Πρωτοβουλία για την αντιαεροπορική θωράκιση της Ουκρανίας ανέλαβε η γερμανική κυβέρνηση, προσπαθώντας να συντονίσει τη δράση των ευρωπαϊκών κρατών ώστε να ανταποκριθούν στα αιτήματα του Κιέβου. Στις 10 Απριλίου οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών της Ουκρανίας έστειλαν επιστολή στον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Χοσέ Μπορέλ, υπογραμμίζοντας ότι «προτεραιότητα έχει η ενίσχυση της ουκρανικής αεράμυνας με σύγχρονα συστήματα, τα οποία δεν πρέπει να ρημάζουν σε υπόστεγα όταν μπορούν να σώσουν αμέτρητες ζωές από τον ρωσικό τρόμο». Την Παρασκευή το θέμα συζητήθηκε στην κοινή συνεδρίαση ΝΑΤΟ – Ουκρανίας, λίγες ώρες πριν εγκριθεί από την αμερικανική βουλή πακέτο βοήθειας 60,8 δισ. δολ. προς την Ουκρανία, το οποίο περιλαμβάνει συστήματα αεράμυνας και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ATACMS. Σε επιστολή που είχαν στείλει λίγες ημέρες νωρίτερα, οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας της Γερμανίας υπογραμμίζουν ότι «η Ρωσία προσπαθεί να καταστρέψει την Οδησσό, οικονομικό κέντρο της Ουκρανίας, και το Χάρκοβο, βιομηχανικό και τεχνολογικό κέντρο». Δηλώνουν ότι βρίσκονται σε συνεννόηση με τη Δανία και την Ολλανδία για να συγκεντρώσουν πόρους, ενώ «πολλοί άλλοι σύμμαχοι συμφώνησαν να εξετάσουν προσεκτικά εάν μπορούν να προσφέρουν συστήματα αεράμυνας ή πόρους».
Μετά τη συνεδρίαση, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, παραδέχθηκε ότι τις προηγούμενες εβδομάδες έγινε αναλυτική καταγραφή των αντιαεροπορικών συστημάτων που διαθέτουν τα κράτη-μέλη και του τρόπου που τα αξιοποιούν, η οποία «επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν συστήματα, περιλαμβανομένων συστοιχιών Patriot, διαθέσιμα να προσφερθούν στην Ουκρανία». Επί του παρόντος η ουκρανική αεράμυνα διαθέτει δύο συστοιχίες Patriot που της έχει δωρίσει η Γερμανία και μία από τις ΗΠΑ. Πρόσφατα το Βερολίνο ανακοίνωσε την αποστολή μίας ακόμα συστοιχίας. Τον Μάρτιο η γερμανική βουλή ενέκρινε την αγορά τεσσάρων νέων συστοιχιών Patriot, ενώ προχθεσινό δημοσίευμα του Bloomberg υποστηρίζει ότι θα αγοραστούν επιπλέον τέσσερις συστοιχίες, αυξάνοντας το συνολικό κόστος στα 2,5 δισ. ευρώ.
Μεταξύ των υπολοίπων μελών της συμμαχίας, συστοιχίες διαθέτουν Πολωνία και Ρουμανία, που όμως θεωρούνται ευάλωτες, καθώς συνορεύουν με την Ουκρανία. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με το χθεσινό πρωτοσέλιδο των «Financial Times», η πίεση να διατεθούν αντιαεροπορικά συστήματα στους Ουκρανούς πέφτει σε Ισπανία και Ελλάδα. Οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, που αθροιστικά διαθέτουν πάνω από 12 συστοιχίες, φέρονται να δέχθηκαν ισχυρές πιέσεις κατά τη Σύνοδο Κορυφής της προηγούμενης εβδομάδας.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, οι πιέσεις εστιάζουν στο ότι οι ανάγκες των δύο χωρών δεν είναι τόσο μεγάλες όσο της Ουκρανίας και ότι δεν αντιμετωπίζουν καμία άμεση απειλή. «Όλοι ξέρουμε ποιος έχει συστήματα αεράμυνας, όλοι ξέρουμε πού βρίσκονται και όλοι ξέρουμε ποιος τα χρειάζεται πραγματικά», δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος που παρακολούθησε τη σύνοδο. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και έτερος αξιωματούχος της ΕΕ, που ενόψει της χθεσινής συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών σχολίαζε: «Για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, υπάρχουν χώρες που δεν έχουν άμεση ανάγκη τα συστήματα αεράμυνάς τους». Στη συνεδρίαση αυτή η Ελλάδα αναμενόταν να δεχθεί τις ισχυρότερες πιέσεις, καθώς περισσότερο κι από τους Patriot το Κίεβο ενδιαφέρεται για τους S-300, δεδομένης της εμπειρίας του ουκρανικού στρατού στον χειρισμό του συγκεκριμένου αντιαεροπορικού συστήματος. Το Κίεβο πιέζει οι αποφάσεις να ληφθούν άμεσα, θεωρώντας πιθανό να υπάρξει ρωσική επίθεση το αμέσως προσεχές διάστημα, προτού τα νέα οπλικά συστήματα παραδοθούν στις ουκρανικές δυνάμεις.
