Ο τάφος του πρώτου Κινέζου αυτοκράτορα Τσιν Σι Χουάνγκ κατασκευάστηκε πριν από 2.220 χρόνια περίπου και έχει γίνει γνωστός για τα χιλιάδες πήλινα αγάλματα που έχουν ήδη βρεθεί μέσα του και είναι γνωστά ως ο «πήλινος στρατός». Ωστόσο ο τάφος φαίνεται να κρύβει ακόμη πολλά μυστικά και μπορεί να βοηθήσει με πολλούς τρόπους την επιστημονική έρευνα… O τάφος φαίνεται να είναι εμπνευσμένος από έναν αντίστοιχο της Μέσης Ανατολής. Κάποιοι από τους εργάτες που τον κατασκεύασαν προέρχονταν από την Κεντρική ή τη Δυτική Ασία, ενώ κάποιες από τις φιγούρες του «πήλινου στρατού» αναπαριστούν διασκεδαστές από την Μπούρμα.
Αυτή είναι η άποψη του δόκτορος Ντουάν Τσίνγκμπο, του ανθρώπου που είναι υπεύθυνος για τις ανασκαφές στο μαυσωλείο του πρώτου Κινέζου αυτοκράτορα. Ο «Δρόμος του Μεταξιού», τον 2ο αιώνα π.Χ., σύμφωνα με την κρατούσα επιστημονική άποψη, είναι αυτός που σηματοδοτεί την έναρξη των επαφών της Κίνας με τη Δύση. Ωστόσο στοιχεία που εντόπισε και μελέτησε ο δρ Τσίνγκμπο από τον τάφο υποδηλώνουν ότι οι επαφές και οι πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις θα πρέπει να έχουν βαθύτερες ρίζες στον χρόνο, πολύ νωρίτερα από την εποχή του πρώτου Κινέζου αυτοκράτορα.
Για παράδειγμα, η κλιμακωτή μορφή του τάφου παραπέμπει στην αντίστοιχη που είχε το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, το οποίο είχε κατασκευαστεί περίπου έναν αιώνα νωρίτερα. Επισημαίνει μάλιστα o δρ Τσίνγκμπο ότι στην κορυφή του Μαυσωλείου στην Αλικαρνασσό υπήρχε μία άμαξα με τέσσερα άλογα, όπως και στον τάφο του Κινέζου αυτοκράτορα.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο, που υποδηλώνει τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του τάφου, προέρχεται από την ανακάλυψη 120 σκελετών πριν από μερικά χρόνια. Επρόκειτο για εργάτες που είχαν δουλέψει για την κατασκευή του και ανάμεσα σε αυτούς υπήρχαν τρεις που έδειχναν ότι δεν ανήκαν σε Κινέζους. Οι αναλύσεις DNA αποκάλυψαν ότι επρόκειτο για άτομα που προέρχονταν από κάποιο μογγολοειδές γένος της Δυτικής Ασίας. Αυτοί οι ξένοι εργάτες, σύμφωνα με τον δόκτορα Τσίνγκμπο, έφεραν και εφάρμοσαν κατασκευαστικά υλικά και γνώσεις των περιοχών τους στην κατασκευή του τάφου. Μία ακόμη ανακάλυψη που ενισχύει την άποψη του δόκτορος Τσίνγκμπο προέρχεται από την κοιλότητα όπου βρίσκονται οι φιγούρες των διασκεδαστών, στους οποίους περιλαμβάνονται ακροβάτες, παλαιστές και αρσιβαρίστες. Στα σώματά τους είναι αποτυπωμένες κινήσεις οι οποίες δεν φαίνονται να ταιριάζουν σε κάποια από τα γνωστά θεάματα που παρουσίαζαν οι Κινέζοι διασκεδαστές εκείνης της εποχής.
Υπό το φως της θεωρίας του δόκτορος Τσίνγκμπο οι πολιτισμικές επαφές της αρχαίας Κίνας με τους γύρω λαούς της και τη Δύση αποκτούν μία άλλη διάσταση και έτσι το μαυσωλείο του πρώτου Κινέζου αυτοκράτορα μπορεί να ιδωθεί υπό μία διαφορετική οπτική γωνία. Ως ένα μνημείο που, πέραν των άλλων, είχε ως στόχο να αποδώσει τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της χώρας.
Η μπίρα δημιούργησε πολιτισμό
Αποτελεί η μπίρα παράγοντα που βοήθησε στην άνθηση του πολιτισμού; Είναι πολύ πιθανόν, όπως εικάζουν κάποιοι αρχαιολόγοι. Η άποψή τους είναι ότι οι πρώτοι αγρότες της Εποχής του Λίθου «εξημέρωσαν» διάφορα είδη δημητριακών, όχι τόσο για να θρέψουν το σώμα τους αλλά για να φτιάξουν μπίρα και να καλλιεργήσουν τον νου τους.
Το θέμα αυτό έχει δημιουργήσει αρκετές διαμάχες και διαφωνίες στους κύκλους των ειδικών τα τελευταία 50 χρόνια. Τα στοιχεία όμως που συγκεντρώνονται και συνδυάζονται τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ενδυναμώνουν αυτή την παράδοξη, εκ πρώτης όψεως, άποψη. Όπως αποκαλύπτουν οι έρευνες των αρχαιολόγων, οι προϊστορικοί άνθρωποι χρειάζονταν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να συγκεντρώσουν δημητριακά και απαιτούνταν σκληρή δουλειά στη συνέχεια για να τα φέρουν στη μορφή που θα τα καθιστούσε βρώσιμα. Από την άλλη, είναι γνωστό ότι οι γιορτές και οι συγκεντρώσεις των ανθρώπων ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για το «δέσιμο» και την επικοινωνία της κοινότητας και των φυλών. Και η μπίρα, που ξέρουμε ότι χρησιμοποιούνταν σε αυτές, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα στοιχείο χαλάρωσης και σύνδεσης ανάμεσα στους συγκεντρωμένους ανθρώπους.
«Η μπίρα θεωρείτο ιερό ποτό στις περισσότερες προϊστορικές κοινωνίες», αναφέρει ο αρχαιολόγος Μπράιαν Χέιντεν από το Πανεπιστήμιο Σιμόν Φρέιζερ του Καναδά. Η ενασχόληση του ανθρώπου με τη γεωργία ξεκίνησε κατά τη Νεολιθική Περίοδο, πριν από 11.500 χρόνια. Οι άλλοτε νομαδικές φυλές άρχισαν να εγκαθίστανται σε εύφορες περιοχές και να έρχονται συχνότερα σε επαφή με άλλες φυλές, δημιουργώντας πολύπλοκες κοινωνικές δομές και τις βάσεις για τις πολυπλοκότερες κοινωνίες που ακολούθησαν. Στις πρώιμες κοινωνίες οι γιορτές και οι συγκεντρώσεις δεν ήταν απλές συναθροίσεις ανθρώπων. Σε αυτές δημιουργούνταν συμμαχίες και δεσμοί ανάμεσα σε φυλές, καθορίζονταν τα όρια, οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες της καθεμιάς και άλλες από τις βασικές διαδικασίες που απαιτούνται για τη δημιουργία των πιο σύνθετων και οργανωμένων κοινωνιών.
Στο εδεσματολόγιο των γιορτών αυτού του είδους παγκόσμια, όπως έχουν διαπιστώσει οι ειδικοί, υπήρχαν τρία βασικά στοιχεία: το κρέας, κάποιο έδεσμα με βάση τα δημητριακά (ψωμί ή κάτι παρόμοιο) και το αλκοόλ, το οποίο είχε αρχικά ως βάση τα δημητριακά. Επειδή μάλιστα απαιτούνταν ιδιαίτερος κόπος για την προετοιμασία των υλικών του και αρκετός χρόνος για τη ζύμωσή του, παρασκευαζόταν σχεδόν αποκλειστικά για ειδικές περιπτώσεις, για να εντυπωσιάσει τους προσκεκλημένους, να τους δημιουργήσει ευχάριστη διάθεση και να τους κάνει να αισθάνονται όμορφα και φιλικά προς τους οικοδεσπότες τους. Κατά συνέπεια, όπως επισημαίνει ο Χέιντεν «δεν είναι η παρασκευή ή η κατανάλωση αλκοόλ από μόνη της αυτή που βοήθησε στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Είναι η χρήση της, στο πλαίσιο των γιορτών, που συνέδεσε την μπίρα με την εμφάνιση των οργανωμένων και πολύπλοκων κοινωνιών».
