Έπειτα από δεκαετίες αποτυχημένων προσπαθειών στο πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινων μηνυμάτων από τα ραδιοτηλεσκόπια του προγράμματος SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence), το νεότερο και ακόμη πιο φιλόδοξο πρόγραμμα Breakthrough Listen είχε ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο του 2017 ότι έπιασε ισχυρά ραδιοσήματα που μπορεί να μην έχουν φυσική προέλευση.
Μέχρι τότε είχαν ανιχνευθεί από διάφορα ραδιοτηλεσκόπια περίπου 30 FRBs (εύρη συχνοτήτων), που διαρκούν λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου. Ήταν η πρώτη φορά, όμως, που η ίδια πηγή εμφανίστηκε να στέλνει επαναλαμβανόμενα τέτοια σήματα στο διάστημα, γεγονός που δημιούργήσε ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον στους αστρονόμους. Πέραν των επίμονων «κυνηγών» εξωγήινων πολιτισμών, που θεώρησαν ότι τα ραδιοσήματα «έχουν φυσική προέλευση», η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι τα παράξενα ραδιοσήματα που «άκουσε» το ραδιοτηλεσκόπιο προέρχονταν από κάποιο κοσμικό φαινόμενο (μια μεγάλη μαύρη τρύπα, κάποιο περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων ή κάτι άλλο με ισχυρό μαγνητικό πεδίο). Τα 15 νέα ραδιοσήματα ανήκαν στην κατηγορία των «γρήγορων ραδιο-εκρήξεων» (Fast Radio Bursts-FRBs) και προέρχονταν από μια άγνωστη πηγή σε έναν νάνο γαλαξία, σε απόσταση περίπου τριών δισεκατομμυρίων ετών από τη Γη. Η εν λόγω πηγή FRB 121102 είχε ανακαλυφθεί το 2012 και αυτή τη φορά έστειλε ισχυρά ραδιοσήματα, σε υψηλότερη συχνότητα από ό,τι στο παρελθόν (περίπου στα 7 GHZ). Η ανακάλυψη έγινε με το αμερικανικό τηλεσκόπιο Green Bank στη Δυτική Βιρτζίνια και η σχετική ανακοίνωση δημοσιεύθηκε από τους επιστήμονες στην ιστοσελίδα Astronomer’s Telegram, σύμφωνα με τα βρετανικά Μέσα «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ» και το «New Scientist».
Το πρόγραμμα Breakthrough ήταν μια πρωτοβουλία, από το 2015, του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Γιούρι Μίλνερ, την οποία χρηματοδότησε με 100.000.000 δολάρια, με την υποστήριξη διασημοτήτων όπως ο Βρετανός κοσμολόγος Στίβεν Χόκινγκ. Το πρόγραμμα είχε σχεδιαστεί να διαρκέσει δέκα χρόνια σε πρώτη φάση και να «ακούσει» 1.000.000 κοντινά στη γη άστρα, καθώς και 100 κοντινούς γαλαξίες, σε πολλές διαφορετικές συχνότητες, σε μια προσπάθεια να πιάσει κάποιο εξωγήινο μήνυμα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι περίπου 9.000.000 εθελοντές από όλο τον κόσμο είχαν κληθεί να συμβάλλουν στην αναζήτηση, παραχωρώντας χώρο από τον προσωπικό υπολογιστή τους, για να γίνεται η επεξεργασία των δεδομένων των ραδιοτηλεσκοπίων. Μιας και δεν έχουμε όμως κανένα θετικό -αναμενόμενο- αποτέλεσμα, μήπως τελικά οι εξωγήινοι, αν υπάρχουν, φαίνεται ότι είναι σοφότεροι ημών και μάλλον μας… αποφεύγουν;
Τι θα γινόταν στον πλανήτη αν ξεσπούσε μια μεγάλης κλίμακας ;
Σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία δεκάδων μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων και δημόσιων φορέων είχε προκαλέσει το κύμα κυβερνο-επιθέσεων που χτύπησε το 2017 την Ευρώπη -κυρίως την Ουκρανία, τη Ρωσία και δευτερευόντως τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το υπεύθυνο κακόβουλο λογισμικό ήταν τύπου ransomware, δηλαδή «κλείδωνε» τον υπολογιστή τον οποίο πρόσβαλε και στη συνέχεια ζητούσε λύτρα ώστε να επιτρέψει στον χρήστη να ανακτήσει τα αρχεία του.
Η κυρίαρχη αίσθηση ήταν πως η επίθεση οφειλόταν στον τύπο ιού Petya, όμως η ρωσική εταιρεία Kaspersky είχε αποφανθεί ότι επρόκειτο για πρωτοεμφανιζόμενο κώδικα τον οποίο αποκάλεσε NotPetya δηλαδή «όχι το Petya».
Δεν έγινε πάντως σαφές πώς συνδέονταν τα διάσπαρτα πλήγματα με τις υπηρεσίες ασφαλείας σε πολλές δυτικές χώρες οι οποίες παρακολούθησαν με αγωνία την εξέλιξη του φαινομένου. Σε κάθε περίπτωση, τα πλήγματα επανέφεραν τότε στο προσκήνιο τα κενά που υπήρχαν στην κυβερνο-άμυνα, καθώς θύμιζαν τη μαζική κυβερνο-επίθεση που έλαβε χώρα νωρίτερα το 2017 με το ransomware WannaCry, που χτύπησε ιδιώτες και επιχειρήσεις σε περισσότερες από 150 χώρες. Κυριότερο θύμα τότε ήταν το εθνικό σύστημα Υγείας της Βρετανίας. Ανάμεσα στα θύματα της επίθεσης βρίσκονταν η μεγαλύτερη εταιρεία θαλάσσιων μεταφορών στον κόσμο, η Maersk, που έχει έδρα τη Δανία, ο ρωσικός πετρελαϊκός κολοσσός Rosneft και η μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία Merck στις ΗΠΑ.
Τα περισσότερα κρούσματα φαίνεται πως είχαν καταγραφεί στην Ουκρανία, όπου μεταξύ άλλων είχαν πληγεί η κεντρική τράπεζα, εμπορικές τράπεζες, η υπηρεσία ταχυδρομείων, n δημόσια υπηρεσία ηλεκτρισμού και άλλα κρατικά δίκτυα. Ανάμεσα στα «θύματα» ήταν και η υπηρεσία παρακολούθησης των επιπέδων ραδιενέργειας στην κατεστραμμένη πυρηνική μονάδα του Τσέρνομπιλ, καθώς το προσωρινό κλείσιμο του ηλεκτρονικού συστήματος μέτρησης υποχρέωσε τους εργαζόμενους να χρησιμοποιούν τους παλιούς χειροκίνητους μετρητές. Μέσα σε λίγες ώρες η επίθεση είχε προσλάβει σχεδόν παγκόσμιες διαστάσεις, με το επίκεντρο ωστόσο να παραμένει η Ευρώπη. Φανταζόμαστε τι θα γινόταν σήμερα, αν γινόταν κάτι τέτοιο και όχι μόνον στην Ευρώπη;
Το κλικ που «δείχνει» ανεργία
Η ανεργία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εφιάλτες παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, ίσως και ο μεγαλύτερος. Πέραν από όλους τους άλλους παράγοντες που ενισχύουν την ανεργία, καραδοκεί και ένας ακόμη: Η αυτοματοποίηση, δηλαδή η… εξαφάνιση επαγγελμάτων λόγω των ρομπότ. Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έκανε μια έρευνα για το κατά πόσο οι επιμέρους τομείς απασχόλησης κινδυνεύουν από τα ρομπότ. Τα αποτελέσματα δεν ήταν και τόσο ενθαρρυντικά, αφού είναι ενδεικτικό ότι, μόνο στις ΗΠΑ, το 47% των εργασίας βρίσκεται σε κίνδυνο εξαιτίας της αυτοματοποίησης. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, κινδυνεύουν «οι εργαζόμενοι στις μετακινήσεις και τη διοίκηση μαζί με τους εργαζομένους που παρέχουν υπηρεσίες γραμματειακής και διοικητικής υποστήριξης και αυτούς που εργάζονται στην παραγωγή… Μάλιστα, υπάρχει και ιστότοπος, στον οποίο έχουν περαστεί τα δεδομένα της έρευνας και στον οποίο πληκτρολογείς το επάγγελμά σου (στα αγγλικά) και σου δείχνει πόσες πιθανότητες έχεις να τη χάσεις λόγω των ρομπότ. Πρόκειται για τον ιστότοπο willrobotstakemyjob.com όπου βάζεις το επάγγελμά σου και σου δείχνει ακριβώς τις πιθανότητες.
