Εκατομμύρια άνθρωποι έτρεχαν μέχρι αργά χθες το απόγευμα (ξημερώματα στην Ελλάδα) να καλυφθούν, καθώς ο κυκλώνας «Μίλτον» αναμενόταν στις ακτές της Φλόριντα. Λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά το πέρασμα του κυκλώνα «Ελέν», που έφτασε μέχρι την ανώτατη κατηγορία έντασης (5) και προκάλεσε μόνο στη Φλόριντα πάνω από 25 νεκρούς και ζημιές άνω των 2 δισ. δολ. (200 νεκροί και καταστροφές 35 δισ. δολ. σε όλες τις ΗΠΑ), ο «Μίλτον» έφτασε και ξεπέρασε το επίπεδο αυτό. Στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας εξασθένησε στην «κατηγορία 4» αλλά στη συνέχεια επέστρεψε στην «κατηγορία 5». Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι όταν φτάσει στις ακτές θα έχει και πάλι εξασθενήσει στην «κατηγορία 4», που πάντως παραμένει καταστροφική.
Κλιματική αλλαγή
Ο λόγος που ο κυκλώνας «Μίλτον» έγινε απότομα τόσο ισχυρός είναι η υψηλή θερμοκρασία των νερών του Ατλαντικού. Επιστήμονες εκτιμούν ότι στο πέρασμά του η μέση θερμοκρασία επιφάνειας ήταν 31°C, ενώ παράλληλα επικρατούσαν σχετικά υψηλά επίπεδα υγρασίας και χαμηλοί άνεμοι.
Η υψηλή θερμοκρασία αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή, καθώς, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα, εξαιτίας της η επιφάνεια της θάλασσας είχε 400-800 φορές περισσότερες πιθανότητες να είναι τόσο θερμή. Ξεχωριστή μελέτη συμπέρανε ότι η κλιματική αλλαγή αύξησε 200-500 φορές την πιθανότητα να εμφανιστεί ο κυκλώνας «Ελέν». Επιπλέον, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ενίσχυσε κατά 10% τις βροχοπτώσεις που προκάλεσε ο κυκλώνας.
Εκκενώσεις
Στην περιοχή η οποία εκτιμάται ότι θα πληγεί περισσότερο από τον κυκλώνα «Μίλτον» κατοικούν περίπου 6.000.000 άνθρωποι, στους οποίους δόθηκε εντολή να απομακρυνθούν. Ήδη από την Τρίτη οι αυτοκινητόδρομοι είχαν μεγάλα μποτιλιαρίσματα και τα βενζινάδικα άρχισαν να ξεμένουν από βενζίνη.
Προκειμένου να περιοριστεί η κυκλοφορία, οι ειδικοί συνιστούσαν στους κατοίκους να μη φύγουν από την πολιτεία, αλλά να κατευθυνθούν στο πλησιέστερο καταφύγιο. Ακόμα κι έτσι, όμως, υπάρχουν μαρτυρίες ότι χρειάστηκαν πάνω από 3 ώρες για διαδρομές μερικών δεκάδων χιλιομέτρων. Τα διόδια άνοιξαν, αλλά σε κάποια σημεία η μέση ταχύτητα δεν ξεπερνούσε τα 25 χλμ./ώρα.
Η μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης στη Φλόριντα έγινε το 2017, με τον κυκλώνα «Ίρμα» – 6.800.000. Όμως, τότε, σε κάποιες περιοχές το πλήγμα ήταν μικρότερο του αναμενόμενου, ενώ αρκετούς ανθρώπους τούς πέτυχε ο κυκλώνας καθ’ οδόν. Το αποτέλεσμα: αρκετοί κάτοικοι της Φλόριντα αποφάσισαν να μην υπακούσουν στις εντολές εκκένωσης.
Δεκάδες αεροδρόμια έχουν κλείσει και χιλιάδες πτήσεις ακυρώθηκαν. Τα μεγάλα πάρκα ψυχαγωγίας («Walt Disney», «Legoland» και δεκάδες άλλα) έχουν κλείσει και τα περισσότερα ζώα σε πάρκα και ενυδρεία έχουν μεταφερθεί σε καταφύγια. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι (αρκετοί) ανεμοστρόβιλοι που ενδέχεται να δημιουργήσει ο «Μίλτον» στο πέρασμά του.
Κώστας Λαγουβάρδος: Η κλιματική αλλαγή υπεύθυνη για την ένταση
Σύμφωνα με τον διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, μπορεί η δύναμη του φαινομένου να ενισχύεται από τις πολύ θερμές θάλασσες, όμως η κλιματική αλλαγή δεν είναι η γενεσιουργός αιτία της εμφάνισής του.
«Είναι ένας πολύ ισχυρός τροπικός κυκλώνας, από τους ισχυρότερους των τελευταίων ετών», λέει στην «Α» ο Κώστας Λαγουβάρδος, θυμίζοντας πως «έχουμε δει χρονιές με πολύ περισσότερους και ισχυρούς κυκλώνες, όπως το 2005 που είχε εμφανιστεί και ο καταστροφικός τυφώνας “Κατρίνα”. Τα φαινόμενα αυτά είναι καταστροφικά καθώς η άνοδος της στάθμης της θάλασσας που προκαλούν οδηγεί σε πλημμυρικά φαινόμενα – δεν είναι στον όγκο βροχής που πέφτει η καταστροφική τους δύναμη».
Έτσι, όπως εξηγεί ο δρ Κ. Λαγουβάρδος, η κλιματική αλλαγή δεν «γεννάει» τους τροπικούς κυκλώνες, αφού κάθε χρόνο τέτοια εποχή στις ακτές των συγκεκριμένων περιοχών εμφανίζονται ανάλογοι κίνδυνοι. Ωστόσο, αυτό που εξετάζει η επιστήμη είναι κάποιες επιμέρους καταστάσεις που ως παράμετροι της κλιματικής αλλαγής ενισχύουν την ένταση των φαινομένων, όπως οι θερμότερες θάλασσες. «Τα τελευταία χρόνια η θερμοκρασία των θαλασσών σε όλο τον πλανήτη έχει ανέβει. Όταν οι τροπικοί κυκλώνες συναντούν αυτά τα πιο ζεστά νερά, γίνονται πιο δυνατοί σε ένταση και, φυσικά, πιο επικίνδυνοι για τις υποδομές αλλά και για τις ζωές των κατοίκων».
Η ελληνική παροικία του Τάρπον Σπρινγκς στο διάβα του
Στο σημείο στο οποίο οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι θα βγει στην ακτή ο κυκλώνας «Μίλτον» βρίσκεται το Τάρπον Σπρινγκς, γνωστό ως η «πρωτεύουσα των σφουγγαράδων», όπου πάνω από 3.000 οικογένειες δηλώνουν ελληνικής καταγωγής, σε σύνολο 23.500 κατοίκων.
Η αποβάθρα σε μπλε και άσπρο χρώμα παραπέμπει σε ελληνικό νησί και είναι γεμάτη μαγαζιά αναμνηστικών δώρων και ελληνικά εστιατόρια. Στις αρχές του 20ού αιώνα εγκαταστάθηκαν Έλληνες και έφεραν σπογγαλιείς από τα Δωδεκάνησα και τη Χάλκη, καθώς έκριναν τα νερά ιδανικά. Ο κλάδος όντως άκμασε, αλλά το 1947 εκδηλώθηκε «επιδημία κόκκινης άλγης», που κατέστρεψε τους βιότοπους των σφουγγαριών. Τότε, οι σφουγγαράδες έγιναν ψαράδες και ναυτικοί.
