Στην Κέρκυρα, η Κυριακή των Βαΐων συνοδεύεται από ένα μοναδικό έθιμο, με βαθιές ρίζες στο χρόνο και ιδιαίτερη θρησκευτική και πολιτιστική σημασία. Όπως αναφέρεται στην ευαγγελική παράδοση, οι Ιουδαίοι υποδέχθηκαν τον Ιησού στα Ιεροσόλυμα κρατώντας βάγια — έτσι και στην Κέρκυρα, οι ιερείς μοιράζουν στους πιστούς πλεγμένα φύλλα φοινικιάς, σε σχήματα σταυρού και αστεριών.
Τα παραδοσιακά «Κερκυραϊκά Βάγια» δεν στολίζουν μόνο τις εκκλησίες, αλλά αποτελούν και μέρος της καθημερινής λαϊκής ευσέβειας. Από το Σάββατο του Λαζάρου, οι γυναίκες της ενορίας, σε συνεργασία με τους ιερείς, ξεκινούν την προετοιμασία. Τα βάγια, που συμβολίζουν ευλογία και προστασία, διακοσμούνται συχνά με βιολέτες και ελιές και τοποθετούνται σε «βαγιοφόρες», ειδικά καλάθια, για να μεταφερθούν στην εκκλησία και να ευλογηθούν.
Πολλοί Κερκυραίοι τα φυλούν στα εικονοστάσια των σπιτιών τους όλο τον χρόνο, για να έχουν τη χάρη και την προστασία τους. Το έθιμο συνοδεύεται από ακόμη μία ιδιαιτερότητα: τα λεγόμενα «βαγιοχτυπήματα», όπου μικροί και μεγάλοι χτυπούν συμβολικά ο ένας τον άλλον με τα βάγια, «μεταδίδοντας» τη δύναμη του φρέσκου κλαδιού.
Η γιορτή της Κυριακής των Βαΐων στην Κέρκυρα έχει διπλό χαρακτήρα, καθώς τιμάται και η λιτάνευση του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα. Τα βάγια, σε αυτή την τελετή, έχουν εξέχουσα θέση τόσο στη λάρνακα του Αγίου όσο και στα κράνη των μουσικών των φιλαρμονικών που συμμετέχουν στη λιτανεία.
Το έθιμο καταγράφεται ιστορικά ήδη από τον 17ο αιώνα, κατά την εποχή της Βενετοκρατίας. Σύμφωνα με πηγές του Ιστορικού Αρχείου Κέρκυρας, οι Πρωτοπαπάδες εξέδιδαν διαταγές για τη συλλογή και διανομή των βάγιων, που δεν ήταν πάντα διαθέσιμα σε όλους. Την εποχή εκείνη, τα πλεγμένα βάγια –μερικά από τα οποία διακοσμούνταν με φύλλο χρυσού και ονομάζονταν «Καβαλλιεράτα»– δίνονταν σε εξέχοντα μέλη της κοινωνίας.
Αν και κατά καιρούς –όπως το 1947 με εγκύκλιο του Μητροπολίτη– επιχειρήθηκε η απαγόρευση της διανομής τους στα σπίτια, το έθιμο παρέμεινε ζωντανό. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο ιερέας και ερευνητής Αθανάσιος Χ. Τσίτσας στο έργο του Συμμίκτα Κερκυραϊκά, «τα βάγια επέζησαν… για να ομορφαίνουν ευλαβητικά τα κορφιάτικα σπίτια και να δίνουν τον χαρακτηριστικό τόνο τους στην προετοιμασία για την Ανάσταση του Κυρίου».
Έτσι, μέχρι και σήμερα, τα Κερκυραϊκά Βάγια συνεχίζουν να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πασχαλινής ταυτότητας του νησιού, προσφέροντας μια μοναδική, βιωματική εμπειρία πίστης, παράδοσης και πολιτισμού.
