Του Αποστόλη Τσαμούρη
Ενόψει της ορκωµοσίας του Ντόναλντ Τραµπ και εν µέσω ραγδαίων ανακατατάξεων στη Μέση Ανατολή, η γεωπολιτική τράπουλα ανακατεύεται βίαια και η Ελλάδα δείχνει αποφασισµένη να αναλάβει διπλωµατικές πρωτοβουλίες. Οι πρόσφατες κινήσεις της χώρας, καθώς επίσης και οι επαφές που έπονται και αναλύει σήµερα η «Κυριακάτικη Απογευµατινή», µαρτυρούν ότι η Αθήνα συντονίζει τις κινήσεις της µε τους Αραβες συµµάχους αναζητώντας ένα αντίβαρο, ένα στιβαρό ανάχωµα, στα ύπουλα σχέδια της Τουρκίας (αρχικά) στη Συρία.
Σύμφωνα µε ανώτατη διπλωµατική πηγή, που µίλησε στην υπογράφουσα, στο περιθώριο της τριµερούς συνόδου κορυφής Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου, που πραγµατοποιήθηκε την Τετάρτη στο Κάιρο, οι κύριοι Μητσοτάκης, Σίσι και Χριστοδουλίδης συζήτησαν εκτενώς πίσω από τις κλειστές πόρτες του προεδρικού µεγάρου για τις εξελίξεις στη Συρία, µε την ανησυχία τους να είναι έκδηλη µπροστά και πίσω από τις κάµερες. Η ίδια πηγή αποκαλύπτει ότι οι τρεις ηγέτες, που ειδικά εκείνη την ηµέα εµφανίστηκαν ως εγγυητές της διεθνούς νοµιµότητας, δεν περιορίστηκαν στο σενάριο που -σκοπίµως- αφήνουν να διαρρεύσει τα τουρκικά Μέσα Ενηµέρωσης, περί υπογραφής ενός τουρκοσυριακού µνηµονίου για την οριοθέτηση της µεταξύ τους ΑΟΖ, στα πρότυπα του τουρκολιβυκού συµφώνου.
Συγκεκριμένα, Ελλάδα και Αίγυπτος εκτιµούν ότι η µεταβατική ηγεσία της ∆αµασκού δεν θα το επιδιώξει, τουλάχιστον στο εγγύς µέλλον. Οµως, ακόµα κι αν προκύψει τέτοια συµφωνία που θα αγνοεί την Κύπρο και θα πλήττει τα κυριαρχικά της δικαιώµατα, το Κάιρο θα είναι στο πλευρό Αθήνας και Λευκωσίας, όπως ήταν και επί τουρκολιβυκού µνηµονίου. Τότε που µε την υπογραφή της ιστορικής ελληνοαιγυπτιακής συµφωνίας, για µερική οριοθέτηση της ΑΟΖ, υπήρξε «σφήνα» στο παράνοµο και ανυπόστατο µνηµόνιο Τρίπολης – Αγκυρας.
«∆εν αντέχουµε να χάσουµε την Αίγυπτο, που είναι ο µόνος πόλος σταθερότητας στην περιοχή», έλεγε χαρακτηριστικά κυβερνητικός αξιωµατούχος.
Είναι ενδεικτικό ότι στο κοινό τους ανακοινωθέν οι τρεις ηγέτες ξεκαθάρισαν ότι:
- Πρέπει να σταµατήσουν οι εξωτερικές παρεµβάσεις στη Συρία, φωτογραφίζοντας έτσι, εµµέσως πλην σαφώς, την Τουρκία.
- Να γίνει σεβαστή η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
- Να προστατευθούν όλες οι εθνικές και οι θρησκευτικές µειονότητες.
Πρόκληση Φιντάν
Πάντως, οι τελευταίες απαντήσεις του υπουργού Εξωτερικών της γείτονος, Χακάν Φιντάν, στον Σκάι, δείχνουν ότι η Τουρκία προσπαθεί να αποπροσανατολίσει την Ελλάδα από τις εξελίξεις στη Συρία. Συγκεκριµένα, ο κ. Φιντάν απηύθυνε κάλεσµα προσωπικά στον Κ. Μητσοτάκη να «επιδείξει ηγετικό θάρρος ώστε να επιτευχθεί πρόοδος στα ελληνοτουρκικά εντός του 2025». Εµµέσως πλην σαφώς, ο Χ. Φιντάν είπε ότι
δεν πρέπει να «ξοδεύουµε» διπλωµατικό κεφάλαιο για τη Συρία, για το Ισραήλ ή για τις σχέσεις µας µε τον αραβικό κόσµο, αλλά να εστιάσουµε στα ελληνοτουρκικά, προτού µας… προλάβουν οι επόµενες εκλογές. Λογική που βολεύει τους γείτονες, ώστε να διασπάσουν τον άξονα που δηµιουργείται στη βάση των «Συµφωνιών του Αβραάµ» από τη Μεσόγειο µέχρι την Ινδία.
Η Αθήνα πάντως δείχνει σταθερή στη στρατηγική συνοχής µε τους περιφε ρειακούς συµµάχους της στη Μεσόγειο και την Ανατολή. Ειδικά η συµµαχία µε το Κάιρο διευρύνεται και µέσω επιχειρη µατικής, εµπορικής και ενεργειακής συ νεργασίας, κορωνίδα της οποίας απο τελεί η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου µέσω του καλωδίου GREGY, που σύµφωνα µε τους υπουργούς, που χειρίζονται το project, θα υλοποιηθεί σε
βάθος 5ετίας. Βάσει του σχεδιασµού, το συγκεκριµένο καλώδιο επιφανείας θα µεταφέρει «πράσινη» ενέργεια, που θα παράγεται στην Αίγυπτο, προς την Ελ λάδα.
Ενώ ένα µέρος θα καταλήγει σε χώρες της Ε.Ε., καθιστώντας έτσι τη χώρα µας ενεργειακή γέφυρα µεταξύ Αιγύπτου και Γηραιάς Ηπείρου. Για την ώρα, σύμφωνα µε αποκλειστικές πληροφορίες της «Κυριακάτικης Απογευµατινής», βρισκόµαστε στο στάδιο της αποτύπωσης των µελετών (detailed engineering).
∆εν είναι Λιβύη…
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση στη Συρία δεν είναι ίδια µε την κατάσταση στη Λιβύη. Τούτο διότι η ∆αµασκός προς το παρόν εστιάζει στην ανοικοδόµηση της χώρας και όχι σε «διακρατικές» συµφωνίες που θα της στερήσουν συµµάχους και… χρηµατοδότες.
Για την ανοικοδόµησή της η πολύπαθη χώρα δεν µπορεί να αντλήσει τα αναγκαία κεφάλαια από την Τουρκία, αλλά από ισχυρές οικονοµικά χώρες, όπως είναι η Σαουδική Αραβία, την οποία θα επισκεφθεί αύριο ∆ευτέρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνοδεία πολυπληθούς υπουργικής οµάδας, µε την αφορµή το Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) των δύο χωρών. Επίσης, Ελλάδα και Κύ προς ως κράτη-µέλη της Ε.Ε. δύνανται να επηρεάσουν τις Βρυξέλλες, ώστε να επιτευχθεί και η παροχή ευρωπαϊκής βο ήθειας προς τη ∆αµασκό. Ενα τουρκο συριακό µνηµόνιο σίγουρα θα ναρκοθε τούσε αυτήν την προοπτική.
Με την Ελλάδα και την Αίγυπτο προσεγ γίζει σε πρακτικό επίπεδο και η Σαου δική Αραβία. Γεγονός εξαιρετικά σηµα ντικό, διότι αποτελεί χώρα-κλειδί για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Πρώτον, λόγω οικονοµικής ισχύος, δεύτερον, λόγω επιρροής στον µουσουλµανικό κόσµο. Η Σαουδική Αραβία θεωρείται ο πλέον ιερός τόπος για το Ισλάµ, χάρη στη Μέκκα και τη Μεδίνα. Εκτός από τη Σαουδική Αραβία, µε καχυποψία αντιµε τωπίζουν τον ρόλο της Τουρκίας στη Συρία και η Ιορδανία, που απεύχεται τυχόν ενίσχυση των Αδελφών Μουσουλµάνων, αλλά και τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα.
Με το βλέµµα στη Συρία είναι φυσικά και το Ισραήλ. Η ανησυχία της Ιερουσαλήµ επικεντρώνεται κυρίως στην ασφά λεια των Κούρδων, που απειλούνται από την Τουρκία, αλλά και των ∆ρούζων µε τους οποίους διατηρεί καλές σχέσεις.
Ενδεχοµένως, το Ισραήλ να έχει συντο νισµό και µε τις ΗΠΑ προς την κατεύθυνση ελέγχου της ασυγκράτητης Τουρ κίας, ώστε να µην παίζει εντελώς µόνη ρόλο στην περιοχή. Πάντως και ο Ισρα ηλινός πρόεδρος, Ισαάκ Χέρτσογκ, πήγε στην Κύπρο λίγες ώρες µετά την τριµερή του Καΐρου. Ακριβώς για να ενηµερωθεί για όσα ειπώθηκαν στην Αίγυπτο. Κατά τα άλλα, το Ισραήλ είναι από τους κερδισµένους στη Συρία, καθώς βλέπει να έχει σχεδόν εξαφανιστεί η επιρροή του Ιράν στην περιοχή, όπερ σηµαίνει ότι περιορίζεται σηµαντικά και η ενίσχυση της «Χεζµπολάχ» και της «Χαµάς».
Πηγή: Κυριακάτικη Απογευματινή
