Οι Νεάντερταλ, ένα από τα πιο εμβληματικά είδη ανθρώπων που περιπλανήθηκαν στην Ευρασία, εξαφανίστηκαν περίπου την εποχή που ο Homo sapiens έφτασε στην Ευρώπη. Ένα από τα ερωτήματα που απασχολούν τους αρχαιολόγους εδώ και δεκαετίες είναι ποιος ήταν ο τελευταίος Νεάντερταλ και πού ζούσε.
Η Ιβηρική Χερσόνησος, που περιλαμβάνει τη σημερινή Ισπανία και την Πορτογαλία, φαίνεται να είναι η πιθανότερη περιοχή όπου οι τελευταίοι Νεάντερταλ έζησαν. Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι οι τοποθεσίες στη νότια Ιβηρική διαφέρουν σημαντικά από άλλες περιοχές της Ευρώπης. Οι Νεάντερταλ δημιούργησαν τον τύπο εργαλείων που ονομάζεται «μουστιαία» και που εμφανίστηκε πριν από 160.000 χρόνια, αλλά εξαφανίστηκε περίπου 40.000 χρόνια πριν. Ωστόσο η ανακάλυψη μουστιαίων εργαλείων στη νότια Ιβηρική ύστερα από αυτή την εποχή υποδηλώνει ότι οι Νεάντερταλ ενδέχεται να παρέμειναν εκεί.
Προβλήματα προκύπτουν από την έλλειψη αδιατάρακτων στρωμάτων που θα αποδείκνυαν τη συνεχιζόμενη παρουσία τους. Το Γιβραλτάρ θεωρούνταν για χρόνια το τελευταίο τους καταφύγιο, με ευρήματα που χρονολογούνται έως και 28.000 χρόνια πριν. Ωστόσο νεότερες μελέτες αμφισβήτησαν τις χρονολογίες, υποδεικνύοντας ότι οι Νεάντερταλ δεν επιβίωσαν πέρα από 39.000 έως 37.000 χρόνια πριν. Η Cueva Antón στη νοτιοανατολική Ισπανία αναγνωρίζεται ως υποψήφια τοποθεσία, αλλά οι ενδείξεις παραμένουν ασαφείς. Ο παλαιοανθρωπολόγος Κρις Στρίνγκερ επισημαίνει ότι ίσως να μην ανακαλύψουμε ποτέ την ακριβή τοποθεσία του τελευταίου Νεάντερταλ.
