Ιράν: Κάλπες σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Ένας μεταρρυθμιστής, ένας συντηρητικός και ένας υπερσυντηρητικός είναι τα τρία φαβορί των αυριανών εκλογών
18:41 - 27 Ιουνίου 2024
epa11434779 Supporters of Iranian presidential hardliner candidate Saeed Jalili cheer during an election campaign in Tehran, Iran, 24 June 2024. Iran will hold presidential election on 28 June 2024. EPA/STR

Στις κάλπες για την εκλογή νέου πρόεδρου καλούνται οι Ιρανοί αύριο, Παρασκευή. Ανάμεσα στους έξι υποψηφίους περιλαμβάνεται ένας μέχρι τώρα άγνωστος μεταρρυθμιστής, που ελπίζει να ταράξει τους συντηρητικούς. Αυτές οι εκλογές οργανώθηκαν μέσα σε μερικές εβδομάδες, για να αντικατασταθεί ο πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, ο οποίος σκοτώθηκε στις 19 Μαΐου σε δυστύχημα με το ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε μαζί με Ιρανούς αξιωματούχους. Οι εκλογές διεξάγονται σε τεταμένο κλίμα για την Ισλαμική Δημοκρατία, η οποία οφείλει να διαχειρισθεί ταυτόχρονα εσωτερικές εντάσεις και γεωπολιτικούς κινδύνους, από τον πόλεμο στη Γάζα μέχρι το πυρηνικό ζήτημα, μόλις πέντε μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Λόγω του πένθιμου κλίματος στο Ιράν, η προεκλογική εκστρατεία ξεκίνησε χωρίς πάθος, ωστόσο οι φετινές εκλογές είναι περισσότερο αμφίρροπες απ’ ό,τι οι προηγούμενες το 2021, χάρη στην παρουσία του μεταρρυθμιστή Μασούντ Πεζεσκιάν, ο οποίος έχει επιβληθεί ως ένα από τα φαβορί. Οι κύριοι αντίπαλοί του είναι ο συντηρητικός πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Μοχαμάντ-Μπαγέρ Γαλιμπάφ, και ο Σαΐντ Τζαλιλί, ο υπερσυντηρητικός πρώην διαπραγματευτής για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΓΥΡΟΣ

Ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να οδηγήσει σε δεύτερο γύρο, κάτι που μετά την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, πριν από 45 χρόνια, δεν έχει συμβεί παρά μόνο σε μια προεδρική εκλογή, το 2005. Ο μεταρρυθμιστής Πεζεσκιάν, ένας 69χρονος χήρος οικογενειάρχης, διαβεβαίωσε πως είναι δυνατό να «υπάρξει βελτίωση» για ένα μέρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα 85.000.000 των Ιρανών. Όμως για ορισμένους ψηφοφόρους, αυτός ο γιατρός που έγινε βουλευτής δεν έχει κυβερνητική πείρα, καθώς έχει διατελέσει μόνο υπουργός Υγείας πριν από περίπου 20 χρόνια. Αντιθέτως, ο Μοχαμάντ-Μπαγέρ Γαλιμπάφ είναι, στα 62 του, ένας βετεράνος της πολιτικής, αφού έκανε καριέρα στους κόλπους των Φρουρών της Επανάστασης, του ισχυρού ιδεολογικού στρατού της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Από την πλευρά του, ο 58χρονος Σαΐντ Τζαλιλί, ο οποίος έχασε ένα πόδι στον πόλεμο ανάμεσα στο Ιράν και το Ιράκ στα χρόνια του 1980, προσελκύει τους πιο ένθερμους οπαδούς της Ισλαμικής Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας την άκαμπτη αυστηρότητα της Τεχεράνης έναντι των δυτικών χωρών.

Στην άλλη πλευρά, ο Μασούντ Πεζεσκιάν τάσσεται υπέρ μιας αναθέρμανσης των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη ώστε να αρθούν οι κυρώσεις που πλήττουν σκληρά την οικονομία. Έλαβε την υποστήριξη του πρώην υπουργού Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ, του αρχιτέκτονα της πυρηνικής συμφωνίας που συνήφθη το 2015 με τις μεγάλες δυνάμεις. Ο μεταρρυθμιστής ζητάει επίσης να διευθετηθεί το ζήτημα του υποχρεωτικού χαρακτήρα της μαντίλας για τις γυναίκες, μία από τις αιτίες του εκτεταμένου κινήματος που συγκλόνισε τη χώρα μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.