«Διορθώσεις» με φορο-μπόνους, εκπτώσεις και απαλλαγές, που μαλακώνουν τον λογαριασμό της επιβάρυνσης σε 740.000 αυτοαπασχολούμενους, κομίζει το φορολογικό νομοσχέδιο, με τις διατάξεις του οποίου η κυβέρνηση «κλείνει τα παράθυρα» για την απόκρυψη εσόδων από επαγγελματίες και επιχειρήσεις, προχωρώντας στην επέκταση και ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με την καθολική εφαρμογή του myDATA.
Σε διαβούλευση
Με τις έξτρα ρυθμίσεις «κουρεύεται» κατά 50% η προκαταβολή του φόρου για το 2024, ανοίγει η βεντάλια των περιπτώσεων που θα καθιστούν μαχητό το τεκμήριο του ελάχιστου κέρδους, ενώ εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα θα συνυπολογίζονται για την κάλυψή του. Την ίδια στιγμή μπαίνει φραγμός στους φορολογούμενους που θα επιχειρήσουν να διακόψουν το ελεύθερο επάγγελμα και να γίνουν μέτοχοι σε μονοπρόσωπη εταιρεία ώστε να ξεφύγουν από τα «γρανάζια» του νέου καθεστώτος.
Το νομοσχέδιο, που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 27 Νοεμβρίου, διατηρεί τη βασική φιλοσοφία ότι η προσωπική συνεισφορά κάθε ελεύθερου επαγγελματία στην ατομική του επιχείρηση δεν μπορεί να αποτιμάται σε επίπεδο χαμηλότερο από το εισόδημα του μισθωτού που πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό. Αυτό για τους ελεύθερους επαγγελματίες σημαίνει ότι στη φορολογική δήλωση του επόμενου έτους δεν μπορούν να εμφανίσουν καθαρό κέρδος κατώτερο από 10.920 ευρώ (780 ευρώ επί 14 μήνες), το οποίο κλιμακώνεται ανάλογα με τα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος (τριετίες), τον αριθμό των εργαζομένων και τον τζίρο, με ανώτερο ποσό τις 50.000 ευρώ.
Τα «παράθυρα»
Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται κατά 25% στα 487,5 ευρώ όταν το δηλούμενο εισόδημα είναι χαμηλότερο από το ελάχιστο και κατά 50%, στα 325 ευρώ, όταν είναι υψηλότερο. Παρ’ όλα αυτά δεν αναγνωρίζεται μεταφορά ζημιών στο επόμενο έτος.
Ωστόσο, μέσα από τις διατάξεις υπάρχουν «παράθυρα» που θα αποτελέσουν διέξοδο για χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους που θα πιαστούν στα «δίχτυα» του τεκμαρτού συστήματος. Ειδικότερα:
1 Τεκμήριο εισοδήματος: Διευρύνονται οι περιπτώσεις που καθιστούν μαχητό το τεκμήριο του ελάχιστου ετήσιου κέρδους, δίνοντας τη δυνατότητα σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις να το αμφισβητήσουν, εφόσον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
– Έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους.
– Τελούν υπό ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής επιχείρησής τους ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους.
– Τελούν υπό απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους, σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας Αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον.
– Προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανωτέρας βίας δεν ασκούσαν επιχειρηματική δραστηριότητα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
– Υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις.
– Είναι φυλακισμένοι.
– Νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική.
– Βρίσκονται σε αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία.
2 Προκαταβολή φόρου: Εισάγεται μεταβατική διάταξη, με την οποία οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου, δηλαδή 27,5% αντί 55%.
3 Κάλυψη τεκμηρίου: Εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου.
– Για παράδειγμα, αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-7.000).
4 Μονοπρόσωπες εταιρείες: Ο φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα, έπειτα από έλεγχο μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο, αν από τη σύγκριση των φόρων στις δύο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.
Κόφτης μετρητών και my DATA
Με άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου:
– Καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο myDATA εντός του 2024.
– Μπαίνει «κόφτης» στη χρήση μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων.
– Αυστηροποιείται το πρόστιμο για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, καθώς γίνεται διπλάσιο της συναλλαγής.
– Έρχονται ρυθμίσεις στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
– Επιταχύνεται η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.
– Επεκτείνεται η υποχρέωση κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν.
– Ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.
Εκπίπτουν έως 3.200 € κάθε χρόνο για επισκευή ή ανακαίνισης κτιρίων
Γενναίες εκπτώσεις φόρου έως 3.200 ευρώ και για πέντε χρόνια προβλέπει το νέο φορολογικό για δαπάνες επισκευής ή ανακαίνισης κτιρίων, ενώ στις αποδείξεις μαζί με την αμοιβή για την εργασία θα υπολογίζονται και τα υλικά.
Η νομοθετική ρύθμιση με τα φοροκίνητρα για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων βελτιώνεται, ισχυροποιείται και μονιμοποιείται. Με ειδική διάταξη στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο το μέτρο λαμβάνει μόνιμα χαρακτηριστικά από το 2024 και επεκτείνονται σε πέντε (από τέσσερα) τα έτη που μπορεί ο φορολογουμένους να διεκδικήσει εκπτώσεις φόρου από το εισόδημα.
Επίσης καταργείται ο υφιστάμενος περιορισμός με το όριο του 40% στο ποσό της έκπτωσης, ενώ στις δαπάνες θα μπορούν να συμπεριληφθούν και οι αγορές υλικών (εκτός δηλαδή των δαπανών για την εργασία) με ανώτατο όριο δαπανών τις 16.000 ευρώ. Ειδικότερα το ανώτατο ποσό έκπτωσης φόρου που δικαιούται ο ιδιοκτήτης σε κάθε ένα από τα πέντε έτη θα φτάνει τις 3.200 ευρώ (το 1/5 των 16.000 ευρώ).
Ωστόσο ένας φορολογούμενος για να κερδίσει όλο το ποσό της έκπτωσης θα πρέπει το ετήσιο εισόδημά του να είναι πάνω από 21.000 ευρώ, διαφορετικά η ωφέλεια περιορίζεται ή χάνεται για μικρότερα εισοδήματα που καταβάλλουν λιγότερο ή καθόλου φόρο. Με το παλιό σύστημα το ανώτατο συνολικό όριο δαπανών ήταν 16.000 ευρώ και το μέγιστο ποσό έκπτωσης 6.400 ευρώ (40% των 16.000 ευρώ). Έτσι, το ανώτατο ποσό έκπτωσης φόρου που δικαιούνταν ο ιδιοκτήτης σε κάθε ένα από τα τέσσερα έτη ήταν 1.600 ευρώ (το 1/4 των 6.400 ευρώ).
Τονίζεται ότι για να ισχύσει η έκπτωση πρέπει να υπάρχει η απόδειξη των δαπανών (για εργασία και υλικά) με νόμιμα παραστατικά και η εξόφλησή τους να γίνει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (χρεωστικές, πιστωτικές ή προπληρωμένες κάρτες, υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής) ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Ως δαπάνες λήψης υπηρεσιών, οι οποίες θα αναγνωρίζονται από την εφορία, είναι:
– Ενεργειακές, παραδείγματος χάρη τοποθέτηση θερμομόνωσης, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης και λοιπά.
– Λειτουργικές – αισθητικές, π.χ. τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης, ηλεκτρολογικής εγκατάστασης, συντήρηση/επισκευή στέγης, επισκευή τοιχοποιίας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων, τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης, αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα, εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων, αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.
