Ισχυρή ανάπτυξη με αύξηση των επενδύσεων και δραστική μείωση του χρέους στο 152,3% του ΑΕΠ προβλέπει για το 2024 ο νέος προϋπολογισμός. Παρά το «απαγορευτικό» για αυξημένες κοινωνικές παροχές, καθώς ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα ψηλώνει στο 2,1% του ΑΕΠ ή στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ από 1,1% του ΑΕΠ φέτος, η κυβέρνηση διευρύνει το «δίχτυ προστασίας» για τα νοικοκυριά, με το «κλειδί» για την αύξηση των εισοδημάτων να είναι η ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, ο οποίος αποτελεί πρόκριμα νέας αναβάθμισης από τη Fitch τον ερχόμενο μήνα, ο πήχυς για τον ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας τοποθετείται στο 2,9% το 2024 από 2,4% φέτος (ενδεχομένως να φτάσει και υψηλότερα, στο 2,6%), με βασικό τροφοδότη τις επενδύσεις, οι οποίες θα κάνουν άλμα 15,1% τον επόμενο χρόνο, από 7,1% που εκτιμάται ότι θα κινηθούν φέτος.
Πόντους στην ανάπτυξη θα δώσουν το ισχυρό τουριστικό ρεύμα, οι εξαγωγές που θα ενισχυθούν κατά 5,6% έναντι 2,7% και τα 12,1 δισ. ευρώ των κονδυλίων που θα διατεθούν για επενδύσεις, εκ των οποίων 8,5 δισ. ευρώ θα έρθουν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 3,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το ΑΕΠ σε απόλυτες τιμές θα αυξηθεί στα 233,7 δισ. ευρώ το 2024, πιάνοντας επίπεδα που έχει να δει η ελληνική οικονομία πριν από τα μνημόνια και συγκεκριμένα από το 2009.
Το μεγάλο στοίχημα
Στα «πλην» του νέου προϋπολογισμού είναι η δημόσια κατανάλωση, για την οποία προβλέπεται μείωση κατά 1,6% από 0,4% φέτος, ενώ και η ιδιωτική κατανάλωση θα πέσει αισθητά σε ταχύτητα, καθώς θα επιβραδυνθεί στο 1,3% από 2,9% φέτος.
Στο πεδίο των τιμών, ειδικά για τον κλάδο των τροφίμων, που είναι το μεγάλο στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο, ο πληθωρισμός τοποθετείται οριακά υψηλότερα για φέτος και το 2024, με τον δείκτη να κινείται στο 3,9% για το 2023, για να υποχωρήσει στο 2,6% το 2024.Στα «συν» είναι ότι ο προϋπολογισμός ξεκινά με αποθεματικό 1,2 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα να υπάρχουν «καύσιμα» για την κάλυψη έκτακτων αναγκών, ενώ η ανεργία θα μειωθεί στο 10,6% το 2024 από 11,2% φέτος.
Στο μέτωπο των φόρων τα έσοδα προβλέπεται να φτάσουν στα 63 δισ. ευρώ το 2024, αυξημένα κατά 1,6 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος, με το 38,7% αυτών να συγκεντρώνεται από τον ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε 24,4 δισ. ευρώ και το υπόλοιπο ποσό των 21,6 δισ. ευρώ να εισπράττεται από τον φόρο εισοδήματος που θα πληρώσουν φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Πιο συγκεκριμένα, από τις τσέπες των φορολογουμένων θα βγουν τα 13,3 δισ. ευρώ, ενώ τα 6,7 δισ. ευρώ θα πληρώσουν οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις.
Ωστόσο οι φόροι των επιχειρήσεων θα είναι μικρότεροι κατά 300.000.000 ευρώ, δεδομένου ότι το 2024 δεν θα επαναληφθεί η έκτακτη φορολόγηση των διυλιστηρίων.
Την ίδια στιγμή οι φόροι από τα ακίνητα με αιχμή τον ΕΝΦΙΑ υπολογίζονται ότι θα φτάσουν στα 2,487 δισ. ευρώ το νέο έτος, αλλά θα είναι μειωμένοι κατά 52.000.000 ευρώ έναντι του 2023, κυρίως λόγω της νέας έκπτωσης 10% που θα εφαρμοστεί στους ιδιοκτήτες που θα ασφαλίσουν τις κατοικίες τους για φυσικές καταστροφές.
Κομβικό ρόλο για την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων θα έχουν τα νέα μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής, με το βάρος να πέφτει στο «κενό» των εσόδων από ΦΠΑ με στόχο να κλείσει η ψαλίδα κατά 2 δισ. ευρώ έως το 2026. Επικουρική βοήθεια στα έσοδα θα παράσχουν οι εισπράξεις από τις αποκρατικοποιήσεις που υπολογίζονται σε 5,77 δισ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει συνολικές δαπάνες 74,6 δισ. ευρώ το 2024 από 72,8 δισ. ευρώ το 2023. Τη διαφορά κάνουν τα κονδύλια για την Υγεία και την Παιδεία, τα οποία είναι αυξημένα κατά 900.000.000 ευρώ.
Το δημόσιο χρέος
Το δημόσιο χρέος θα σημειώσει νέα «βουτιά», πέφτοντας στο 152,3% του ΑΕΠ από 160,3% του ΑΕΠ, αλλά ως απόλυτο νούμερο θα παραμείνει υψηλό στα 356 δισ. ευρώ.
Πληγή για τον προϋπολογισμό αποτελούν οι τόκοι, καθώς 1,8 δισ. ευρώ θα είναι η πρόσθετη επιβάρυνση από τον ανοδικό κύκλο των επιτοκίων, με το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους να φτάνει στα 8,8 δισ. ευρώ το 2024 από 7 δισ. ευρώ φέτος. Το ύψος των ομολόγων που θα αναχρηματοδοτηθούν το 2024 φτάνει τα 3,2 δισ. ευρώ.
Τέλος, νέα αύξηση σημείωσε ο αριθμός των φοροαπαλλαγών, καθώς ανήλθαν στις 1.064 από 1.047 που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2023.
«Πάγος» από Κομισιόν στην Γερμανία και σε άλλα οκτώ κράτη
Το «πράσινο φως» άναψε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον ελληνικό προϋπολογισμό του 2024, με την Κομισιόν να υπογραμμίζει ότι ικανοποιούνται οι δημοσιονομικές κατευθύνσεις που έθεσε τον Ιούνιο. Όπως τονίζεται, η Ελλάδα έχει αποσύρει και θα συνεχίσει να αποσύρει μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, ενώ στο δημοσιονομικό πεδίο προωθεί μείωση του ελλείμματος από το 2,1% του ΑΕΠ φέτος, στο 0,9% το 2024.
Μαζί με την Ελλάδα εγκρίθηκαν οι προϋπολογισμοί Κύπρου, Εσθονίας, Ισπανίας, Ιρλανδίας, Σλοβενίας, και Λιθουανίας. Αντιθέτως, Βέλγιο, Γαλλία, Φινλανδία, Ιταλία, Λετονία και Ολλανδία καλούνται να λάβουν μέτρα ώστε οι προϋπολογισμοί να ευθυγραμμιστούν με τις συστάσεις της, ενώ Γερμανία, Μάλτα και Πορτογαλία καλούνται να μειώσουν τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Θετικά αξιολόγησε η Κομισιόν και το τροποποιημένο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας, το οποίο συμπεριέλαβε πόρους από τον μηχανισμό REPowerEU, που επιδιώκει να καταστεί η Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα πριν από το 2030. Προσθέτοντας περί τα 17,75 δισεκατομμύρια ευρώ από δάνεια του εν λόγω μηχανισμού, το ύψος του «Ελλάδα 2.0» προσεγγίζει τα 36 δισ. ευρώ, καλύπτοντας 76 μεταρρυθμίσεις και 103 επενδύσεις. Η Ελλάδα πρότεινε αλλαγές και στο αρχικό της σχέδιο, στους τομείς της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και του χρηματοπιστωτικού τομέα. Το τροποποιημένο σχέδιο περιλαμβάνει επίσης τέσσερις νέες επενδύσεις, τρεις εκ των οποίων συνδέονται με την αποκατάσταση των ζημιών από τις πυρκαγιές και πλημμύρες του καλοκαιριού.
