Το ανορθολογικό και το αδιέξοδο της κείμενης νομοθεσίας και του θεσμικού πλέγματος, σχετικά με τους ψυχικώς πάσχοντες του άρθρου 69, τους λεγόμενους «ακαταλόγιστους», οι οποίοι είναι περίπου 200 σε όλη τη χώρα, αποδεικνύει για ακόμη μία φορά με δραματικό τρόπο η απόφαση του αρμοδίου ανακριτή να ζητήσει τον προσωρινό επανεγκλεισμό του δράστη της πρόσφατης άγριας δολοφονίας της 44χρονης ασθενούς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ – «Δαφνί»), πίσω κυριολεκτικά στον τόπο του εγκλήματος, δηλαδή σε θάλαμο απομόνωσης του «Δαφνιού».
Την σχετική απόφαση του αρμοδίου ανακριτή δεν κατάφερε να αποτρέψει ούτε καν το τεκμηριωμένο και ευγενικό διάβημα εκ μέρους του διοικητή της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Πειραιώς και Αιγαίου, Χρήστου Ροϊλού.
Η ανεπάρκεια ειδικών θεραπευτικών – σωφρονιστικών δομών στη χώρα μας έχει συνδεθεί με ιδεοληψίες περί δήθεν… «ακροδεξιών θεωριών», ιδεοληψίες οι οποίες «υποχρεώνουν» τελικά τις ανακριτικές και τις εισαγγελικές αρχές της χώρας μας να βρίσκονται, σε τέτοιες ακραίες περιπτώσεις, με τα «χέρια τους δεμένα».
Η κατάσταση σήμερα
Ειδικό θεραπευτικό – ψυχιατρικό σωφρονιστικό κατάστημα υπάρχει, βεβαίως, στη χώρα μας και αυτό είναι το ψυχιατρείο των φυλακών Κορυδαλλού, το οποίο, από την 1η Φεβρουαρίου, με την θέση σε πλήρη εφαρμογή του νέου νόμου 5129/24, λειτουργεί με ειδική επιστημονική διεύθυνση και έξι ψυχιάτρους.
Μάλιστα, ο υφυπουργός Υγείας, αρμόδιος για τα θέματα της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ανακοίνωσε πρόσφατα την δημιουργία και δεύτερου ειδικού θεραπευτικού – ψυχιατρικού καταστήματος, για γυναίκες αυτή τη φορά, στον Ελαιώνα Θηβών, ενώ θα ακολουθήσει επίσης η δημιουργία ενός τέτοιου καταστήματος, για ανήλικους, στον Αυλώνα ή τον Βόλο.
Σε τέτοια ειδικά θεραπευτικά – ψυχιατρικά καταστήματα νοσηλεύονται κρατούμενοι με ψυχιατρικά προβλήματα, οι οποίοι όμως έχουν καταλογισμό, δηλαδή διατηρούν κλινικώς την ατομική υπευθυνότητά τους για τις πράξεις τους.
Όταν, όμως, το δικαστήριο, κατόπιν ειδικής ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, κρίνει ότι ο δράστης ενός εγκλήματος στερείται της ικανότητας του καταλογισμού, τότε παύει η ποινική δίωξή του, με βάση το άρθρο 34 του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα, και, έτσι, αυτός θεωρείται απλώς ψυχιατρικός ασθενής, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται τότε τα συνήθη θεραπευτικά μέτρα, τα οποία προβλέπει το άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα, σε κανονικές και συνήθεις ψυχιατρικές κλινικές των ψυχιατρείων ή των ψυχιατρικών κλινικών των γενικών νοσοκομείων του ΕΣΥ της χώρας μας.
Παρά το γεγονός ότι οι διεθνείς συμβάσεις προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών είναι σαφέστατες επ´ αυτού του θέματος, ωστόσο, εν προκειμένω, τα περιστατικά αυτά χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση, δηλαδή απαιτούν ειδικά εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό.
Εκπαίδευση
Το μεγάλο κενό αποτελεί στην Ελλάδα το γεγονός ότι ναι μεν προβλέπεται τρίμηνη εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική, κατά την διάρκεια της ιατρικής εκπαίδευσης για την λήψη της ιατρικής ειδικότητας της Ψυχιατρικής, αυτό, όμως, δεν συμβαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό και στην έκταση που θα έπρεπε, λόγω της σοβαρής έλλειψης τέτοιων επαρκών ειδικών θεραπευτικών κέντρων.
Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι τέτοια εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική προσφέρουν σήμερα μόνον οι ψυχιατρικές κλινικές των πανεπιστημιακών νοσοκομείων της χώρας μας, καθώς και το ειδικό τμήμα για τα «ακαταλόγιστα» περιστατικά, το οποίο λειτουργεί στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ), που, ακόμη και αυτό, βεβαίως, διαθέτει σαφώς τον συνήθη χαρακτήρα μιας κοινής ψυχιατρικής κλινικής.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτό το τόσο σοβαρό κενό, το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με την γενική γραμματεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, οργανώνουν ήδη την εκπαίδευση ειδικευόμενων ψυχιάτρων στα σωφρονιστικά καταστήματα όλης της χώρας, ενώ το υπουργείο Υγείας έχει ήδη προκηρύξει την πραγματοποίηση ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος στην Ψυχιατροδικαστική για το λοιπό προσωπικό των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας ενηλίκων και ανηλίκων.
Είναι προφανές ότι ο πρόεδρος της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος, έχει απόλυτο δίκιο όταν υπογραμμίζει με ιδιαίτερη έμφαση στο parapolitika.gr ότι «τα ψυχιατρικά νοσοκομεία δεν είναι χώροι κράτησης ούτε σωφρονιστικά καταστήματα», καθώς και ότι «οι ψυχίατροι και οι νοσηλευτές Ψυχικής Υγείας δεν είναι δεσμοφύλακες».
