Για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών βράβευσε με Νόμπελ ερευνητικό έργο σχετικό με την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ). Την Τρίτη το Βραβείο Φυσικής κατέληξε σε επιστήμονες που έθεσαν τις βάσεις για την ανάπτυξη των εφαρμογών ΑΙ. Χθες το βραβείο Χημείας δόθηκε σε επιστήμονες που αξιοποιούν τις δυνατότητες της ΑΙ για να ξεκλειδώσουν τα μυστικά των πρωτεϊνών.
Το ήμισυ του βραβείου έλαβαν ο κυπριακής καταγωγής 48χρονος Ντέμης Χασάμπης, διευθύνων σύμβουλος της Google DeepMind, και ο 39χρονος Τζον Τζάμπερ, επικεφαλής ερευνητής στην εταιρεία, για την αξιοποίηση της εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης «AlphaFold2» στη χαρτογράφηση της δομής όλων των ανθρώπινων πρωτεϊνών και στην πρόβλεψη της δομής των σχεδόν 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών που έχουν εντοπιστεί σε ζωντανούς οργανισμούς.
Οι πρωτεΐνες είναι μικροσκοπικοί μηχανισμοί που ξεκινούν ως αλληλουχίες χημικών στοιχείων (σαν χορδές) και στη συνέχεια περιστρέφονται και ξεδιπλώνονται σε τρισδιάστατα σχήματα, η δομή των οποίων καθορίζει και τις δυνατότητές τους. Επί δεκαετίες οι επιστήμονες χρειάζονται μήνες ή και χρόνια για να προσδιορίσουν αυτές τις αναδιπλώσεις, κάτι που οι βραβευθέντες πέτυχαν σε μερικά λεπτά ή έστω κάποιες ώρες.
Το υπόλοιπο μισό βραβείο έλαβε ο 62χρονος βιοχημικός Ντέιβιντ Μπέικερ, ο οποίος, αξιοποιώντας υπολογιστές, κατάφερε το 2003 να σχεδιάσει μια νέα πρωτεΐνη, που μέχρι τότε δεν έμοιαζε με καμία άλλη. Στη συνέχεια η ομάδα του κατάφερε να σχεδιάσει και άλλες νέες μορφές. «Κοιμόμουν όταν χτύπησε το τηλέφωνο, το σήκωσα και άκουσα την ανακοίνωση. Τότε η γυναίκα μου άρχισε να φωνάζει τόσο δυνατά, που δεν μπορούσα να ακούσω πολύ καλά» δήλωσε ο δρ. Μπέικερ. «Έμεινα άναυδος και στο κενό για μερικά λεπτά», παραδέχθηκε ο κ. Χασάμπης.
