Αυξάνονται οι πιέσεις να προχωρήσει η ΕΕ στην έκδοση κοινών ομολόγων για τη χρηματοδότηση εξοπλισμών. Η Λευκή Βίβλος, που παρουσίασε την προηγούμενη εβδομάδα η Κομισιόν, περιλαμβάνει πακέτο δανείων 150 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση εξοπλισμών και την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για αμυντικές δαπάνες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Politico», Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία αμφιβάλλουν για τη βιωσιμότητα του σχεδίου και για τα περιθώρια που έχουν να αυξήσουν περαιτέρω το χρέος τους. Και αυτό καθώς τα δάνεια θα τα λάβει, μεν, η Κομισιόν, πλην όμως τα ποσά που θα χορηγεί θα καταγράφονται στο δημόσιο χρέος της κάθε χώρας. Η δε ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, συνεπάγεται υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα και άρα δημόσιο χρέος. Οι κυβερνήσεις του Νότου, όπου τα χρέη είναι ήδη υψηλά, ανησυχούν ότι οι αγορές θα τις «τιμωρήσουν» με υψηλότερα επιτόκια.
Για τον λόγο αυτό οι κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου εντείνουν τις πιέσεις τους για την έκδοση αμυντικών ευρωομολόγων. Μέχρι στιγμής, η Φον ντερ Λάιεν έχει αποφύγει να υποστηρίξει την ιδέα, καθώς αναμένεται σφοδρή αντίδραση από δημοσιονομικά φειδωλές χώρες του Βορρά, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Στη Σύνοδο Κορυφής της προηγούμενης εβδομάδας, ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ επανέλαβε την αντίρρησή του: «Όχι στα ευρωομόλογα».
Κοινοτικοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι η πίεση των Νοτίων μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση των κυβερνήσεων του Βορρά, με αποτέλεσμα να μην υλοποιηθεί ούτε το σχέδιο που έχει ήδη παρουσιάσει η Κομισιόν. Σε μια τέτοια περίπτωση η αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών θα προϋποθέτει περικοπή άλλων δαπανών, κάτι που είναι δύσκολο να σταθεί πολιτικά σε αρκετά κράτη-μέλη, όπου η κοινή γνώμη ανησυχεί περισσότερο για την κλιματική κρίση ή το μεταναστευτικό παρά για τη ρωσική απειλή.
Αναζητώντας συμβιβαστική λύση, Ισπανία και Ιταλία προτείνουν να διευρυνθεί ο ορισμός των δαπανών που εξαιρούνται από τους δημοσιονομικούς κανόνες, περιλαμβάνοντας τη συνοριακή φύλαξη, την κυβερνοασφάλεια και την ανθεκτικότητα των υποδομών. Και πάλι υπήρξε διαφωνία από τους «φειδωλούς του Βορρά». Γερμανία, Ολλανδία και Βέλγιο θεωρείται απίθανο να αντλήσουν πόρους από τα κοινά δάνεια της ΕΕ, καθώς μπορούν να δανειστούν φθηνότερα από την Κομισιόν.
Καταλήγοντας για μία ακόμα φορά σε διαφωνίες ως προς τη χρηματοδότηση της κοινής πολιτικής, η Κομισιόν στράφηκε σε επικοινωνιακούς χειρισμούς σε σχέση με την αμυντική θωράκιση της ΕΕ. Παρουσίασε χθες σχέδιο ενιαίας αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων, που απαιτεί από τους πολίτες να έχουν ασφαλή αποθέματα σε νερό, φάρμακα, μπαταρίες και τρόφιμα για να επιβιώσουν 72 ώρες χωρίς εξωτερική βοήθεια. Ανήγγειλε, επίσης, ότι οι κυβερνήσεις θα οργανώνουν Ημέρες Ετοιμότητας, όπου θα δίνουν στους πολίτες τους οδηγίες προστασίας σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης, πανδημίας, κυβερνοεπιθέσεων ή φυσικών καταστροφών.
Εφημερίδα Απογευματινή
