Πρωτοποριακή μέθοδος υπόσχεται να αντιμετωπίσει καρκίνους που σήμερα δεν είναι θεραπεύσιμοι, να έχει πολύ λιγότερες παρενέργειες από τη συμβατική ακτινοθεραπεία, σκοτώνοντας τα καρκινικά κύτταρα σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.
Στο CERN (Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Σωματιδιακής Φυσικής) επιχειρούν να αναπτύξουν μηχανές που εφαρμόζουν τη νέα μέθοδο σε οποιοδήποτε νοσοκομείο διαθέτει εξοπλισμό ακτινοθεραπείας, με σχετικά προσιτό κόστος.
Η συμβατική ακτινοθεραπεία βασίζεται στην έκθεση καρκινικών ιστών σε ακτίνες Χ για αρκετά λεπτά. Αν και τα τελευταία 30 χρόνια οι προηγμένες απεικονιστικές σαρώσεις έχουν βελτιώσει τη στόχευση ενός όγκου, ο κίνδυνος παρενεργειών παραμένει μεγάλος. Πριν από 11 χρόνια, επιστήμονες υπό τη διεύθυνση της Μαρί-Κατρίν Βοζινό, ραδιοβιολόγου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης, πρότειναν μια νέα προσέγγιση, που ονομάστηκε Flash. Πειράματα σε τρωκτικά έδειξαν ότι ακτινοβολία σε εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς δόσης, με εκθέσεις διάρκειας μικρότερης του δευτερολέπτου, είναι δυνατόν να καταστρέψει όγκους, να διαφυλάξει τον υγιή ιστό και να περιορίσει τον κίνδυνο δευτερογενών καρκίνων.
Η δημοσίευση είχε μεγάλη απήχηση. Αυτή τη στιγμή, ένας αυξανόμενος αριθμός κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους πραγματοποιείται σε όλο τον κόσμο. Αν και ακόμα οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει πλήρως τον λόγο που η μέθοδος είναι αποτελεσματική, γνωρίζουν ότι έχει να κάνει με τα επίπεδα οξυγόνου. Όταν η ακτινοβολία διαχωρίζει μόρια οξυγόνου, παράγει μόρια που έχουν ασύζευκτα ηλεκτρόνια (ελεύθερες ρίζες) και μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA.
Στους υγιείς ιστούς τα επίπεδα οξυγόνου είναι υψηλότερα από ό,τι στους καρκινικούς, οπότε οι ελεύθερες ρίζες σχηματίζονται πιο εύκολα, προκαλώντας βλάβες. Χάρη στην ταχύτητά της, η μεθόδος Flash αποφεύγει τη δημιουργία ελεύθερων ριζών, παραμένοντας αποτελεσματική.
Επιταχυντής σωματιδίων
Η επόμενη φάση της έρευνας αφορά την αναγνώριση της ακτινοβολίας που λειτουργεί καλύτερα. Μία από τις πιο ακριβείς μορφές ακτινοθεραπείας είναι με αδρόνια. Υπάρχουν μόνο 14 εγκαταστάσεις που μπορούν να την προσφέρουν. Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του CERN έγινε ευρύτερα γνωστός το 2012, όταν ανακάλυψε το μποζόνιο Higgs (σωματίδιο του Θεού). Τώρα στο CERN προσπαθούν να αναπτύξουν επιταχυντή σωματιδίων που θα παρέχει πολύ ισχυρές δόσεις ακτινοβολίας, με ρυθμούς Flash.
«Θα μπορούσε να εφαρμόσει τα πλεονεκτήματα του Flash σε βαθύτερους όγκους», υποστηρίζει ο Αντρέ-Νταντ Ντιουράμ Φεβρ, ογκολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης. Είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι οι νέοι επιταχυντές θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους ογκολόγους να αντιμετωπίσουν ακόμα και θανάσιμες μορφές καρκίνου του εγκεφάλου, με πιθανότητες επιβίωσης στην πενταετία μόλις 5%.
Ο Μπίλι Λου, καθηγητής ακτινοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, εκτιμά ότι το Flash θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να καταστρέψει τόσο τους πρωτογενείς όσο και τους δευτερογενείς όγκους. Ο Κωνσταντίνος Κουμένης, καθηγητής ακτινοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, υποστηρίζει ότι «θα μπορούσε να αποδειχθεί οικονομικά αποδοτική θεραπεία, καθώς χρειάζονται πολύ λιγότερες θεραπείες και θα μειωθούν οι επιπλοκές λόγω νοσηλειών».
Εφημερίδα Απογευματινή
