Η Γερμανική εθνικιστική πολιτική δύναμη Alternative für Deutschland (AfD) επαναφέρει την πρότασή της για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και την Ευρωζώνη, σύμφωνα με προσχέδιο του προεκλογικού προγράμματος του κόμματος, το οποίο ήδη έχει αποσταλεί στα μέλη του. Η απόφαση αυτή πρόκειται να τεθεί προς ψήφιση στο συνέδριο του κόμματος τον Ιανουάριο, ενώ οι γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές θα διεξαχθούν στις 23 Φεβρουαρίου.
Στο προσχέδιο του προγράμματος, η AfD επαναλαμβάνει τις θέσεις που είχε εκφράσει και πριν από τις τελευταίες ευρωεκλογές, εκφράζοντας την άποψη ότι η Γερμανία πρέπει να αποχωρήσει από την ΕΕ και να δημιουργήσει μια νέα Ευρωπαϊκή Κοινότητα, αποτελούμενη από «ανεξάρτητες πατρίδες». Σύμφωνα με το κόμμα, αυτή η νέα Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα πρέπει να έχει ενιαία αγορά και κοινά συμφέροντα, αλλά να μην εξαρτάται από τις πολιτικές και οικονομικές δομές της ΕΕ.
Η πρόταση για την αποχώρηση από την Ευρωζώνη αναγνωρίζει ότι μία μονομερής απόφαση της Γερμανίας θα ήταν δύσκολη, γι’ αυτό και η AfD επιδιώκει μία «επαναδιαπραγμάτευση» με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Επιπλέον, η AfD προτείνει την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη συμμετοχή ή μη της Γερμανίας στην ΕΕ, ένα σχέδιο που έχει χαρακτηριστεί «Dexit», αναλογικό με το βρετανικό «Brexit». Παρόλα αυτά, η αποχώρηση από την ΕΕ δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση, καθώς η συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ είναι κατοχυρωμένη στο Γερμανικό Σύνταγμα, κάτι που σημαίνει ότι θα απαιτείτο πλειοψηφία δύο τρίτων στο γερμανικό Κοινοβούλιο για να τροποποιηθεί το Σύνταγμα.
Γερμανία: Οι αντιδράσεις της επιχειρηματικής κοινότητας
Τα σχέδια της AfD για αποχώρηση από την ΕΕ και την Ευρωζώνη δεν έχουν βρει ευρεία αποδοχή στους κύκλους της γερμανικής επιχειρηματικής κοινότητας. Τα μεγαλύτερα οικονομικά ινστιτούτα και οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου εκφράζουν έντονες ανησυχίες για τις οικονομικές συνέπειες αυτής της κίνησης. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γερμανικής Οικονομίας (IW), μία έξοδος της Γερμανίας από την ΕΕ θα μπορούσε να κοστίσει στη γερμανική οικονομία 690 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα σε πέντε χρόνια, με μείωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά 5,6% και απώλεια 2,5 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.
Αντίστοιχα, ο Γερμανικός Σύνδεσμος Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (BVMW) θεωρεί ότι τα σχέδια της AfD ισοδυναμούν με μία «αποστολή καμικάζι», καθώς η αποχώρηση από την ΕΕ θα δυσχέραινε τις επιχειρηματικές συναλλαγές και την εξαγωγή προϊόντων στις χώρες της ΕΕ.
Dexit: Ποιές θα είναι οι οικονομικές συνέπειες
Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου της Γερμανικής Οικονομίας (IW), Χουμπέρτους Μπαρντ, εκτιμά ότι μετά από ένα «Dexit», το ΑΕΠ της Γερμανίας πρόκειται να συρρικνωθεί κατά 5,5%. «Είναι σαν να προγραμματίζουμε την επόμενη οικονομική κρίση» επισημαίνει. Μία κρίση, η οποία ασφαλώς θα ήταν ιδιαίτερα οδυνηρή για επιχειρήσεις που εξαρτώνται από αγορές και προμηθευτές εντός ΕΕ.
Ο Ρόναλντ Γκλέζερ της AfD δεν συμφωνεί με όλα αυτά. «Γιατί να μην αγοράζουν τα προϊόντα μας στην Ιταλία, στη Γαλλία, στη Σουηδία; Μόνο και μόνο επειδή δεν είμαστε στην ΕΕ; Μα ούτε η Ελβετία είναι στην ΕΕ και παρ’ όλα αυτά εξάγει τα προϊόντα της σε όλες αυτές τις χώρες», λέει.
Aυτή η θεώρηση είναι «κενή περιεχομένου και μη ρεαλιστική» αντιτείνει ο Χουμπέρτους Μπαρντ. «Δεν δημιουργείς ένα καλύτερο μοντέλο συνεργασίας και ενσωμάτωσης με το να καταστρέφεις την ΕΕ».
Αλλά και στη γερμανική κοινή γνώμη ελάχιστοι φαίνεται να επικροτούν την ιδέα του «Dexit». Σύμφωνα με έρευνα του πολιτικού ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ (KAS), που πρόσκειται στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU), σε περίπτωση που γινόταν δημοψήφισμα, ένα ποσοστό 87% των Γερμανών θα ψήφιζε υπέρ της παραμονής στην ΕΕ.
Γιατί λοιπόν επιμένει η AfD σε μία διακήρυξη τόσο ριζοσπαστική, αλλά και αντιδημοφιλή; «Δεν κάνουμε πολιτική με βάση τις δημοσκοπήσεις, κάνουμε αυτό που θεωρούμε σωστό και απαραίτητο» επιμένει ο Ρόλαντ Γκλέζερ από την AfD.
Στρατηγική κατά της ΕΕ με εθνικιστική διάθεση
Ο Βόλφγκανγκ Σρέντερ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κάσελ, επισημαίνει ότι η στάση της AfD είναι αναμενόμενη, αν αναλογιστούμε το παρελθόν της. Το κόμμα είχε ιδρυθεί το 2013 από οικονομολόγους που επέκριναν τα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης στη διάρκεια της ευρω-κρίσης. Στη συνέχεια κινήθηκε ακόμα πιο δεξιά, εστιάζοντας στο μεταναστευτικό, ωστόσο ο σκεπτικισμός απέναντι στο ευρώ διατηρήθηκε, έστω και αν σήμερα είναι λιγότερο εμφανής από ό,τι στο παρελθόν.
«Κατ’ αρχάς η AfD είναι ένα εθνικιστικό κόμμα» λέει ο Σρέντερ στην Deutsche Welle. «Αντιμάχεται την παγκοσμιοποίηση. Από αυτή την αφετηρία πηγάζει μία διάθεση σκεπτικισμού απέναντι σε υπερεθνικούς θεσμούς απέναντι στην ΕΕ και τον ΟΗΕ, που θέτουν διαφορετικούς στόχους, υπηρετούν άλλες αξίες και κατά συνέπεια θεωρούνται επικίνδυνοι».
Αλλά πόσο σοβαρά μπορεί να εννοεί η AfD την πρόταση περί «Dexit», καθώς είναι τόσο εμφανή τα οικονομικά αδιέξοδα, αλλά και τα προβλήματα συνταγματικής φύσεως που συνεπάγεται η αποχώρηση της Γερμανίας από την ΕΕ; «Μπορεί να πει κανείς ότι δεν το εννοούν και πολύ σοβαρά γιατί ξέρουν ότι λίγοι ενστερνίζονται αυτή την πρόταση» λέει ο Βόλφγκανγκ Σρέντερ. «Θεωρούν ότι δεν τους στοιχίζει και τίποτα να υπόσχονται έναν διαφορετικό κόσμο».
