Από τα αρώµατα της άνοιξης έως τη συγκίνηση της Ανάστασης και το γλέντι της Κυριακής, η Ελλάδα ζει το Πάσχα µε τρόπο µοναδικό. Και ενώ οι τουριστικοί προορισµοί γεµίζουν κόσµο, κάπου αλλού, πιο ήσυχα, πιο γνήσια, µικρά χωριά βιώνουν τις µέρες αυτές µε έναν αυθεντικό ρυθµό, µακριά από φώτα και πολυκοσµία.
Κάθε ένα από αυτά τα χωριά προσφέρει µια διαφορετική γωνιά της Ελλάδας, µια τοπική παράδοση, µια ξεχωριστή αύρα. Είτε ψάχνετε θρησκευτική κατάνυξη είτε θέλετε να γιορτάσετε µε φαγητό και χορό είτε απλώς να ηρεµήσετε και να πάρετε ανάσες, το Πάσχα σε ένα µικρό χωριό θα σας µείνει αξέχαστο. Ισως εκεί να ακούσετε το πιο αληθινό «Χριστός Ανέστη» της ζωής σας.
Αγιος Γερµανός, Πρέσπες
Αν ψάχνετε έναν ήρεµο τόπο, γεµάτο φύση και ιστορία, ο Αγιος Γερµανός στις Πρέσπες είναι ιδανικός, µόλις 7 χλµ. από τις όχθες των Πρεσπών, γενέτειρα πολλών µακεδονοµάχων και παλιό κεφαλοχώρι. Εδώ το Πάσχα συνδυάζεται µε λίµνες, νερόµυλους, βυζαντινές εκκλησίες, αγριόπαπιες. Οι κάτοικοι κρατούν τα ήθη και τα έθιµα ζωντανά, µε ιδιαίτερη συγκίνηση τη Μ. Παρασκευή, όταν η περιφορά του Επιταφίου γίνεται µέσα στη σιωπή της φύσης. Την Κυριακή του Πάσχα οι επισκέπτες γίνονται «δικοί τους», καλεσµένοι σε αυλές για κρασί, τσούγκρισµα και συζητήσεις.
Μηλιές, Πύλιο
Στις γραφικές Μηλιές του Πηλίου το Πάσχα είναι µια εµπειρία γεµάτη γαλήνη και αυθεντικότητα. Το χωριό, γνωστό για την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική και τις σκιερές πλατείες του, είναι το ιδανικό µέρος για να βιώσετε την αληθινή ελληνική παράδοση. Η περιφορά του Επιταφίου διασχίζει τα πέτρινα καλντερίµια. Οι Μηλιές είναι επίσης γνωστές για την παρουσία διάσηµων καλλιτεχνών και δηµιουργών που επιλέγουν το χωριό ως καταφύγιο για στιγµές ηρεµίας και έµπνευσης. Από τη δεκαετία του ’60 και µετά, άνθρωποι από τον καλλιτεχνικό κόσµο, όπως σκηνοθέτες, συγγραφείς και ζωγράφοι, ανακάλυψαν το µαγευτικό τοπίο και τη µοναδική ατµόσφαιρα του Πηλίου. Το χωριό, µε τις καταπράσινες βουνοπλαγιές και την υπέροχη θέα στον Παγασητικό, αποτελεί έναν τόπο έµπνευσης και δηµιουργίας. Μην ξεχάσετε να περάσετε από το «τρενάκι του Πηλίου». Στις Μηλιές καταλήγει ο σιδηρόδροµος που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, από τον πατέρα του διάσηµου υπερρεαλιστή ζωγράφου Τζόρτζιο Ντε Κίρικο.
Καστανιά, Μεσσηνιακή Μάνη
Μεσαιωνική ατµόσφαιρα, πέτρινα πυργόσπιτα και εκκλησίες βυζαντινής εποχής. Η Ανάσταση στο χωριό σηµαδεύεται από τις κανονιές που ηχούν στους λόφους της Μάνης, ένα έθιµο που αναβιώνει µε συνέπεια στην ιστορία και την παράδοση. Η στιγµή αυτή δίνει την αίσθηση ότι ο χρόνος έχει σταµατήσει και η γιορτή της Ανάστασης είναι η ίδια η αναγέννηση των παραδόσεων. Την Κυριακή του Πάσχα το χωριό γεµίζει µε µυρωδιές από σούβλες και παραδοσιακά εδέσµατα. Το σκηνικό απογειώνεται από την εκπληκτική θέα του Μεσσηνιακού κόλπου καθώς το φως της µέρας χρωµατίζει τα πάντα. Ανάµεσα στις παλιές εκκλησίες και τα λιθόστρωτα δροµάκια η Καστάνια (ή Καστανέα) ζωντανεύει, προσφέροντας µια εµπειρία που συνδυάζει παράδοση, φύση και την αίσθηση του παρελθόντος που έρχεται στο παρόν.
Βλάστη, Κοζάνη
Κρυµµένη ανάµεσα σε βουνά και δάση, η Βλάστη είναι ένα πετρόχτιστο χωριό µε κερασιές που µοιάζει βγαλµένο από άλλη εποχή. Το Πάσχα εδώ είναι εµπειρία εσωτερικής γαλήνης. Η Μεγάλη Εβδοµάδα περνά µε κατάνυξη και λιτά έθιµα και µε ουσία. Το βράδυ της Ανάστασης οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου και µετά επιστρέφουν σπίτι για την παραδοσιακή µαγειρίτσα µε αβγολέµονο και τα κόκκινα αβγά. Την Κυριακή, µικροί και µεγάλοι συµµετέχουν στο ψήσιµο του αρνιού στις αυλές, µε θέα τις πλαγιές του Βερµίου.
Απείρανθος, Νάξος
Αν θέλετε Πάσχα µε νησιωτική αύρα αλλά χωρίς τον θόρυβο της Μυκόνου ή της Σαντορίνης, η Απείρανθος στη Νάξο, ή αλλιώς «µαρµάρινο χωριό», είναι ιδανική. Ενα αρχοντικό χωριό µε µαρµάρινα σοκάκια και βαθιά ριζωµένες παραδόσεις. Τη Μεγάλη Πέµπτη οι γυναίκες βάφουν αβγά µε φυσικές βαφές, κυρίως µε φλούδες κρεµµυδιού και λουλούδια. Επίσης, παρασκευάζουν ψωµιά σε ανθρώπινο σχήµα ή στενόµακρες φραντζόλες, όπου µέσα βάζουν σταφίδες και καρύδια και από πάνω ολόκληρα καρύδια. Αυτά τα ψωµιά τα ονοµάζουν Λαζαράκια ή «πούλους» και τα φυλάνε για να τα καταναλώσουν τη Μεγάλη Παρασκευή, ηµέρα αυστηρής νηστείας. Την Ανάσταση, ο ουρανός γεµίζει µε φωτοβολίδες και θόρυβο. Οι θόρυβοι από την αρχαιότητα θεωρείται ότι διώχνουν τα κακά πνεύµατα. Το χαρµόσυνο χτύπηµα της καµπάνας, οι φωνές των πιστών και οι κροτίδες συναποτελούν το ηχητικό πλαίσιο του γιορτινού αυτού εθίµου. Την Κυριακή γίνεται το λεγόµενο «χοροστάσι»: κυκλικός χορός στην πλατεία, που θυµίζει αρχαία διονυσιακή γιορτή.
Καλαρρύτες, Ήπειρος
Μόνο και µόνο η διαδροµή µέχρι τους Καλαρρύτες αρκεί για να σας συνεπάρει: στροφές, γκρεµοί, απίστευτη θέα στα Τζουµέρκα. Στο ίδιο το χωριό τα πάντα κινούνται σε άλλους ρυθµούς. Η Μεγάλη Εβδοµάδα κυλά ήσυχα, µε τους λιγοστούς κατοίκους να τηρούν µε σεβασµό τις παραδόσεις. Ο Επιτάφιος διασχίζει τα λιθόστρωτα σοκάκια, ενώ την Κυριακή το χωριό γεµίζει µυρωδιές από σούβλες και χόρτα. Η εµπειρία είναι εντελώς ανεπιτήδευτη, σαν να µπήκατε σε µια σκηνή παλιού ελληνικού κινηµατογράφου. Μη χάσετε το διάσηµο µονοπάτι Συρράκο – Καλαρρύτες, συνδέει τα δύο χωριά αιώνες τώρα (1,7 χλµ., 1 ώρα και 20′, µε υψοµετρική διαφορά περίπου 200). Περνά µέσα από τα υποβλητικά τοπία της χαράδρας του Καλαρρύτικου, ή Χρούσια, παραπόταµου του Αράχθου. Κάντε στάση φθάνοντας στο ποτάµι, όπου υπάρχει γεφυράκι.
Ψάρι, Αρκαδία
Μικρό και ανεπιτήδευτο, το Ψάρι της Αρκαδίας είναι ένας κρυµµένος θησαυρός που προσφέρει µία από τις πιο αυθεντικές και συγκινητικές πασχαλινές εµπειρίες στην Πελοπόννησο. Το χωριό, µε τις παλιές πέτρινες αυλές και τα σπιτάκια µε τις κόκκινες στέγες, φαίνεται να κρατά ζωντανή την παράδοση. Ο Επιτάφιος περνά αργά από τις γειτονιές, συνοδευόµενος από την ψαλµωδία και το φως των κεριών, δηµιουργώντας µια ατµόσφαιρα κατάνυξης που γεµίζει τον αέρα µε συγκίνηση και βαθιά πίστη. Την Κυριακή του Πάσχα το Ψάρι γεµίζει από ζωή, καθώς κάτοικοι και επισκέπτες ενώνονται σε µια µεγάλη οικογενειακή γιορτή.
Πολυδένδρι, Λάρισα
Μόλις λίγα λεπτά από τον Τύρναβο, το µικρό και αληθινό Πολυδένδρι ζει το Πάσχα µε µια µοναδική, ανθρώπινη ζεστασιά. Εδώ, η παράδοση δεν είναι µόνο µια τυπική διαδικασία, αλλά µια βαθιά βιωµένη εµπειρία που συνδέει τους ανθρώπους µεταξύ τους και µε τη γη τους. Η περιφορά του Επιταφίου περνά µέσα από ανθισµένα χωράφια και ανοιχτά µονοπάτια, µε τα αρώµατα των λουλουδιών και της άνοιξης να γεµίζουν την ατµόσφαιρα, δηµιουργώντας µια αίσθηση γαλήνης και κατάνυξης. Την Κυριακή του Πάσχα το Πολυδένδρι γεµίζει από τη µυρωδιά του ψητού κρέατος και των παραδοσιακών εδεσµάτων. Ανάµεσα από τον Αγιόκαµπο και το Πολυδένδρι βρίσκεται το µικρό γραφικό λιµανάκι όπου αράζουν τις βάρκες τους οι ψαράδες της περιοχής. Οι εικόνες θυµίζουν νησάκι, καθώς το λιµανάκι είναι πολύ γραφικό και µπορεί να κατεβεί κάποιος µε το αυτοκίνητό του από έναν χωµατόδροµο, ακολουθώντας τις πινακίδες, στον δρόµο Αγιοκάµπος – Πολυδένδρι.
Στεμνίτσα, Γορτυνία
Αρχοντικό, ορεινό και µε βαθιά ιστορία, το χωριό της Στεµνίτσας στην καρδιά της Γορτυνίας είναι ένας τόπος που ξεχειλίζει από παράδοση. Κατά τη διάρκεια του Πάσχα, η ατµόσφαιρα είναι έντονα κατανυκτική, µε µια µοναδική συναισθηµατική ένταση. Ο «Θρήνος της Παναγίας» τη Μεγάλη Παρασκευή είναι ένα από τα πιο συγκινητικά έθιµα του χωριού. Οι γυναίκες του χωριού, ντυµένες στα µαύρα, θρηνούν για τον Χριστό µε τραγούδια και ύµνους που αντηχούν στην ήσυχη ορεινή ατµόσφαιρα. Την Κυριακή του Πάσχα το χωριό αλλάζει χρώµατα και κέφι. Οι αυλές γεµίζουν από χαµόγελα και φωνές, οι γειτονιές γεµίζουν µε γεύσεις και αρώµατα από ντόπιους µεζέδες. Το σούβλισµα του αρνιού είναι το κυρίαρχο στοιχείο της ηµέρας, και το γλέντι που ακολουθεί, µε µουσικές και χορούς, είναι ένα πραγµατικό «πανηγύρι της ζωής».
Άνω Πορόια, Σέρρες
Στους πρόποδες του όρους Μπέλες, το χωριό Ανω Πορόια ξεχωρίζει για τη µικτή πολιτισµική του ταυτότητα και τις πλούσιες πασχαλινές παραδόσεις. Ο επισκέπτης θα νιώσει αµέσως ευπρόσδεκτος: ντόπιοι προσφέρουν τσίπουρο, γλυκά και ιστορίες. Η Ανάσταση τελείται στην επιβλητική εκκλησία του Αγίου ∆ηµητρίου, ενώ την Κυριακή στήνεται υπαίθρια γιορτή µε µουσική, χορούς και µαγειρίτσα αλλιώς: µε σιτάρι και δυόσµο, όπως τη θέλει η τοπική συνταγή. Εάν σταθείτε τυχεροί, σε κάποια από τις περιπλανήσεις σας στην περιοχή ίσως αντικρίσετε ένα από τα µεγαλύτερα κοπάδια αλόγων ελληνικής φυλής Πίνδου στην Ευρώπη.
Γράφει η Φίλια Μητρομάρα / Κυριακάτικη Απογευματινή
