Σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού «Chinese Rare Earths», οι ερευνητές της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών (CAS) εκφράζουν την ανησυχία τους ότι η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες θα μπορούσε να απειληθεί από την ανακάλυψη τεράστιων αποθεμάτων σε άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως οι Γροιλανδία, Αφρική, Νότια Αμερική και Αυστραλία.
Αυτό θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα από το 60% των σπάνιων γαιών, που ελέγχει σήμερα η Κίνα σε όλο τον κόσμο, να φθάσει να ελέγχει μόλις το 28% μέχρι το 2035. Καθώς η ζήτηση για σπάνιες γαίες, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, προβλέπεται να δεκαπλασιαστεί έως το 2035, οι βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες, όπως η Αυστραλία, η Βρετανία, οι ΗΠΑ, αλλά και οι χώρες της Ε.Ε., αναζητούν τρόπους να σπάσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα και τη Ρωσία, που είναι μεταξύ των βασικών προμηθευτών τους.
Ο Τραμπ, κάνοντας πράξη το πολιτικό του όραμα που συνοψίζεται στο «Make America Great Again», έχει θέση ως πρώτη προτεραιότητα την αυτάρκεια των ΗΠΑ σε σπάνιες γαίες. Εκτός από τη συμφωνία για τα ορυκτά με την Ουκρανία και τη Ρωσία που βρίσκονται σε εξέλιξη, ο Τραμπ έχει βάλει στο μάτι και τον ορυκτό πλούτο της Γροιλανδίας, τον οποίο προσπαθεί να αποσπάσει με κάθε μέσο, θεμιτό και αθέμιτο.
Η Γροιλανδία
Τα πλούσια αποθέματα της Γροιλανδίας σε ορυκτά μέταλλα, που αποκαλύφθηκαν με το λιώσιμο των πάγων, την έβαλαν στο κέντρο του ενδιαφέροντος για τις αμερικανικές εταιρείες εξόρυξης, καθώς οι επιστήμονες εντόπισαν 39 από τα 50 ορυκτά που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ταξινομήσει ως κρίσιμα για την εθνική τους ασφάλεια και την οικονομική τους σταθερότητα. Πάνω από 40 εταιρείες με έδρα την Αυστραλία, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εξασφαλίσει άδειες εξερεύνησης, αναζήτησης και εκμετάλλευσης στην περιοχή. Η προηγούμενη κυβέρνηση, που δεν ήταν και πολύ φιλική με τις εταιρείες, μπλόκαρε τις εξορύξεις, θέτοντας υψηλά περιβαλλοντικά στάνταρντ, απαγορεύοντας την πρόσβαση σε κοιτάσματα με περιεκτικότητα ουρανίου πάνω από ορισμένα όρια.
Η Energy Transition Minerals με έδρα την Αυστραλία, η οποία κατέχει άδεια εξόρυξης σε ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα σπάνιων γαιών στο Kvanefjeld της Γροιλανδίας, ελπίζει ότι η νέα κυβέρνηση θα ακυρώσει τη συγκεκριμένη νομοθεσία, ανοίγοντας τον δρόμο για την αξιοποίηση ενός από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα σπάνιων γαιών στον κόσμο. Η εξόρυξη στο Kvanefjeld, αν τελικά πραγματοποιηθεί θα μπορούσε να μετατρέψει τη Γριλανδία στον μεγαλύτερο παραγωγό σπάνιων γαιών στον δυτικό κόσμο.
Η Νότια Αφρική
Η Νότια Αφρική μπαίνει και αυτή στο παιχνίδι του ανταγωνισμού για τις σπάνιες γαίες, καθώς διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα τα οποία δεν έχει ακόμη αξιοποιήσει πλήρως, καθώς μέχρι το 2020 παρήγε κάτω από το 1% αυτών των μετάλλων, χάνοντας σημαντικά έσοδα. Ολο και περισσότερες κυβερνήσεις χωρών της περιοχής αρχίζουν να συνεργάζονται με δυτικές εταιρείες εξόρυξης. Χώρες όπως η Ζάμπια και η Τανζανία επενδύουν σε εγκαταστάσεις μεταποίησης, με στόχο να εξασφαλίσουν τοπικά οικονομικά οφέλη. Μέσα στο 2025 αναμένεται να ξεκινήσουν δύο σημαντικές εξορύξεις, η πρώτη στα κοιτάσματα του Songwe Hill στο Μαλάουι και η δεύτερη στο ορυχείο του Steenkampskraal, με τα συγκεκριμένα κοιτάσματα να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων αποθεμάτων (30%). Ενώ και έως το 2029 άλλα οκτώ νέα ορυχεία θα τεθούν σε λειτουργία στην Ανγκόλα, το Μαλάουι, τη Νότια Αφρική και την Τανζανία, με στόχο το 2030 η αφρικανική ήπειρος να παράγει το 10% της παγκόσμιας ζήτησης σε σπάνιες γαίες.
Τον Δεκέμβριο του 2024 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, επισκέφθηκε την Ανγκόλα, ανοίγοντας νέα σελίδα στην αμερικανική διείσδυση στην περιοχή. Η επίσκεψη αυτή έθεσε τις βάσεις του αμερικανικού ανταγωνισμού με την Κίνα, η οποία είναι κυρίαρχος παίκτης στην Αφρική, καθώς κινεζικές επενδύσεις χρηματοδοτούν πολλά από τα αφρικανικά έργα, κάτι που οι ΗΠΑ θέλουν να σταματήσουν. Οι δισεκατομμυριούχοι Μπιλ Γκέιτς και Τζεφ Μπέζος είναι από τους πρώτους Αμερικανούς που έσπευσαν να επενδύσουν μεγάλα ποσά σε επιχειρήσεις εξόρυξης σε όλη τη Μαύρη Ηπειρο, σε μια προσπάθεια να ανατρέψουν τις ισορροπίες υπέρ των ΗΠΑ.
Η χρήση της τέφρας άνθρακα
Αμερικανοί ερευνητές με εξειδίκευση στις σπάνιες γαίες ανακάλυψαν ότι τα συγκεκριμένα ορυκτά θα μπορούσαν να εξαχθούν και από την τέφρα άνθρακα, η οποία αφθονεί σε πολλές περιοχές της Βόρειας Αμερικής. Αν και η όλη διαδικασία βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο, οι τρέχουσες προβλέψεις είναι πολλά υποσχόμενες. Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα αυτής της ανακάλυψης είναι ότι η εξόρυξη σπάνιων γαιών από την τέφρα του άνθρακα γίνεται πολύ πιο εύκολα, καθώς δεν χρειάζεται η δημιουργία νέων ορυχείων. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 1.873 εκατομμύρια τόνοι τέφρας άνθρακα διαθέσιμοι στη λεκάνη των Απαλαχίων στην Αμερική, που εάν αξιοποιούνταν θα μπορούσαν να δώσουν μεγάλη ώθηση στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας των ΗΠΑ.
Κυριακάτικη Απογευματινή
