Σύμφωνα με απόρρητα έγγραφα που αποκάλυψαν οι «Financial Times», το πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας προβλέπει χρήση τους πιο εύκολα από όσο παραδέχεται το Κρεμλίνο. Το δημοσίευμα στηρίζεται σε 29 απόρρητα στρατιωτικά αρχεία, που συντάχθηκαν μεταξύ 2008 και 2014 και παραδόθηκαν στη βρετανική εφημερίδα από δυτικό αξιωματούχο. Τα αρχεία περιλαμβάνουν σενάρια για «πολεμικά παιχνίδια» και οδηγίες προς αξιωματικούς του ναυτικού σχετικά με τις αρχές χρήσης πυρηνικών όπλων. «Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε έγγραφα όπως αυτά», δήλωσε στους «FT» ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Carnegie Russia Eurasia Center. «Δείχνουν ότι το επιχειρησιακό όριο για τη χρήση πυρηνικών όπλων είναι αρκετά χαμηλό, εάν το επιθυμητό αποτέλεσμα δεν μπορεί να επιτευχθεί με συμβατικά μέσα».
ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ
Οι αφορμές για τη χρήση πυρηνικών ποικίλλουν: εχθρική εισβολή σε ρωσικό έδαφος, καταστροφή του 20% των υποβρυχίων στρατηγικών βαλλιστικών πυραύλων της Ρωσίας, 30% των πυρηνοκίνητων επιθετικών υποβρυχίων, τριών ή περισσότερων καταδρομικών, τριών αεροδρομίων ή ταυτόχρονης επίθεσης σε κύρια και εφεδρική παράκτια διοίκηση. Δημοσίως ο Πούτιν ανέφερε πέρυσι ότι το ρωσικό πυρηνικό δόγμα είχε δύο πιθανά κριτήρια για τη χρήση πυρηνικών όπλων: αντίποινα σε πρώτο πυρηνικό πλήγμα και «εάν η ίδια η ύπαρξη της Ρωσίας ως κράτους απειλείται». Μεταξύ άλλων, τα έγγραφα αποκαλύπτουν τη βαθιά καχυποψία που διακατείχε τα προηγούμενα χρόνια τη Μόσχα απέναντι στο Πεκίνο, καθώς το σενάριο εισβολής στο «πολεμικό παιχνίδι» αφορά σε ρωσοκινεζικό πόλεμο. Πιθανότατα όλα αυτά άλλαξαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υπό το βάρος της αυξανόμενης εξάρτησης του Κρεμλίνου από το Πεκίνο.
Τα πυρηνικά όπλα διακρίνονται στα μεγαλύτερης εμβέλειας «στρατηγικά», που στοχεύουν τις ΗΠΑ, και στα «τακτικά», που έχουν σχεδιαστεί για περιορισμένη χρήση σε Ευρώπη και Ασία. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι η Ρωσία διαθέτει τουλάχιστον 2.000 τακτικά πυρηνικά όπλα. Ένα τακτικό όπλο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ώστε η Ρωσία να σοκάρει τον αντίπαλο για να μην εμπλακεί σε εκτεταμένο πόλεμο.
Ουκρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οι πυρηνικές απειλές του Πούτιν έπεισαν τις ΗΠΑ και άλλους συμμάχους να μην εξοπλίσουν το Κίεβο πιο αποφασιστικά στις αρχές της σύγκρουσης. Στη συνέχεια, όταν η ανησυχία για τη χρήση πυρηνικών εξέλιπε, ήταν πλέον αργά. Χθες πάντως η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επανέλαβε την αποφασιστικότητα της ΕΕ να στηρίξει την Ουκρανία και πρότεινε τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας να χρηματοδοτήσουν τον εξοπλισμό του ουκρανικού στρατού. Έθεσε, επίσης, ως στόχο, η Ευρώπη «να ξοδεύει περισσότερα, καλύτερα και ευρωπαϊκά». Έγγραφο της Κομισιόν που διέρρευσε στο Politico αναφέρει ότι εκτός ΕΕ προήλθε το 78% των ευρωπαϊκών εξοπλιστικών δαπανών από την εισβολή μέχρι τον Ιούνιο του 2023, με τις ΗΠΑ να έχουν τη μερίδα του λέοντος (63%).
