Σε μια ιστορική συμφωνία κατέληξαν χθες εκπρόσωποι περίπου 200 χωρών στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP28), που ολοκληρώθηκε στο Ντουμπάι έπειτα από δύο εβδομάδες εργασιών. Το ανακοινωθέν, που υιοθετήθηκε ομόφωνα, καλεί σε «μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο άνθρακας, που θερμαίνουν επικίνδυνα τον πλανήτη». Πρόκειται για συμβιβαστική λύση μεταξύ της ευρωπαϊκής θέσης, που ζητούσε πλήρη εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων, και εκείνης των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, που μέχρι τώρα είχαν πετύχει να μην υπάρχει στις αποφάσεις ονομαστική αναφορά στα ορυκτά καύσιμα.
Το θετικό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων πιστώνεται στους οικοδεσπότες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, για τους οποίους είχαν εκφραστεί πολλές επιφυλάξεις: ο πρόεδρος της διάσκεψης, Αχμέντ αλ-Τζαμπέρ, κατηγορήθηκε ότι η εθνική πετρελαϊκή εταιρεία του Άμπου Ντάμπι (της οποίας είναι πρόεδρος) επενδύει 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε γεωτρήσεις την επόμενη πενταετία. Μόλις 15 χιλιόμετρα από το απαστράπτον εκθεσιακό κέντρο όπου πραγματοποιήθηκε η διάσκεψη βρίσκεται το μεγαλύτερο στον κόσμο διυλιστήριο φυσικού αερίου. Τελικά όμως τις πρώτες πρωινές ώρες χθες ο κ. αλ-Τζάμπερ ανακοίνωσε ότι ύστερα από ολονύκτια προσπάθεια «έχουμε τη βάση για να πετύχουμε την αλλαγή».
Ο συμβιβασμός προβλέπει οι χώρες να επιταχύνουν την τρέχουσα δεκαετία την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα, με «δίκαιο, συντεταγμένο και ισότιμο τρόπο», ώστε μέχρι το 2050 να πάψουν να επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με διοξείδιο του άνθρακα. Καλεί επίσης σε τριπλασιασμό της ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2030 και άμεσο περιορισμό των εκπομπών μεθανίου.
Η Σαουδική Αραβία
Συγκρατημένοι πάντως εμφανίζονται όσοι ζητούσαν ταχεία εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αντίθετα, η Σαουδική Αραβία και πετρελαιοπαραγωγές εταιρείες υποστήριζαν ότι δεν πρέπει να εστιάζουμε στη χρήση ορυκτών καυσίμων αλλά στις εκπομπές αερίων, οι οποίες μπορεί να περιοριστούν δραστικά χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία παγίδευσης και ταφής τους. Τελικά το ανακοινωθέν καλεί σε επιτάχυνση της παγίδευσης άνθρακα «ειδικά σε κλάδους όπου είναι δύσκολη η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα». Αναγνωρίζει επίσης τον θετικό ρόλο που μπορούν να παίξουν τα «μεταβατικά καύσιμα» – δηλαδή το φυσικό αέριο. Και δεν περιλαμβάνει δέσμευση των κρατών (υπήρχε σε προηγούμενες εκδοχές του κειμένου) να μην εκδίδουν άδειες για νέα εργοστάσια άνθρακα αν δεν έχει διασφαλιστεί η παγίδευση των εκπομπών.
Κυρίως, όμως, η συμφωνία δεν αποτελεί νομικά δεσμευτικό κείμενο αλλά διακήρυξη αρχών που εναπόκειται στις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν.
