Αν και όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρητικά συμφωνούν στην ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας, αμέσως μετά την ανακοίνωση του προ-γράμματος ReArm Europe ύψους 800 δισ. ευρώ, που στοχεύει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, ξεκίνησαν και οι διαφωνίες. Κάποιες χώρες -κυρίως της Βαλτικής– βλέπουν το πρόγραμμα ως ευκαιρία για να ενισχύσουν την άμυνά τους έναντι της ρωσικής απειλής και κάποιες άλλες ως μια ευκαιρία για την άρση του οικονομικού αδιεξόδου τους. Η Γαλλία και η Γερμανία διαφωνούν για το εάν στο πρόγραμμα θα πρέπει να συμμετέχουν αποκλειστικά χώρες της Ε.Ε. (όπως υποστηρίζει το Παρίσι) ή και τρίτες χώρες (όπως υποστηρίζει το Βερολίνο).
Αν και στις προτάσεις της η Επιτροπή δείχνει να θέλει να δημιουργήσει μια αποκλειστικά ευρωπαϊκή αγορά εξοπλισμών, την ίδια στιγμή αφήνει παραθυράκια για να εισέλθουν ή να παραμείνουν στην αγορά και τρίτες χώρες, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ.
Παρίσι – Βερολίνο
Η Γαλλία, που σε γενικές γραμμές ακολουθεί μια πιο ευρωπαϊκή αμυντική γραμμή σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη, βλέπει το συγκεκριμένο πρόγραμμα ως μια ευκαιρία να αναπτύξει την καταρρέουσα οικονομία της, το χρέος της οποίας αγγίζει το 115% του ΑΕΠ της. Τα δάνεια που θα λάβει από την Ε.Ε. σκοπεύει να τα επενδύσει για να αναπτύξει την αμυντική της βιομηχανία, η οποία στη συνέχεια θα πουλά εξοπλισμούς στα υπόλοιπα κράτη-μέλη, αποκομίζοντας κέρδη, ενώ παράλληλα θα εξοπλίζεται και η ίδια. Σε αυτή τη βάση δεν θα ήθελε να μοιράζεται τα κέρδη με τρίτες χώρες.
Στην ίδια λογική κινείται και η Γερμανία. Ο Φρίντριχ Μερτς, πριν καλά καλά σχηματίσει κυβέρνηση και πριν καν αναλάβει τα καθήκοντά του, ξεκίνησε τη διαδικασία να αλλάξει τη νομοθεσία για το φρένο χρέους, έτσι ώστε η χώρα του να μπορεί να δανειστεί για να επενδύσει στην άμυνα. Ο Μερτς βλέπει τη μετατροπή της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας σε βιομηχανία παραγωγής οπλικών συστημάτων ως μια ευκαιρία να κρατήσει ζωντανή τη φθίνουσα βιομηχανία του, η οποία πλήττεται από τον διεθνή ανταγωνισμό και θα πληγεί ακόμα περισσότερο μετά την επιβολή δασμών από τον Τραμπ. Η Γερμανία, που έχει υπογράψει μεγάλες αμυντικές συμφωνίες με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πρώτη την Τουρκία, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, θα ήθελε αυτές οι χώρες να συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή άμυνα, καθώς κάτι τέτοιο θα τη βοηθήσει να αναπτύξει ταχύτερα τη βιομηχανία της.
Πολωνία – Βαλτική
Η Πολωνία, που μαζί με τις χώρες της Βαλτικής νιώθει πιο έντονη τη ρωσική απειλή, θέλει να συνεχίσει να αγοράζει όπλα από τις ΗΠΑ, που είναι και ο βασικός προμηθευτής της. Ήδη το 2024 υπέγραψε δάνειο ύψους 2 δισ. δολαρίων με τις ΗΠΑ, για την ενίσχυση της ασφάλειάς της και τον αμυντικό εκσυγχρονισμό της. Αυτό το δάνειο της επιτρέπει να αυξήσει σημαντικά τις αμυντικές της δαπάνες, φθάνοντας στο 4,7% του ΑΕΠ της το 2025. Οι πρωτοβουλίες αυτές δείχνουν τη δέσμευση της Πολωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, από τις οποίες δεν θα ρίσκαρε να απομακρυνθεί για χάρη της Ε.Ε.
Αντιδρά η Ρώμη
Στην Ιταλία η Μελόνι, που δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της, δέχεται πιέσεις από την ακροδεξιά Λέγκα, με την οποία συγκυβερνά, να μη συμμετέχει στο πρόγραμμα, ενώ από τις μεγάλες βιομηχανίες εξοπλισμών, όπως η Λεονάρντο και η Φινκαντιέρι, να συμμετέχει. Σε συνέντευξή του στους «Times» ο υπουργός Βιομηχανίας, Αντόλφο Ούρσο, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα λέγοντας: «Ετοιμαζόμαστε να μετατρέψουμε τις ανάγκες της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, των χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας και εκείνων που ζουν στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης σε ευκαιρία ανάπτυξης για όσους από εμάς ζούμε στα νότια σύνορα».
Η Ιταλία προσβλέπει επίσης σε οικο- νομικά οφέλη από την αύξηση των αμυντικών δαπανών της Γερμανίας, καθώς οι αμυντικές βιομηχανίες της Βόρειας Ιταλίας συνεργάζονται στενά με τους Γερμανούς κατασκευαστές.
Οι «μικροί» και ο Νότος
Οι μικρότερες χώρες ανησυχούν ότι με τα μέτρα που προτείνει η Επιτροπή θα συρρικνωθεί περαιτέρω ο αμυντικός τους τομέας, καθώς κάποιες από τις υπάρχουσες αμυντικές τους βιομηχανίες θα αναγκαστούν να κλείσουν, λόγω αυξημένου ανταγωνισμού. Οι χώρες χωρίς αναπτυγμένη αμυντική βιομηχανία, αλλά με υψηλά ποσοστά αμυντικών δαπανών, υποστηρίζουν ότι τα μέτρα ευνοούν τις μεγάλες χώρες του μπλοκ που έχουν παραμελήσει τις αμυντικές επενδύσεις, δίνοντάς τους την ευκαιρία να επανεξοπλιστούν με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Σε αντίθεση με τις χώρες της Βαλτικής, οι χώρες του Νότου που βρίσκονται μακριά από τη Ρωσία δεν αισθάνονται ότι απειλούνται άμεσα, για τον λόγο αυτό θέτουν άλλες προτεραιότητες και ζητούν από την Επιτροπή να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα και δαπάνες για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Αρκετές κυβερνήσεις εκφράζουν επιφυλάξεις για τις επενδύσεις στην άμυνα, καθώς θα στερήσουν πόρους από επενδύσεις σε υποδομές και προγράμματα κοινωνική πρόνοιας που είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική σταθερότητα.
Τέλος, οι χώρες του Νότου, έχοντας πληγεί πρώτες και περισσότερο από τις πολιτικές λιτότητας και δημοσιο-νομικής πειθαρχίας που εφάρμοσε η Ε.Ε. σε βάρος τους, εκφράζουν επιφυ-λάξεις για να μπουν στη διαδικασία να συνάψουν νέα δάνεια για την άμυνα, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος τους.
Κυριακάτικη Απογευματινή
