Σε δημοσίευμα της «Καθημερινής της Κυριακής» (που υπογράφει ο Βασίλης Νέδος) επισημαίνεται ο προβληματισμός της Αθήνας για την προσέγγιση της Τουρκίας με την Αίγυπτο, όπως έδειξε η επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Φιντάν, στο Κάιρο για τη συνάντησή του με τον ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελάτι. Βέβαια, αν και οι σχέσεις Τουρκίας και Αιγύπτου σε καμία περίπτωση δεν θυμίζουν την πολεμική του παρελθόντος, εντούτοις ακόμα δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί η επίσημη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Αιγύπτιο ομόλογό του (η οποία έχει αναβληθεί δύο φορές).
Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα, «για την Αθήνα η προσέγγιση Άγκυρας – Καΐρου σχετίζεται κατά κύριο λόγο με τη συναντίληψη που έχει διαμορφωθεί (…) ανάμεσα σε Αίγυπτο και Ελλάδα για την Ανατολική Μεσόγειο και έχει καταλήξει από το 2020 στην τμηματική συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ)», η οποία «αποτελεί έως αυτή τη στιγμή το πλέον ισχυρό, ουσιαστικό και νομικό επιχείρημα της Αθήνας έναντι των αυθαίρετων απόψεων που προβάλλει η Τουρκία με το αποκαλούμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο».
Ανησυχία
Η Αίγυπτος ουδόλως επιθυμεί τη μακροημέρευση του Ντμπεϊμπά στην εξουσία, ενώ βλέπει με μεγάλη ανησυχία την επιρροή της λιβυκής Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Τρίπολη (την οποία η Αίγυπτος θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση και καταδιώκει στο εσωτερικό της). Η Λιβύη είναι ζήτημα προτεραιότητας για την ασφάλεια της Αιγύπτου, με την Τουρκία και την Αίγυπτο να υποστηρίζουν αντίθετα στρατόπεδα, χωρίς όμως τη σύγκρουση του παρελθόντος.
Όμως, από την άλλη, η Αίγυπτος ακολουθεί την οδό της εξομάλυνσης με την Τουρκία, στο ίδιο μήκος κύματος με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα. Επιπλέον, το Κάιρο -η πρώτη αραβική χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ, με την Τουρκία να αποτελεί την πρώτη μουσουλμανική- συμπίπτει σε κάποιο βαθμό με την Άγκυρα για τη Γάζα, χωρίς βεβαίως να υιοθετεί την αντισημιτική ρητορική της τουρκικής κυβέρνησης και χωρίς βεβαίως να ενθουσιάζεται με την Τουρκία σε ρόλο εγγυήτριας δύναμης στη Γάζα, όπως φιλοδοξεί να καταστεί η Άγκυρα.
Η «Καθημερινή» υπενθυμίζει ότι η ένοπλη δράση των σιιτών ανταρτών Χούθι στους κόλπους της Υεμένης -που εντάθηκε ακριβώς λόγου του πολέμου στη Γάζα- έχει στερήσει πολύτιμα ναυτιλιακά έσοδα από τις διελεύσεις των πλοίων στη Διώρυγα του Σουέζ, με την Άγκυρα να δελεάζει το Κάιρο με οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες, μέσω των οποίων η Τουρκία γεφύρωσε εντελώς το χάσμα που τη χώριζε από τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα. Ο δε εμφύλιος που μαίνεται στο Σουδάν μεταξύ του στρατού και παραστρατιωτικών ομάδων αποτελεί ένα επιπλέον αγκάθι για το Κάιρο.
Τα μέτωπα
Όμως, εκτός της Γάζας, υπάρχει ένα άλλο πεδίο σύγκλισης μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου, που υπενθυμίζει το δημοσίευμα: Πρόκειται για τη Σομαλία, η οποία, πέραν των συμφωνιών που έχει υπογράψει με την Τουρκία, υπέγραψε προ ημερών στρατιωτική συμφωνία και με την Αίγυπτο. Ο στρατηγός Σίσι ανέφερε: «Η Αίγυπτος δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να απειλήσει τη Σομαλία ή να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλειά της», αναφερόμενος στον πάγιο εχθρό της Σομαλίας -από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου- την Αιθιοπία. Η Αιθιοπία σχεδιάζει να εγκαταστήσει στρατιωτική βάση στην αποσχισθείσα περιοχή της Σομαλίας, Σομαλιλάνδη, μισθώνοντας και το λιμάνι της Berbera στην Ερυθρά Θάλασσα, για 50 χρόνια.
Να σημειωθεί πως η Σομαλία είναι μέρος του Αραβικού Συνδέσμου, ο οποίος επίσης καταδίκασε τις ενέργειες της Αιθιοπίας, με την οποία η Αίγυπτος είναι σε αντιπαράθεση για τα ύδατα του Νείλου. Η Αιθιοπία προχώρησε στην κατασκευή του Φράγματος της Αναγέννησης, παραβλέποντας παντελώς τις ανησυχίες του Καΐρου και τη συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει οι δύο χώρες μαζί με το Σουδάν.
Όπως αναφέρει η «Καθημερινή», η εδαφική ακεραιότητα της Σομαλίας, που έχει πλέον μετατραπεί σε «αποτυχημένο κράτος» λόγω των πολυετών εμφύλιων συγκρούσεων, έχει μεγάλη σημασία για την Αίγυπτο, με τον Σίσι να θυμίζει στην πρόσφατη συνάντηση με τον Σομαλό ομόλογό του ότι «είναι ένα αραβικό κράτος με δικαιώματα βάσει του καταστατικού του Αραβικού Συνδέσμου για συλλογική άμυνα έναντι οποιωνδήποτε απειλών εναντίον της». Επομένως, με δύο πολέμους να μαίνονται στη γειτονιά της, το Σουδάν και τη Γάζα, τον κίνδυνο ξεσπάσματος ενός τρίτου (Αιθιοπία – Σομαλία) η Αίγυπτος δεν επιδιώκει ευθεία σύγκρουση με την Τουρκία, παρά την όλο και μεγαλύτερη εδραίωση της τελευταίας στη Λιβύη, έστω και αν «σπεύδει βραδέως» στις σχέσεις της με την Άγκυρα. Η δε Ελλάδα μοιάζει απλώς να παρατηρεί…
