Για πρώτη φορά μετά το 1962 μια γαλλική κυβέρνηση χάνει την εμπιστοσύνη της Εθνοσυνέλευσης. Τότε το «θύμα» ήταν ο Ζορζ Πομπιντού (πρωθυπουργός) και ο στόχος ο Σαρλ Ντε Γκολ (πρόεδρος). Χθες τη θέση του έχασε ο Μισέλ Μπαρνιέ, με ζητούμενο από την αντιπολίτευση να τον ακολουθήσει ο Εμανουέλ Μακρόν. Μεσολάβησαν περίπου 150 αποτυχημένες προτάσεις μομφής. Για να πετύχει η χθεσινή χρειάστηκε να υπερψηφιστεί από την Αριστερά και την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν. Αθροίστηκαν έτσι 331 ψήφοι, ενώ απαιτούνταν μόνο 288 υπέρ της μομφής.
Ποιά ήταν η αφορμή που οδήγησε στην πολιτική κρίση της Γαλλίας
Αφορμή υπήρξαν τα μέτρα λιτότητας 60 δισεκατομμυρίων ευρώ (20 δισ. ευρώ νέοι φόροι και διπλάσιου ύψους περικοπές δαπανών), που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός για το 2025, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα που φέτος θα υπερβεί το 6% του ΑΕΠ. Στην ομιλία του στην Εθνοσυνέλευση, ακριβώς πριν από την ψηφοφορία, ο Μπαρνιέ προειδοποίησε: «Εμένα μπορείτε να με εξαφανίσετε από τη θέση μου, το δημόσιο χρέος όχι».
Νωρίτερα στην παρέμβασή της η αρχηγός του Εθνικού Συναγερμού έκανε λόγο για «μια στιγμή αλήθειας», κατηγόρησε τον Μπαρνιέ για αδιαλλαξία («πήραμε μόνο ψίχουλα», είπε) και απέδωσε στους θεσμούς ότι «αναμειγνύουμε τις ψήφους μας με αυτές της άκρας Αριστεράς».
Η Σιριέλ Σατελέν, επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Πρασίνων, οι οποίοι αποτελούν μέρος της αριστερής συμμαχίας του Νέου Λαϊκού Μετώπου, είπε ότι τα χέρια των βουλευτών της «δεν θα τρέμουν» όταν έρθει η ώρα να ψηφίσουν την πρόταση μομφής, επειδή «συνεχίζουν να ελπίζουν ότι κάτι καλύτερο είναι ακόμα δυνατό». Απευθυνόμενη στον Μπαρνιέ είπε: «Το λάθος σας, κύριε πρωθυπουργέ, ήταν ότι πιστέψατε πως η Μαρίν Λεπέν θα σας επέτρεπε να περάσετε τον προϋπολογισμό».
Με την υπερψήφιση της πρότασης μομφής ο προϋπολογισμός που κατέθεσε η κυβέρνηση Μπαρνιέ πλέον δεν ισχύει. Επόμενο βήμα είναι να επιλέξει ο πρόεδρος Μακρόν νέο πρωθυπουργό και αυτός να καταθέσει νέο προϋπολογισμό. Καθώς αυτό είναι μάλλον απίθανο να συμβεί μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, από την 1η Ιανουαρίου η Γαλλία θα λειτουργεί μήνα μήνα με τις προβλέψεις του φετινού προϋπολογισμού, χωρίς να μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή σε δαπάνες ή φόρους.
Ο πρόεδρος Μακρόν δεν έχει την επιλογή να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει εκλογές μέχρι να συμπληρωθεί ένας χρόνος από τις βουλευτικές εκλογές που προκάλεσε τον Ιούνιο. Εκείνο που μπορεί (αλλά δεν θέλει) να κάνει είναι να παραιτηθεί, όπως ζητά η αντιπολίτευση.
Ποιά είναι τα επικρατέστερα σενάρια
Το πιθανότερο είναι ότι θα αναζητήσει κάποιο πρόσωπο που θα πετύχει να συγκεντρώσει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Ενδεχομένως να το επιχειρήσει προτείνοντας τη θέση σε κάποιο στέλεχος από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, επιχειρώντας να διασπάσει έτσι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Μέχρι τότε η Γαλλία θα έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση όπως και η Γερμανία (ενόψει των εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου). Ο άξονας που μέχρι πρόσφατα κινούσε την Ευρώπη έχει μπλοκάρει σε πολιτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο – δίπλα στην ανησυχητική δημοσιονομική εικόνα της Γαλλίας υπάρχει η αδυναμία της Γερμανίας, επί δύο χρόνια, να εξέλθει από την ύφεση. Προς το παρόν οι αγορές διατηρούν την ψυχραιμία τους. Χθες, μετά την έγκριση της πρότασης μομφής, οι τιμές σε γαλλικά ομόλογα και μετοχές παρέμειναν σταθερές. Η εξέλιξη, άλλωστε, είχε σε μεγάλο βαθμό προεξοφληθεί. Το μέλλον, όμως, είναι περισσότερο αβέβαιο από ποτέ.
