Η 19η Μαΐου είναι η Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Αυτή την ημέρα, το 1919, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και ξεκίνησε η δεύτερη και πιο αιματοβαμμένη φάση της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Μιας γενοκτονίας που ξεκίνησε το 1913 και ολοκληρώθηκε το 1923, με το «η Τουρκία στους Τούρκους» των Νεότουρκων να είναι το σύνθημα του ξεκληρίσματος του Ελληνισμού.
Ο ακριβής απολογισμός της φρίκης που κράτησε μέχρι και το αποκρουστικό μέτρο της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών το 1923 δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε νούμερα. Οι συγκεχυμένες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των θυμάτων από τις εξαντλητικές πορείες, τις εν ψυχρώ εκτελέσεις ύστερα από δίκες-παρωδίες, τις σφαγές σε χωριά και πόλεις, σε περισσότερα από 353.000, δίχως να υπολογίζονται οι βίαια εξισλαμισμένοι και τα καραβάνια προσφύγων προς τη Σοβιετική Ένωση και την Ελλάδα, όπου τους περίμενε νέος γολγοθάς.
Η ανάληψη της εξουσίας από τους Νεότουρκους το 1908 στην οθωμανική Θεσσαλονίκη θεωρείται η απαρχή για τους συστηματικούς και οργανωμένους διωγμούς, τις εξοντωτικές πορείες, τους εγκλεισμούς σε τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, τις λεηλασίες και τις βιαιότητες σε βάρος όλων των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής.
Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Τούρκοι με πρόσχημα την «ασφάλεια του κράτους» εκτοπίζουν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού στη μικρασιατική ενδοχώρα μέσω των λεγόμενων «ταγμάτων εργασίας» («αμελέ ταμπουρού»). Σε αυτά υπηρετούσαν άνδρες που δεν κατατάσσονταν στον στρατό, οι οποίοι δούλευαν σε λατομεία, ορυχεία και σε έργα διάνοιξης δρόμων κάτω από άθλιες συνθήκες. Οι περισσότεροι πέθαιναν από πείνα, κακουχίες και αρρώστιες. Αντιδρώντας στην καταπίεση των Τούρκων, τις δολοφονίες, τις εξορίες και τις πυρπολήσεις των χωριών τους, οι Ελληνοπόντιοι, όπως και οι Αρμένιοι, ανέβηκαν αντάρτες στα βουνά. Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 ο Κεμάλ στράφηκε στους Ελληνοπόντιους, τους οποίους εξολόθρευσε μέσα σε πέντε χρόνια!
Το 1919 οι Έλληνες μαζί με τους Αρμένιους και την πρόσκαιρη υποστήριξη της κυβέρνησης Βενιζέλου προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα αυτόνομο ελληνοαρμενικό κράτος, σχέδιο που ματαιώθηκε από τους Τούρκους. Από το 1920 έως το 1922 από την περιοχή της Βιθυνίας ξεκινούν σε όλο τον Πόντο σφαγές, λεηλασίες, καταστροφή χριστιανικών χωριών από παρακρατικές νεοτουρκικές ομάδες. Το 1922 είχαμε τη Μικρασιατική Καταστροφή και το 1923 γράφτηκε το τελευταίο κεφάλαιο της τραγωδίας με τη Συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών.
Η Βουλή των Ελλήνων στις 24 Φεβρουαρίου 1994 ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Και 105 χρόνια μετά, παραμένει η απαίτηση της καθολικής και παγκόσμιας αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων.