Θετικά αξιολογούν στις Βρυξέλλες το «πείραμα» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στο οποίο για πρώτη φορά η καταβολή κοινοτικών πόρων συνδέθηκε με την επίτευξη στόχων και ορόσημων. Σε έγγραφο που επικαλείται το Politico, οι αρμόδιοι αξιωματούχοι της Κομισιόν για την προετοιμασία του επόμενου κοινοτικού προϋπολογισμού προτείνουν να υιοθετηθεί η ίδια πρακτική. Για να καταβάλλονται, δηλαδή, πόροι από τα κοινοτικά ταμεία (τα γνωστά κεφάλαια του ΕΣΠΑ) πρέπει να επιτυγχάνονται στόχοι.
Για παράδειγμα, θα πρέπει να μειώνεται το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων προκειμένου να δίδονται χρήματα για κοινωνική στέγαση ή να προωθείται η βιολογική γεωργία για να καταβάλλονται αγροτικές επιδοτήσεις. Είναι προφανές ότι ο νέος αυτός μηχανισμός εκταμίευσης κοινοτικών πόρων δίνει μεγαλύτερη ισχύ στις Βρυξέλλες, που θα έχουν ένα πανίσχυρο εργαλείο για να προωθούν τις κοινές πολιτικές στις οποίες καταλήγουν τα κράτη-μέλη. Είναι ένα ακόμα βήμα προς την ομοσπονδοποίηση, που όπως κάθε αντίστοιχο προηγούμενο αναμένεται να προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις.
Η κατάσταση περιπλέκεται από τις αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης τις οποίες αναμένεται να έχει εκείνη την περίοδο η ΕΕ, τόσο για τη χρηματοδότηση στρατιωτικών εξοπλισμών όσο και για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, την οποία φιλοδοξεί να έχει μέχρι τότε εντάξει. Λογικά οι πόροι για τις υπόλοιπες πολιτικές θα περιοριστούν. Δεδομένου ότι τα δύο τρίτα των δαπανών κατευθύνονται σε αγροτικές επιδοτήσεις και περιφερειακή σύγκλιση, σε αυτούς τους τομείς αναμένονται και οι περικοπές. Ο νέος μηχανισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί το εργαλείο για αυτές τις περικοπές ή (από μια άλλη οπτική) να επιτύχει περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερους πόρους.
Στην επιστολή για την ανάληψη των καθηκόντων, η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν ζήτησε από τον αρμόδιο επίτροπο, Πιοτρ Σεραφίν, να αναπτύξει «ένα σχέδιο για κάθε χώρα που να συνδέει τις βασικές μεταρρυθμίσεις με τις επενδύσεις». Ο νέος προϋπολογισμός καλύπτει την περίοδο 2028-2034 και αφορά πόρους 1,2 τρισεκατομμύριο ευρώ. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να τον εγκρίνουν ομόφωνα πριν από το τέλος του 2027.
