Τη Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Αµυνα παρουσίασαν την Τετάρτη στις Βρυξέλλες η ύπατη εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέµατα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, Κάγια Κάλλας, και ο επίτροπος Αµυνας και ∆ιαστήµατος, Αντριου Κουµπίλιους.
Οι Λευκές Βίβλοι είναι έγγραφα που εκδίδονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και περιλαµβάνουν προτάσεις για δράσεις σε διάφορους τοµείς. Η συγκεκριµένη περιλαµβάνει τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τα κράτη-µέλη, µε σκοπό την ενίσχυση της άµυνας και τη δηµιουργία µιας πιο ολοκληρωµένης ευρωπαϊκής αµυντική αγοράς.
Σύµφωνα µε την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωµατίας, η απειλή από τη Ρωσία και η αλλαγή στάσης από τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα µετά την εκλογή Τραµπ, είναι οι δύο βασικοί λόγοι που επιβάλλουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άµυνας. «∆εν το κάνουµε αυτό για να πάµε σε πόλεµο, αλλά για να προετοιµαστούµε για το χειρότερο και να υπερασπιστούµε την ειρήνη στην Ευρώπη», δήλωσε η Κάγια Κάλας, παρουσιάζοντας τις προτάσεις.
Βασικός στόχος της Επιτροπής είναι τα κράτη να επενδύσουν περισσότερα κεφάλαια στις ευρωπαϊκές αµυντικές βιοµηχανίες και εταιρείες, καθώς τα τελευταία χρόνια περίπου τα δύο τρίτα των παραγγελιών της Ε.Ε. πάνε σε εταιρείες των ΗΠΑ.
Τα µέτρα
Τα κράτη-µέλη θα µπορούν να υπερβούν έως και 1,5% το όριο των δηµόσιων δαπανών, φθάνοντας στο 4,5% του ΑΕΠ, για µια περίοδο τεσσάρων ετών, µε την αύξηση να αφορά µόνο τις αµυντικές δαπάνες.
-Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα µπορεί να δανείσει έως και 150 δισεκατοµµύρια ευρώ σε χώρες-µέλη
τα οποία θα δαπανηθούν για την άµυνα στο πλαίσιο του λεγόµενου SAFE (Survey on the Access to Finance of Enterprise).
-Tα δάνεια θα είναι διαθέσιµα µόνο σε χώρες της Ε.Ε. και θα µπορούν να χρηµατοδοτήσουν µεµονωµένα ή κοινά έργα δύο ή περισσότερων χωρών.
-Η Ουκρανία, καθώς και οι χώρες εκτός της Ευϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), όπως η
Ελβετία, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία, καθώς και οι χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου (ΕΟΧ) θα µπορούν να συµµετέχουν σε κοινές προµήθειες και θα µπορούν να πωλούν και να αγοράζουν όπλα από τα κράτη-µέλη. ∆εν θα µπορούν όµως να λάβουν δάνεια.
-Τα κράτη-µέλη θα πρέπει να αγοράζουν εξοπλισµούς και εξαρτήµατα αποκλειστικά από ευρωπαϊκές εταιρείες µε έδρα εντός της Ε.Ε.
-Η προθεσµία υποβολής αιτήσεων για τα δάνεια είναι µέχρι τις 30 Ιουνίου 2027. Η εκταµίευση θα µπορεί να γίνει µε την υποβολή εθνικών σχεδίων µέχρι το τέλος του 2030 και η αποπληρωµή τους εντός 45 ετών.
Οι τρίτες χώρες ή οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες, όπως η Τουρκία, θα µπορούν να συµµετέχουν στην ευρωπαϊκή άµυνα, εφόσον έχουν αµυντικές βιοµηχανίες εγκατεστηµένες εντός της Ε.Ε. Η Τουρκία, που πριν από λίγο καιρό αγόρασε την ιταλική Piaggio Aerospace, πληροί αυτή την προϋπόθεση, αλλά δεν διαθέτει «εταιρική σχέση ασφάλειας και άµυνας» µετην Ε.Ε., οπότε αποκλείεται, όπως και η Βρετανία, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, που επίσης µένουν εκτός.
Τίποτα όµως δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδοµένο, καθώς όλα τα παραπάνω είναι προτάσεις και όχι τελικές αποφάσεις. Ηδη κάποιες χώρες εµφανίζονται απρόθυµες να αποκοπούν από την αµερικανική αµυντική βιοµηχανία, ενώ κάποιες άλλες διαφωνούν µε την πρόθεση της
Επιτροπής για τη συγκρότηση µιας κοινής ευρωπαϊκής άµυνας. Το ενδεχόµενο επίσης η Επιτροπή να
ανάψει το πράσινο φως για τη συµµετοχή χωρών εκτός Ε.Ε., µε την προϋπόθεση της σύναψης Συµφώνου Ασφαλείας µε της Βρυξέλλες, θα µπορούσε να επηρεάσει καθοριστικά τις εξελίξεις.
Τον Ιούνιο οι τελικές αποφάσεις
Στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου δεν υπήρξε κάποια σηµαντική εξέλιξη στο
θέµα της Λευκής Βίβλου, µε τους 27 να µεταθέτουν τη συζήτηση για την Σύνοδο του Ιουνίου, όπου θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Στο θέµα της Ουκρανίας το σχέδιο της Κάγια Κάλας για παροχή νέου πακέτου στρατιωτικής βοήθειας ύψους 40 δισ. ευρώ Κίεβο απορρίφθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες οι οποίοι αναλώθηκαν σε… γενικόλογες υποσχέσεις για συνέχιση της πολιτικής και στρατιωτικής στήριξής της, αποφεύγοντας να πάρουν αποφάσεις.
Οι 27 δεν κατάφεραν να συµφωνήσουν ούτε σε ένα µικρότερο πακέτο βοήθειας ύψους 5 δισ. ευρώ για την εξασφάλιση πυροµαχικών για την Ουκρανία, µε την απόφαση να «σκοντάφτει» στις γαλλικές και τις ιταλικές ενστάσεις και στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
Στη Σύνοδο συµµετείχε µέσω τηλεδιάσκεψης και ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίµιρ Ζελένσκι, ο οποίος ενηµέρωσε τους 27 για την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε µε τον Τραµπ, σε συνέχεια της συνοµιλίας του Αµερικανού προέδρου µε τον Πούτιν. Από την πλευρά της η Ε.Ε. θεωρεί πως «καµία διαπραγµάτευση δεν διεξάγεται αυτή τη στιγµή» και ότι ο Πούτιν αγοράζει χρόνο για να επεκτείνει τα εδαφικά του κέρδη, δελεάζοντας τον Τραµπ µε «τεράστιες οικονοµικές συµφωνίες». Σε ό,τι αφορά την οικονοµία, η αναζήτηση πόρων για την άµυνα επανάφερε στο τραπέζι της Συνόδου την επιτακτική ανάγκη για την ένωση των αποταµιεύσεων και επενδύσεων των κρατών-µελών, µε ιδιαίτερη έµφαση στην ένωση των κεφαλαιαγορών, ενώ παράλληλα αποφασίστηκε η επιτάχυνση των διαδικασιών για το ψηφιακό ευρώ, ως µέσο για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την κατάρρευση της εκεχειρίας στη Γάζα, µε κοινή δήλωσή τους οι ηγέτες της
Ε.Ε. κάλεσαν το Ισραήλ και τη «Χαµάς» να επιστρέψουν στη συµφωνία για την προσωρινή κατάπαυση του πυρός και επανέλαβαν την προσήλωσή τους στη λύση των δύο κρατών.
Κυριακάτικη Απογευματινή
