Από την πρώτη μέρα που έπιασε δουλειά η νέα Κομισιόν επεξεργάζεται οδηγία για τη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, ήδη έχουν ξεκινήσει επαφές με τις κυβερνήσεις προκειμένου να προσδιοριστεί τι μέτρα επιθυμούν να περιλαμβάνει το νέο καθεστώς. Στόχος είναι ένα προσχέδιο να παρουσιαστεί τον Φεβρουάριο στους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών-μελών.
Αποδίδοντας προτεραιότητα στο θέμα, η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιχειρεί να εκπέμψει το μήνυμα «σας ακούμε» προς κυβερνήσεις όπως αυτές της Μελόνι, του Τουσκ και της Φρεντέρικσεν. Με τον τρόπο αυτόν ελπίζει να ξεκινήσει θετικά μια διαπραγμάτευση, που στη συνέχεια θα απαιτήσει υποχωρήσεις εκ μέρους τους, καθώς το νέο καθεστώς θα πρέπει να είναι σύμφωνο με το Κοινοτικό και το Διεθνές Δίκαιο.
Μεταξύ άλλων η οδηγία αναμένεται να προβλέπει σαφώς ορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις για όσους μετανάστες έχουν εξαντλήσει τα νομικά μέσα για να παραμείνουν σε κάποια χώρα-μέλος της ΕΕ. Μια δυνατότητα είναι να επιτραπεί στις κυβερνήσεις να απαιτήσουν οι μετανάστες να δίνουν το «παρών» σε τακτική βάση σε κέντρα μεταναστών – κάτι αντίστοιχο με την υποχρεωτική παρουσία στα αστυνομικά τμήματα ανά τακτά διαστήματα.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η απέλαση μεταναστών σε τρίτες χώρες. Αυτές πιθανότατα θα πρέπει να είναι είτε οι χώρες προέλευσης είτε χώρες όπου οι μετανάστες έχουν ζήσει και εργαστεί για καιρό. Εγείρονται πάντως σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τις συνθήκες σε τέτοιες χώρες, όπως θα μπορούσε να είναι η Τουρκία. Η αποτυχία του σχεδίου της κυβέρνησης Μελόνι να υπερβεί τα νομικά εμπόδια για την απέλαση μεταναστών στην Αλβανία αναδεικνύει τα όρια της προσέγγισης.
Η όποια νέα οδηγία θα πρέπει να εγκριθεί και από το Ευρωκοινοβούλιο, όπου Σοσιαλδημοκράτες, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι είναι πιθανό να διαφωνήσουν. Πλέον όμως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έχει δυνάμεις για να συνεργαστεί και στα δεξιά του.
