Η τεράστια ευκαιρία της Ελλάδας να αξιοποιήσει τους διαθέσιμους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα δημόσια κονδύλια και τα κεφάλαια των ιδιωτικών εταιρειών, για να προχωρήσει η κατασκευή των μεγάλων έργων υποδομής άνω των 50 δισ. ευρώ, κινδυνεύει να χαθεί αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά από τα συναρμόδια υπουργεία Υποδομών, Περιβάλλοντος-Ενέργειας, Οικονομικών, Δικαιοσύνης τα προσκόμματα και οι διαχρονικές παθογένειες που εμποδίζουν την υλοποίηση των υφιστάμενων επενδύσεων και τον έγκαιρο προγραμματισμό των έργων «νέας γενιάς».
Το κοκτέιλ των προβλημάτων, όπως το περιγράφουν οι εργολάβοι οι οποίοι έχουν ήδη ανεκτέλεστο έργων 15 δισ. ευρώ και το οποίο θα αυξηθεί θεαματικά, συντίθεται μεταξύ άλλων από τις μεγάλες καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις, τη δυσκολία έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τις τράπεζες, την έλλειψη 30.000-50.000 εργαζομένων, καθώς και την απουσία «ορατότητας» των νέων έργων που πρόκειται να προκηρυχθούν μέσω νέων παραχωρήσεων, ΣΔΙΤ ή του θεσμού των «πρότυπων προτάσεων» που έχει μπει στον πάγο.
1.ΑΣΗΚΩΤΟ ΒΑΡΟΣ
Είναι χαρακτηριστική η παρέμβαση του αντιπροέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου Intrakat, Αλέξανδρου Εξάρχου, στο συνέδριο «Υποδομές και Δίκτυα», για το οριακό σημείο στο οποίο βρίσκονται σήμερα οι ελληνικές τράπεζες να σηκώσουν το βάρος έκδοσης εγγυητικών επιστολών. «Θα έρθει η στιγμή που η έκδοσή τους θα είναι αδύνατη και τότε θα κινδυνεύσει η εκταμίευση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, με αποτέλεσμα να χαθούν πολύτιμα κονδύλια», προειδοποίησε ο κ. Εξάρχου.
Πρότεινε, δε, να αλλάξει η νομοθεσία και να προβλεφθεί αυτοδίκαιος τερματισμός των εγγυητικών με την έκδοση του πιστοποιητικού οριστικής παραλαβής του έργου καθώς και την κατάργηση έκδοσης εγγυητικών για τις προκαταβολές των έργων. Αντ’ αυτού, να υιοθετηθεί το ρουμανικό μοντέλο που προβλέπει τη δέσμευση της προκαταβολής σε ειδικό λογαριασμό, που θα κινείται μόνο μετά την υποβολή στοιχείων ότι ο ανάδοχος πράγματι προχώρησε σε δαπάνες για το συγκεκριμένο έργο.
2. ΜΕ ΕΥΘΥΝΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Επιπλέον, ο επικεφαλής της Intrakat σημείωσε ότι τα έργα θα πρέπει να βγαίνουν σε διαγωνισμό, αφού ολοκληρωθούν οι μελέτες και οι απαλλοτριώσεις που είναι ευθύνη του Δημοσίου.
3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
Στο ίδιο συνέδριο, ο πρόεδρος της ΤΕΡΝΑ, θυγατρικής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περδικάρης, έδωσε μεγάλη έμφαση στην ανάγκη των συνεργειών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι απειλές που έρχονται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα στον τομέα των υποδομών λόγω και της κλιματικής αλλαγής. «Ούτε οι εταιρείες πρέπει να υποκαταστήσουν την πολιτεία ούτε οι τοπικοί άρχοντες πρέπει να υποκαταστήσουν την επιστημονική και μελετητική κοινότητα, ούτε ο λαϊκισμός πρέπει να υπαγορεύσει τις τεχνικές λύσεις. Δεν υπάρχουν ούτε άμεσες ούτε μαγικές λύσεις», ανέφερε, επισημαίνοντας πως «οι λύσεις απαιτούν συστράτευση και ειλικρινή συνεργασία, προσφέροντας ο καθένας αυτό που έχει ως συγκριτικό πλεονέκτημα».
Έθεσε επίσης θέμα μεγαλύτερης «ορατότητας» όσον αφορά τα μελλοντικά έργα, υπογραμμίζοντας ότι χρειάζεται ξεκάθαρος προγραμματισμός, ώστε ο κατασκευαστικός κλάδος να επενδύσει σε πάγιο εξοπλισμό, προσέλκυση εργαζομένων και κατ’ αντιστοιχία να δεσμεύσει ίδιους επενδυτικούς πόρους. Ανέδειξε παράλληλα και την ανάγκη παρέμβασης της πολιτείας στην ανεύρεση ανθρώπινου δυναμικού, πριν οι ελλείψεις αρχίσουν να προκαλούν καθυστερήσεις. «Πρέπει να μπει τέλος στην απαξίωση των τεχνικών επαγγελμάτων στην ελληνική κοινωνία. Σήμερα, μόλις 4% του νέου κόσμου μπαίνει στον τεχνικό κλάδο, όταν στην Ευρώπη το ποσοστό είναι 7%», επισήμανε, συνάγοντας ότι θα υπάρξουν αυξημένα προβλήματα στο μέλλον.
4. ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΕΣ
Στο ίδιο πλαίσιο, ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Άβαξ, Κωνσταντίνος Μιτζάλης, προσδιόρισε σε 30.000 το κενό σε εξειδικευμένους εργατοτεχνίτες, αναδεικνύοντας παράλληλα το πρόβλημα έλλειψης υπεργολάβων. Παρέθεσε μάλιστα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. «Το 2004 στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όταν υπήρχε η ανάγκη να αναθέσουμε κάποια υπερ-εργολαβική δουλειά και ζητούσαμε προσφορές, εμφανίζονταν για κάθε αντικείμενο 20 υπεργολάβοι, τώρα, όταν ζητάμε, εμφανίζονται με το ζόρι τέσσερις, με 10-20 εργαζόμενους».
5. ΝΕΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΤΚΑ (Mytilineos), Ντίνος Μπενρουμπή, εκτίμησε πως με δεδομένο ότι στο τέλος της τριετίας θα ολοκληρωθεί ο κύκλος των «καθαρά δημόσιων έργων», λόγω και των περιορισμένων πόρων, θα ανακύψει η ανάγκη για νέες συμβάσεις έργων παραχώρησης και ΣΔΙΤ, τα οποία θα απαιτήσουν την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων και ενεργό συμμετοχή των τραπεζών.
