Τον κώδωνα του κινδύνου εξακολουθούν να κρούουν οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας, που συνεχίζουν την οικονομικά εξαντλητική για πολλά από τα μέλη τους αποχή, εξαιτίας του νομοσχεδίου της κυβέρνησης που φέρει ριζικές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
«Το σύστημα απονομής της ποινικής Δικαιοσύνης στη χώρα μας έχει ανάγκη από ριζικές τομές θεσμικής, λειτουργικής και δικαιοδοτικής αναβάθμισης. Το σχέδιο νόμου για τις παρεμβάσεις σε ΠΚ και ΚΠΔ που κατετέθη -ξημερώματα Σαββάτου!- ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων βρίσκεται σε απόλυτη διάσταση με τους παραπάνω σκοπούς, εμφανίζει σοβαρότατα νομοτεχνικά και ουσιαστικά άτοπα και διαφοροποιείται επί τα χείρω ακόμη και από το σχέδιο που είχε κατατεθεί προς διαβούλευση. Για πρώτη φορά, έπειτα από καιρό, η Ελλάδα νομοθετεί ευθέως αντίθετα στην ΕΣΔΑ και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων, εξαντλώντας τα όρια της τιμωρητικής αυστηρότητας, της δογματικής συνοχής και της νομοτεχνικής προχειρότητας», δηλώνει στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» ο διακεκριμένος ποινικολόγος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΔΣΑ Θεόδωρος Μαντάς.
Αντιδράσεις στο νομοσχέδιο διατυπώνονται από το σύνολο του νομικού κόσμου, δικηγόρους, καθηγητές νόμιμων σχολών και δικαστικές ενώσεις, καθώς -όπως τονίζουν- οι προωθούμενες αλλαγές αναμένεται να προκαλέσουν μεταξύ άλλων συμφόρηση των ποινικών ακροατηρίων, υπερκορεσμό των σωφρονιστικών καταστημάτων, πτώση της ποιότητας των δικαστικών αποφάσεων, αφόρητο περιορισμό θεμελιωδών δικαιωμάτων των κατηγορουμένων και υποβάθμιση του ρόλου των συνηγόρων.
«Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των δικαιωμάτων των παραγόντων της ποινικής διαδικασίας επιστρέφει και καθίσταται δυσμενέστερο όχι μόνο από τον προϊσχύσαντα Ποινικό Κώδικα του 1950 αλλά και από τις κοινωνικές, πολιτικές και θεσμικές εγγυήσεις της εποχής του 1950! Καλά θα κάνουμε όλοι να σκεφτούμε: Πόση άλλη υποχώρηση, πόσο άλλο σκοτάδι μπορούμε να αντέξουμε;», συμπληρώνει ο κ. Μαντάς.
Η ΠΡΟΣΚΑΙΡΗ ΚΑΘΕΙΡΞΗ
Ανάμεσα στις δεκάδες αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν για τις αλλαγές, μία από τις σημαντικότερες κρίνεται αυτή της αύξησης του ανώτατου ορίου της πρόσκαιρης κάθειρξης από 15 σε 20 έτη. Σύμφωνα με τους δικηγόρους, έγκυρες ανά τον κόσμο έρευνες έχουν καταδείξει ότι η επιμήκυνση του χρόνου κράτησης δεν σωφρονίζει αλλά αποκοινωνικοποιεί τους κρατούμενους και αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής τους.
ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ
Έτερο σημείο τριβής είναι η έκτιση της ποινής για αδικήματα όπου επιβάλλεται ποινή 2-3 ετών. Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα επιβολής έκτισης μέρους της ποινής αντί μετατροπής της σε χρηματική, γεγονός που σημαίνει ότι θα μπαίνει κάποιος φυλακή για πλημμέλημα, παρότι τα μικροαδικήματα είχαν αποποινικοποιηθεί τα προηγούμενα χρόνια, κάτι που οπωσδήποτε θα συμβάλλει στη συμφόρηση των ήδη προβληματικών φυλακών της χώρας.
ΑΝΑΒΟΛΕΣ ΠΑΡΑΒΟΛΟ
Για «δυσπιστία» απέναντι στο δικηγορικό σώμα, η οποία θα στερεί και τον συνήγορο της αρεσκείας κάθε κατηγορουμένου, κάνουν λόγο οι δικηγόροι σχετικά με την τροποποίηση του άρθρου 349 ΚΠΔ, όπου τίθεται φραγμός στις αναβολές. Όπως σημειώνουν, ο περιορισμός του αριθμού των αναβολών λόγω κωλύματος του συνηγόρου σε μία και μοναδική, πέραν του ότι εκφράζει μια αδικαιολόγητη δυσπιστία ως προς την ειλικρίνεια των αιτημάτων αναβολής των συνηγόρων, κινείται σε ένα δικαιοπολιτικώς ευαίσθητο πεδίο, που άπτεται του κατοχυρωμένου στην ΕΣΔΑ άρθρο 6 παρ. 3 περ. γ΄ ΕΣΔΑ δικαιώματος του κατηγορουμένου να αναθέτει την υπεράσπισή του σε συνήγορο της επιλογής του. Μάλιστα η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων κάνει λόγο για «αρνητική πρωτοτυπία» σχετικά με την υποχρέωση καταβολής παραβόλου, εξηγώντας ότι κάτι τέτοιο «παρακωλύει την ελεύθερη άσκηση του λειτουργήματος του συνηγόρου, αφού τιμωρεί αδικαιολόγητα τον συνήγορο (και σε τελική ανάλυση τον εντολέα που θα επωμισθεί το κόστος), που χωρίς ευθύνη του τυχαίνει να έχει παράλληλες επαγγελματικές υποχρεώσεις».
Η ΑΜΕΛΕΙΑ
Ενστάσεις υπάρχουν για την αλλαγή στην ελάχιστη ποινή της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας, αφού «το προτεινόμενο κατώτατο όριο της φυλάκισης των δύο ετών είναι δυσανάλογα υψηλό, καθόσον δεν λαμβάνει υπόψη του περιπτώσεις στις οποίες συντρέχει υψηλός βαθμός συνυπαιτιότητας του θύματος (ιδίως σε τροχαία ατυχήματα)».
ΤΑ ΜΟΝΟΜΕΛΗ
«Νομιμοποίηση της δικαστικής αυθαιρεσίας» βλέπει ο νομικός κόσμος στην κατάργηση του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων και την ενίσχυση της αρμοδιότητας του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου και του Μονομελούς Εφετείου, καθώς οι κατηγορούμενοι θα δικάζονται μόνο από έναν δικαστή.
Τα εγκλήματα που προστίθενται στην αρμοδιότητα του Μονομελούς Εφετείου (όπως φορολογικά, τελωνειακά) «δεν διαθέτουν την αποδεικτική ευκολία ούτε τη νομική απλότητα που θα δικαιολογούσε την εκδίκασή τους σε πρώτο βαθμό από μονοπρόσωπο όργανο», σημειώνει η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων, συμπληρώνοντας ότι και η θέσπιση ειδικής δωσιδικίας του Μονομελούς Εφετείου για τα πλημμελήματα των δικαστών και δικηγόρων «απομειώνει αδικαιολόγητα τις δικαιοδοτικές εγγυήσεις που επί δεκαετίες απολάμβανε αυτή η κατηγορία προσώπων».
sofiaspingou@hotmail.com
