Η πορεία προς το Θείο Δράμα κορυφώνεται την Μεγάλη Πέμπτη που είναι αφιερωμένη στον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή το δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (26, 17-30α), του Μάρκου (14, 12-26) και του Λουκά (22, 7-23), τον Ιερό Νιπτήρα (το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Χριστό) και την προδοσία του Ιούδα. Το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης τελείται η «Ακολουθία των Παθών» ή, όπως προσφιλώς τη γνωρίζει ο κόσμος, η «Ακολουθία των Δώδεκα Ευαγγελίων».
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου»
Σήμερα, ολοκληρώνεται η προσφορά αγάπης, με την κενωτική κίνηση του Θεού προς τον άνθρωπο. Ο Σταυρός του Κυρίου, η άκρα ταπείνωση, η αμέτρητη αγάπη, το μεγαλείο της ελευθερίας.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η ημέρα είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων τα οποία περιγράφονται στα Ευαγγέλια και τα οποία συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν από τη Σταύρωση: στον Μυστικό Δείπνο, δηλ. τον δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, στον Ιερό Νιπτήρα, δηλ. το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Λουκά και του Ιωάννη, στην Υπερφυή Προσευχή, δηλ. την προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν από τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, και στην προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη.
Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεθσημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, τη δίκη, τα βασανιστήρια, τη Σταύρωση.
Το εκκλησίασμα φέρνει λουλούδια στην εκκλησία που καταθέτει στον Εσταυρωμένο και τα οποία χρησιμοποιούν για τον στολισμό του Επιταφίου.
Έθιμα
Την Μεγάλη Πέμπτη ξεκινούν οι προετοιμασίες στα ελληνικά σπίτια για τον εορτασμό της Ανάστασης. Οι νοικοκυρές ζυμώνουν λαμπροκουλούρες, πλάθουν πασχαλιάτικα κουλουράκια και βάφουν κόκκινα αυγά. Το αυγό συμβολίζει από την αρχαιότητα την ανανέωση της ζωής και το κόκκινο χρώμα το αίμα του Χριστού. Σε κάποια μέρη συνηθίζουν να τοποθετούν το πρώτο κόκκινο αυγό στο εικονοστάσιο του σπιτιού για να ξορκίσουν το κακό.
Στην Πάτμο γίνεται αναπαράσταση του «Μυστικού Δείπνου» στην κεντρική πλατεία της Χώρας, όπου ο ηγούμενος της ιεράς μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου πλένει τα πόδια 12 μοναχών, όπως έκανε και ο Ιησούς με τους μαθητές του.
Στη Σκιάθο, τα παιδιά του νησιού γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας καλαμένιους σταυρούς στολισμένους με λουλούδια της άνοιξης και τραγουδούν τα κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής.
Στο Λιτόχωρο Πιερίας το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης στολίζονται οι επιτάφιοι, που φτιάχνονται από ανύπαντρες κοπέλες, οι οποίες όλη τη Σαρακοστή φτιάχνουν λουλούδια από ύφασμα.
Στα Κουφονήσια, μετά το τέλος της ακολουθίας των Παθών, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην εκκλησία και στολίζουν τον Επιτάφιο με άνθη, ενώ μια γυναίκα ψάλλει το «Μοιρολόι της Παναγίας». Οι γυναίκες της περιοχής παραμένουν στην εκκλησία κοντά στον Επιτάφιο μέχρι το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής.
Στη Σίφνο, οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα παραδοσιακά «πουλιά της Λαμπρής» (πασχαλινές κουλούρες σε διάφορα σχήματα ζώων και πουλιών) στολισμένα με κόκκινα αυγά. Κατά την εσπερινή ακολουθία, όταν ο ιερέας διαβάσει το Έκτο Ευαγγέλιο, οι νέοι και οι νέες φεύγουν από την εκκλησία για να ανάψουν τα καντήλια των ξωκλησιών. Επιστρέφουν αργότερα για να στολίσουν τον Επιτάφιο.
