Το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψη του miRNA

Το microRNA ρυθμίζει τη δραστηριότητα των γονιδίων αποτρέποντας σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος
18:56 - 8 Οκτωβρίου 2024

Οι Αμερικανοί Βίκτορ Άμπρος και Γκάρι Ράβκιν είναι οι φετινοί βραβευθέντες με το Νόμπελ Ιατρικής, για την ανακάλυψη του microRNA, μιας μικρής εκδοχής του RNA που διαδραματίζει κρίσιμης σημασίας ρόλο στη ρύθμιση της δραστηριότητας των γονιδίων. «Η επαναστατική τους ανακάλυψη αποκάλυψε μία τελείως νέα αρχή της ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης, που αποδεικνύεται κρίσιμης σημασίας για τους πολυκύτταρους οργανισμούς, περιλαμβανομένων των ανθρώπων», αναφέρεται στην ανακοίνωση της επιτροπής της Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών.

Η πρώτη αντίδραση του Γκάρι Ράβκιν ήταν ενθουσιασμός. «Είναι τεράστιο! Είναι σεισμός!», δήλωσε στο δημόσιο σουηδικό ραδιόφωνο SR, λίγα λεπτά αφού ανακοινώθηκε η απόφαση της επιτροπής. «Ο σκύλος δεν καταλαβαίνει γιατί είναι νύχτα έξω κι εμείς τρέχουμε πάνω κάτω στο σπίτι», ανέφερε γελώντας. Η επιτροπή Νόμπελ ξύπνησε τον 72χρονο βιολόγο τα χαράματα, λόγω της διαφοράς της ώρας. Είναι μοριακός βιολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και καθηγητής γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ο δεύτερος βραβευμένος, ο 70χρονος Βίκτορ Άμπρος, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, ήταν εξίσου ενθουσιώδης: «Ουάου! Είναι απίστευτο! Δεν το ήξερα», δήλωσε στον δημοσιογράφο του δικτύου SR.

Τι είναι το microRNA

Στο σχολείο διδασκόμαστε ότι το γενετικό υλικό των οργανισμών συνθέτουν το DNA και το RNA, τα οποία αποτελούνται από κατηγορίες νουκλεϊκών οξέων. Το RNA (ριβοζονουκλεϊκό οξύ) είναι ο αγγελιοφόρος που μεταφέρει τα μηνύματα του DNA στα κύτταρα, προκειμένου να παραχθούν πρωτεΐνες. Σε δύο χωριστές δημοσιεύσεις, το 1993, οι δύο επιστήμονες παρουσίασαν τις ανακαλύψεις τους περί ενός «νέου επιπέδου ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης». Σε συνεργασία, αλλά εργαζόμενοι χωριστά, πραγματοποίησαν έρευνες σε ένα σκουλήκι μήκους ενός χιλιοστού, το C. Elegans, που προσφέρεται για τέτοιου τύπου έρευνες καθώς διαθέτει διάφορες μορφές κυττάρων σε μια αρκετά απλή ανατομία.

Εκεί εντόπισαν ότι υπάρχει μια πολύ μικρή εκδοχή του RNA, την οποία ονόμασαν microRNA ή miRNA. Ενώ ένα τυπικό RNA μπορεί να το συνθέτουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες νουκλεοτίδια, το miRNA αποτελείται από μερικές δεκάδες. Αποστολή του είναι να ρυθμίζει τη διαδικασία παραγωγής των πρωτεϊνών, δίνοντας εντολή πότε να επιβραδυνθεί ή πότε να σταματήσει. Όπως εξηγεί και στην ανακοίνωσή της η επιτροπή, «μία απορρύθμιση της διαδικασίας μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης ή αυτοάνοσα νοσήματα».