποίες κρίνεται ότι συνεπάγονται σημαντική περιβαλλοντική όχληση.
Τα πρόστιμα ανέγερσης κυμαίνονται από 250 έως 1.500 ευρώ και το πρόστιμο μη έγκαιρης κατεδάφισης από 100 έως 750 ευρώ. Οι ιδιοκτήτες ή εντολείς κατασκευής ή εγκατάστασης αυθαίρετων κατασκευών ή αλλαγής χρήσεως και οι εργολάβοι κατασκευής τους τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και χρηματική ποινή από 5.000 έως 50.000 ευρώ. Κατά την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνονται υποχρεωτικά και αναλογικά υπόψη η αξία της αυθαίρετης κατασκευής και ο βαθμός υποβάθμισης του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Για την εκτέλεση εργασιών δόμησης χωρίς οικοδομική άδεια ή κατά παράβαση αυτής στον αιγιαλό, στην παραλία, στη θάλασσα, στον πυθμένα, στη ζώνη λιμένα, σε μεγάλη λίμνη, πλεύσιμο ποταμό, ρέματα, όχθη ή παρόχθια ζώνη μεγάλης λίμνης ή πλεύσιμου ποταμού, στους βιότοπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, στους αρχαιολογικούς χώρους και τους ιστορικούς τόπους, σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως μνημεία και σε δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, καθώς και σε δημόσιες χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις διπλασιάζονται τα ελάχιστα και μέγιστα όρια των χρηματικών ποινών.
Τέλος, στην περίπτωση αυθαίρετου χώρου που χρησιμοποιείται για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας, προβλέπεται η προσωρινή αφαίρεση της άδειας ή της έγκρισης λειτουργίας, θα σφραγίζονται ο χώρος και ο εξοπλισμός, ενώ θα είναι δυνατόν να επιβάλλεται και διακοπή της ηλεκτροδότησης.
