Επέκταση της χορήγησης στεγαστικών δανείων από τις τράπεζες, απλώνοντας όμως δίχτυ ασφαλείας, προωθεί η Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Α», εντός του Μαρτίου αναμένεται η έκδοση πράξης του διοικητή της ΤτΕ, με την οποία θα αυξάνεται το όριο χρηματοδότησης για αγορά ακινήτου στο 80% ή και 90% της αξίας του για νέο αγοραστή και ταυτόχρονα θα τίθεται πλαφόν στο ύψος της αναλαμβανόμενης μηνιαίας δόσης στο 40% και 50% του διαθέσιμου εισοδήματος του δανειολήπτη, αντίστοιχα.
Η παρέμβαση της ΤτΕ έρχεται τη στιγμή που η στεγαστική πίστη δυσκολεύεται να βγει από το τέλμα, στο οποίο την έχουν οδηγήσει τα υψηλά επιτόκια και η αναιμική ζήτηση, αλλά ταυτόχρονα έρχεται τη στιγμή που οι τράπεζες έχουν σχεδόν φτάσει στο τέρμα του δρόμου της μείωσης των «κόκκινων» δανείων. Τα δύο αυτά δεδομένα βρίσκονται πίσω από το σκεπτικό της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία αφενός θέλει να δώσει κίνητρο στις τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, αφετέρου μεριμνά να θέσει προληπτικά δίχτυ ασφαλείας στα κριτήρια δανεισμού για να αποφευχθεί μελλοντικά μια νέα γενιά «κόκκινων» δανείων.
Σημειώνεται ότι σήμερα τα στεγαστικά δάνεια που χορηγούνται από τις τράπεζες είναι με χαμηλότερη αναλογία δανεισμού – ιδίων κεφαλαίων από το όριο του 80% που θέτει η ΤτΕ (ή 90% για νέο αγοραστή, δηλαδή για κάποιον που παίρνει πρώτη φορά στεγαστικό δάνειο), καθώς το σύνηθες είναι ο δανειολήπτης να καταβάλλει για την αγορά του ακινήτου ποσό 30%-35% της αξίας του και το υπόλοιπο 65%-70% καλύπτεται με δάνειο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Α», από τα παραπάνω όρια θα εξαιρούνται δάνεια που είναι μη εξυπηρετούμενα ή βρίσκονται σε ρύθμιση, καθώς και δάνεια τα οποία εμπίπτουν σε προγράμματα στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης (π.χ. πρόγραμμα «Σπίτι μου»). Επιπλέον, από τα όρια ύψους χορηγούμενου δανείου ή ύψους μηνιαίας δόσης σε σχέση με το εισόδημα θα μπορεί να εξαιρεθεί το 10% του αριθμού των στεγαστικών δανείων που θα χορηγούν οι τράπεζες ανά τρίμηνο.
ΜΠΛΟΚΟ
Πηγές της ΤτΕ αναφέρουν στην «Α» ότι με την επικείμενη πράξη του διοικητή θα τεθεί ένα back stop στη χρηματοδότηση αγοράς ακινήτου, κάτι που είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί ότι δεν δημιουργούνται ξανά συνθήκες υπερδανεισμού που μπορεί να οδηγήσουν σε νέα αύξηση των «κόκκινων» δανείων. Το back stop αυτό είναι επιβεβλημένο, καθώς στην αγορά χορήγησης στεγαστικών δανείων θα εισέλθουν και οι εταιρείες παροχής πιστώσεων, οι οποίες με τον πρόσφατο νόμο που ψηφίστηκε για τα δάνεια θα μπορούν να χορηγούν και στεγαστικά δάνεια. Οπότε πρέπει να αποτραπεί παραδείγματος χάρη ο δανεισμός των εταιρειών αυτών από τις τράπεζες και στη συνέχεια η χορήγηση στεγαστικών δανείων σε ενδιαφερόμενους δανειολήπτες με σχέση loan / value (ύψος δανείου προς αξία ακινήτου) υψηλότερη του 100%.
Η αυξημένη επιφυλακή της ΤτΕ έχει να κάνει επίσης με την πορεία των επιτοκίων και των τιμών των ακινήτων. Κατ’ αρχάς τα επιτόκια έχουν φτάσει στην κορυφή τους και εντός του έτους αναμένεται να ξεκινήσει η αποκλιμάκωσή τους. Κατά δεύτερον, οι τιμές των ακινήτων συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά σε διψήφιο ποσοστό 11,9%, σε πορεία αντίστροφη από τον πληθωρισμό, ο οποίος έχει υποχωρήσει σημαντικά και αναμένεται για το 2023 γύρω στο 3,5%. Συνδυαστικά οι δύο συνθήκες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αλόγιστη αύξηση των στεγαστικών χορηγήσεων. Και η ΤτΕ σπεύδει ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα του 2005, όταν οι τράπεζες δάνειζαν με δείκτη loan / value στο 120%, δηλαδή έδιναν δάνειο 120.000 ευρώ για αξία ακινήτου 100.000 ευρώ.
ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΕΙΣ
Παράλληλα όμως, με τα υψηλά όρια χρηματοδότησης που θέτει, η ΤτΕ επιδιώκει και να μην ανακόψει τη ροή χρηματοδοτήσεων στη στεγαστική πίστη, καθώς τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων παραμένουν εξαιρετικά υποτονικά. Το 2022 οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων ανήλθαν σε 1,1 δισ. ευρώ, ενώ στο εννεάμηνο του 2023 διαμορφώνονταν στα 750.000.000 ευρώ, με προσδοκώμενο υπόλοιπο για το σύνολο της χρονιάς λίγο πάνω από τα επίπεδα του 2022. Πρόκειται για νούμερα μακράν των χορηγήσεων που δίνονταν στη «χρυσή εποχή» των στεγαστικών δανείων, το 2005-2007, όταν μηνιαίως οι τράπεζες εκταμίευαν στεγαστικά δάνεια 1 δισ. ευρώ και άνω και στο σύνολο της κάθε χρονιάς η πιστωτική επέκταση στη στεγαστική πίστη ανερχόταν σε 10-12 δισ. ευρώ.
