ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ: Υπόγεια διαστημική πόλη… μυρμηγκιών – Σεβασμός στα ανθρώπινα λείψανα του παρελθόντος – Μηχανισμός Αντικυθήρων από Lego!

15:07 - 22 Νοέμβριος 2023

Μία απίστευτη αποκάλυψη έκανε το 2010 ο καθηγητής Λούις Φόρτσι, ο οποίος είχε την ιδέα να ερευνήσει πώς είναι στην πραγματικότητα το εσωτερικό μιας μυρμηγκοφωλιάς. Για να πραγματοποιήσει την έρευνά του ο καθηγητής Φόρτσι έριξε τσιμέντο μέσα σε μία μυρμηγκοφωλιά, το οποίο πήγε και κάλυψε κάθε εσωτερικό της χώρο. Το σχέδιο προέβλεπε ακολούθως την ανασκαφή του χώματος και την αποκάλυψη του σχήματος της φωλιάς, της οποίας τώρα οι υπόγειοι διάδρομοι και χώροι θα αποτελούνταν πλέον από συμπαγές τσιμέντο. Η πρώτη έκπληξη ήρθε από την ποσότητα του τσιμέντου που χρειάστηκε ώστε να γεμίσει η μυρμηγκοφωλιά!

Τρεις ημέρες προσεκτικής διοχέτευσης και συνολικά 10 τόνοι τσιμέντου εξαφανίστηκαν στις υπόγειες στοές της φωλιάς! Ύστερα από έναν μήνα, ώστε να είναι σίγουροι ότι το τσιμέντο έχει στερεοποιηθεί και έχει πάρει το σχήμα κάθε λεπτομέρειας, οι βοηθοί του καθηγητή Φόρτσι άρχισαν την ανασκαφή. Χρειάστηκαν εβδομάδες για να αποκαλύψουν την κρυφή μεγαλούπολη των μυρμηγκιών. Με τη βοήθεια σκαπτικών μηχανημάτων οι επιστήμονες αφαίρεσαν τόνους χώματος και επιτέλους άρχισαν να αποκαλύπτουν τη δομή μιας -κυριολεκτικά- υπόγειας διαστημικής πόλης! Υπόγειοι χάι-γουέις που συνδέουν τους θαλάμους της πόλης… Παράδρομοι που ξεκινούν από τον κυρίως δρόμο… Τεράστιες (αναλογικά) «συνοικίες», θάλαμοι και πολλά επίπεδα συνιστούν αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα! Μάλιστα οι στοές έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσφέρουν καλό αερισμό και να προσφέρουν τις συντομότερες διαδρομές και γενικά όλα δείχνουν σαν να έχουν σχεδιαστεί από έμπειρο αρχιτέκτονα-πολεοδόμο!

Αυτή η κολοσσιαία και περίπλοκη πόλη δημιουργήθηκε από τη συλλογική θέληση της αποικίας των μυρμηγκιών. Η κατασκευή καταλαμβάνει έκταση 50 τετραγωνικών μέτρων και φτάνει σε βάθος οκτώ μέτρων. Για την κατασκευή της η αποικία μετέφερε έξω 14 τόνους χώματος. Δισεκατομμύρια φορτώματα χώματος για κάθε εργάτη που σήκωνε τέσσερις φορές το βάρος του και με ανθρώπινους όρους μεταφέρονταν ένα χιλιόμετρο μέχρι την επιφάνεια. Το έργο είναι ισοδύναμο με την κατασκευή του Σινικού Τείχους! Και είναι μόνο μία από τις άπειρες μυρμηγκοφωλιές που υπάρχουν σήμερα και αύριο θα έχουν απλά εξαφανιστεί…

Σεβασμός στα ανθρώπινα λείψανα του παρελθόντος

Είναι αλήθεια πως μέχρι σήμερα επικρατούσε μια παράξενη συνήθεια στον χώρο της αρχαιολογίας. Ενώ στα άψυχα ευρήματα αποδιδόταν τεράστια σημασία και συνήθως τους αφιερώνονταν όλες οι αίθουσες των μουσείων, μια περίεργη μυστικοπάθεια υπήρχε όταν επρόκειτο για ευρήματα λειψάνων ανθρώπων. Με εξαίρεση κάποιες αιγυπτιακές μούμιες, συνήθως τα οστά των ανθρώπων εξαφανίζονταν είτε στα εργαστήρια είτε στα υπόγεια των μουσείων. Και πάντως πολύ σπανίως εκτίθονταν στα μάτια του κοινού που επισκέπτεται τα μουσεία.

Στη χώρα μας παράδειγμα αποτελούν τα οστά των Αθηναίων που είχαν θαφτεί στο Δημόσιο Σήμα (και που ακόμα περιμένουμε τα αποτελέσματα της έρευνας που έκανε σε αυτά αμερικανικό εργαστήριο) ή οι σκελετοί των Γαλατών επιδρομέων της Ελευσίνας που θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια της πύλης του Ιερού και λοιπά και λοιπά. Ωστόσο αυτή η κατάσταση φαίνεται ότι τώρα τελευταία αρχίζει να αλλάζει (ελπίζουμε προς το καλύτερο). Έτσι, περισσότερο σεβασμό προς τις μούμιες και γενικά στα ανθρώπινα λείψανα του παρελθόντος έχουν αρχίσει να δείχνουν τον τελευταίο καιρό αρκετά βρετανικά μουσεία. Αιτία είναι οι πιέσεις που δέχονται από διάφορες ομάδες, κυρίως παγανιστών, οι οποίες απαιτούν να μην τα αντιμετωπίζουν ως αντικείμενα αλλά να τα σέβονται όπως και τα λείψανα των σύγχρονων νεκρών. Περίπου 20 μουσεία λοιπόν, και ανάμεσά τους του Μπρίστολ, της Κορνουάλης και του Λονδίνου, έχουν αρχίσει να επανεξετάζουν τον τρόπο που θα εκθέτουν τα λείψανα ανθρώπων του παρελθόντος εξαιτίας ομάδων όπως της HAD (Honouring the Ancient Dead). Σκοπός της HAD είναι «να υπερασπιστεί και να διαφυλάξει τα δικαιώματα αυτών των αρχαίων νεκρών» και να πετύχει τον πρέποντα σεβασμό, τουλάχιστον στα βρετανικά μουσεία, όπως αναφέρει η ιδρυτική διακήρυξή της. Πραγματικά, τα βρετανικά μουσεία έχουν ήδη αρχίσει να τοποθετούν προειδοποιητικές πινακίδες, ζητώντας σεβασμό για τέτοιου είδους εκθέματα, να καλύπτουν τις μούμιες.

«Το πιο αξιοσημείωτο από όλα είναι ότι τα ανθρώπινα λείψανα όλων των εποχών, τα οποία δεν μπορούν να υπόκεινται σε απαιτήσεις οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας, έχουν γίνει αντικείμενο σε απαιτήσεις κυριότητας, παρουσίασης και ασφαλούς αποθήκευσης, που προβάλλονται από ισχυρούς παράγοντες μουσειακών συλλογών», αναφέρει η συγγραφέας Τίφανι Τζένκινς σε βιβλίο της σχετικό με το θέμα, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα («Contesting Human Remains in Museum Collections», εκδόσεις Routledge). Παράλληλα όμως αρχίζει να προσεγγίζεται διαφορετικά η τίμηση που αποδίδουν οι χριστιανοί στα άγια λείψανα, ενώ μέχρι τώρα δεχόταν πολεμική από τον συγκεκριμένο χώρο…

Μηχανισμός Αντικυθήρων από Lego!

Ακριβώς 1.500 κομμάτια Lego, 110 γρανάζια και 30 ημέρες σχεδιασμού χρειάστηκαν για να δημιουργηθεί ένα πιστό αντίγραφο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Μία κεντρική αλυσίδα μεταφέρει κίνηση στις δύο πτέρυγες που η καθεμιά πραγματοποιεί τους ίδιους υπολογισμούς όπως ο αρχικός μηχανισμός. Κάθε πλευρά περιέχει τέσσερα κουτιά με γρανάζια και κάθε κουτί εκτελεί μία μαθηματική λειτουργία. Για παράδειγμα, τα κίτρινα γρανάζια πολλαπλασιάζουν επί 5, ενώ το δεύτερο σετ γραναζιών πολλαπλασιάζει επί 3 και διαιρεί διά 5. Ένα διαφορικό συνδυάζει τα άλλα δύο σετ με αποτέλεσμα -19/5. Όταν τα γρανάζια γυρίσουν στην αντίθετη κατεύθυνση, παίρνουμε το 5/19 που είναι καθοριστικής σημασίας για τον υπολογισμό του κύκλου των εκλείψεων. Κάθε κιβώτιο γραναζιών εκτελεί ένα κομμάτι του υπολογισμού και μετά περνά το αποτέλεσμα στο επόμενο στη σειρά κιβώτιο, μέχρι που το τελευταίο γυρίζει τις βελόνες στο μπροστινό πάνελ.