Η συγκλονιστική Οξάνα Μάστερς, «παιδί» του Τσέρνομπιλ, που κακοποιήθηκε σε ηλικία 5 ετών και κατέληξε υιοθετημένη στις ΗΠΑ, σήμερα, στα 35 της χρόνια, χτίζει την κληρονομιά της ως θρύλος των Παραολυμπιακών Αγώνων και μια πραγματική ηρωίδα της ζωής. Γεννήθηκε χωρίς αντίχειρες, χωρίς κνήμες στα πόδια και με έξι δάχτυλα στις πατούσες και πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής της σε ορφανοτροφεία, όπου κακοποιήθηκε συναισθηματικά και σεξουαλικά. Στη συνέχεια υιοθετήθηκε και κοίταξε μόνο μπροστά, καθώς έγινε μια εκπληκτική κωπηλάτισσα, σκιέρ και ποδηλάτισσα. Κέρδισε δύο χρυσά μετάλλια στο Παρίσι 2024 στην παραποδηλασία και πλέον μετρά 19 παραολυμπιακά μετάλλια σε τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες.
Η Οξάνα Αλεξάντροβα Μπόνταρτσουκ γεννήθηκε στο Χμελνίτσι, μια ουκρανική πόλη περίπου 400 χιλιόμετρα από το Τσέρνομπιλ. Το 1989, τρία χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή, γεννήθηκε με διάφορες δυσμορφίες, που πιθανώς συνδέονται με τη ραδιενέργεια, επισημαίνει η γαλλική «Le Monde». Τα πόδια της δεν είχαν κνήμη, δεν είχαν το ίδιο μήκος και οι πατούσες της είχαν έξι δάχτυλα. Όσο για τα χέρια της δεν είχαν αντίχειρες. Εγκαταλελειμμένη από τους γονείς της μπροστά από ένα ορφανοτροφείο, η μικρή Οξάνα γυρνούσε ανάμεσα σε διάφορα ιδρύματα. Στο τελευταίο, στο οποίο έζησε από το 1994 έως το 1996, βιάστηκε σε ηλικία μόλις 5 ετών.
Η Οξάνα ήταν 8 ετών όταν έφτασε στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, καθώς υιοθετήθηκε από μια Αμερικανίδα δασκάλα, την Γκέι Μάστερς. Ενάμιση μήνα αργότερα ένας γιατρός εξήγησε στη Μάστερς ότι η κόρη της θα έπρεπε να υποβληθεί σε ακρωτηριασμό των κάτω άκρων, επειδή τα πόδια της γίνονταν όλο και πιο επώδυνα για την ίδια και δεν μπορούσαν να κρατήσουν το βάρος της, καθώς η ίδια μεγάλωνε. Σε ηλικία 9 ετών το αριστερό πόδι της κόπηκε από τον μηρό. Το δεξί πόδι ακολούθησε τέσσερα χρόνια αργότερα. Η 35χρονη αθλήτρια θυμάται πόσο οργισμένη και λυπημένη ένιωθε.
Ο αθλητισμός όμως θα ήταν η λύτρωσή της, ιδίως η κωπηλασία. «Στο νερό ένιωσα την αίσθηση της ελευθερίας που είχα στερηθεί ως παιδί», είπε. «Γρήγορα ανακάλυψα ότι όσο πιο πολύ προσπαθούσα τόσο πιο δυνατή και γρήγορη γινόμουν. Ο αθλητισμός σού επιτρέπει να ελέγχεις τον πόνο που προκαλείς στον εαυτό σου». Το 2011, έπειτα από αρκετές εγχειρήσεις στο χέρι για να διαχωρίσει τα δάχτυλά της, γνώρισε τον κωπηλάτη Ρομπ Τζόουνς, με τον οποίο αγωνίστηκε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου την επόμενη χρονιά, κατακτώντας το χάλκινο μετάλλιο στη μεικτή διπλή κωπηλασία.
Πεινασμένη για συγκινήσεις, η Μάστερς δοκίμασε στη συνέχεια την τύχη της στο σκι. «Ήταν εύκολο, γιατί και τα δύο αθλήματα στοχεύουν στις ίδιες μυϊκές ομάδες», έχει πει σε παλιότερη συνέντευξη. Ύστερα από 14 μήνες εκμάθησης προκρίθηκε στους Αγώνες του Σότσι. Πήρε μέρος στα αγωνίσματα του σκι ανωμάλου δρόμου και του δίαθλου, επιστρέφοντας από τη Ρωσία με δύο μετάλλια.
Η 35χρονη αθλήτρια πραγματικά δεν σταματάει πουθενά. Ανάλογα με την εποχή του χρόνου συμμετείχε σε μια σειρά από χειμερινά και θερινά αθλήματα, κερδίζοντας τίτλους παντού όλα τα προηγούμενα χρόνια. Στέφθηκε πρωταθλήτρια στο σκι ανωμάλου δρόμου (Πιόνγκτσανγκ 2018), στην ποδηλασία (Τόκιο 2021) και στο δίαθλο (Πεκίνο 2022).
Τέσσερις ημέρες μετά τη νίκη της στην Κίνα η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία… «Μου ράγισε την καρδιά. Έχω οικογένεια εκεί», θυμάται η ίδια. «Είμαι περήφανη που είμαι Ουκρανή». Κάποια μέρα ελπίζει να επιστρέψει στην Ουκρανία για να μάθει περισσότερα για τις συνθήκες της γέννησης και της εγκατάλειψής της και λέει ότι ελπίζει να υπάρχει Ουκρανία για να επιστρέψει.
«Στην εφηβεία μου γέμισα το μυαλό μου με όλον αυτό τον θυμό και το μίσος προς τους βιολογικούς γονείς μου, επειδή έπλαθα σενάρια γύρω από το γιατί μου το έκαναν αυτό ή τι έκανα για να το αξίζω αυτό», λέει η Οξάνα Μάστερς. Αναφερόμενη στην κακοποίηση που υπέστη στο ορφανοτροφείο στην Ουκρανία, η Οξάνα δήλωσε στον «Guardian»: «Θέλω εκδίκηση για τους συγκεκριμένους ανθρώπους, αλλά αν δεν είναι νεκροί, τότε αυτό είναι δικό τους θέμα, με το οποίο πρέπει να ζήσουν. Μακάρι να λογοδοτούσαν. Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα λογοδοτήσουν ποτέ».
Όταν ήταν παιδί στην Ουκρανία, αυτό που ήθελε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ήταν μια μητέρα. Όπως είπε «αυτό ήταν το μόνο που ήθελα και αυτό ακριβώς πήρα», αναφερόμενη στην Γκέι Μάστερς, η οποία την υιοθέτησε και της έσωσε τη ζωή. «Κανένα χρυσό μετάλλιο δεν πρόκειται να το πλησιάσει αυτό. Μερικές φορές δεν το νιώθω αληθινό. Κάθε μέρα θυμάμαι τη ζωή μου πριν και να βλέπω πού ήμουν και πού είμαι τώρα, όπου οι άνθρωποι πραγματικά με ακούν και νιώθω ότι μπορώ να κάνω τη διαφορά, μοιάζει με παραμύθι».
