Την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό είναι πιθανό να αποκτήσει η Ολλανδία, μετά τις σημερινές εκλογές. Η Ντιλάν Γεσιλγκόζ γεννήθηκε στην Άγκυρα το 1977. Ο πατέρας της, Κούρδος αριστερός συνδικαλιστής, αναζήτησε άσυλο στην Ολλανδία μετά το πραξικόπημα Εβρέν. Το 1984 η 7χρονη Ντιλάν και η υπόλοιπη οικογένεια πέρασαν με βάρκα στην Κω.
Η πολιτική της πορεία ξεκίνησε από τους Σοσιαλιστές, συνεχίστηκε στο Εργατικό Κόμμα και τους Πράσινους. Την τελευταία δεκαετία είναι στέλεχος του συντηρητικού VVD, αρχές του 2022 ανέλαβε υπουργός Δικαιοσύνης και το καλοκαίρι διαδέχτηκε τον Μαρκ Ρούτε στην ηγεσία του κόμματος. Την αποκαλούν «πίτμπουλ με τακούνια» και δηλώνει εργασιομανής. Όταν δεν εργάζεται, της αρέσει να κοιμάται, να γυμνάζεται και να τρώει υγιεινά. Είναι παντρεμένη αλλά διστάζει να αποκτήσει παιδιά, ταλαιπωρείται από αυτοάνοσο νόσημα και υποστηρίζει τον Άγιαξ.
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει στην προεκλογική εκστρατεία είναι να πείσει τους ψηφοφόρους ότι θα φέρει την ανανέωση, έπειτα από 13 χρόνια διακυβέρνησης του κόμματός της. Αν και πρόσφυγας, εστιάζει στην προεκλογική της εκστρατεία στην αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό της δεν αποκλείει κυβερνητική συμμαχία με το ακροδεξιό PVV του Γκερτ Βάιλντερς.
Το εκλογικό σύστημα (απλή αναλογική, χωρίς όριο εισόδου στη Βουλή, με λίστα και ενιαία Περιφέρεια όλη την Επικράτεια) ευνοεί κυβερνήσεις συνεργασίας. Μάλιστα τα κόμματα έχουν τη δυνατότητα να εκχωρήσουν αδιάθετα υπόλοιπα ψήφων σε άλλα κόμματα, με τα οποία επιθυμούν να συνεργαστούν. Στις δημοσκοπήσεις το VVD προηγείται με 18% και ακολουθούν με 16% το κεντρώο NSC (16%) και η κεντροαριστερή συμμαχία PvdA-GL (16%), του Φρανς Τίμερμανς. Ο μέχρι πρόσφατα αντιπρόεδρος της Κομισιόν είναι ο βασικός αντίπαλος της Γεσιλγκόζ για την πρωθυπουργία. Υπόσχεται να αυξήσει τον φόρο εισοδήματος για τους πλουσιότερους και να επισπεύσει τη μείωση των εκπομπών ρύπων.
Οι ακροδεξιοί
Κομβικό ρόλο καλείται να παίξει το νεότευκτο NSC, υπό τον Πίτερ Όμτσιγκτ, που επικεντρώνει στην προεκλογική εκστρατεία του στην αναποτελεσματική λειτουργία της κυβέρνησης και τη διαφθορά. Δηλώνει ότι δεν τον ενδιαφέρει να γίνει ο ίδιος πρωθυπουργός, οπότε είναι ο ιδανικός εταίρος και για τα δύο στρατόπεδα. Η Γκιλμάζ θα μπορούσε να συγκροτήσει κυβέρνηση μαζί του και με το δεξιό λαϊκίστικο Κόμμα Αγροτών (ΒΒΒ), που την άνοιξη κατάφερε μέσω των περιφερειακών εκλογών να αναδειχθεί σε πρώτο κόμμα της Άνω Βουλής αλλά πλέον στις δημοσκοπήσεις έρχεται έκτο με 4%. Πιθανότατα θα χρειαστούν μερικές έδρες ακόμα, τις οποίες θα μπορούσε να προσφέρει το PVV (15% στις δημοσκοπήσεις). Όμως ο Όμτσιγκτ δηλώνει ότι δεν μπορεί να συνεργαστεί με τον Βάιλντερς, οπότε δεν αποκλείεται μια κυβέρνηση μειοψηφίας με την ανοχή του PVV, αν και η Γκιλμάζ αποκλείει το σενάριο. Την απειλή συμμετοχής, πρώτη φορά, των ακροδεξιών στην κυβέρνηση προβάλλει ο Τίμερμανς, παροτρύνοντας τους κεντροδεξιούς ψηφοφόρους να επιλέξουν το NSC, ώστε στη συνέχεια να προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας με την Κεντροαριστερά.
