Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ακινήτου αντιμετωπίζεται διαχρονικά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, που ακολουθεί το ελληνορωμαϊκό δίκαιο όπως και η χώρα μας, με τρόπο διαφορετικό από τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της πράξης σε σχέση με τη διαχρονική και άφθαρτη αξία του ακινήτου, καθώς επί αυτού ασκούνται διαχρονικά πολλαπλές χρήσεις που αποφέρουν πλούτο, σε αντίθεση με τη φθαρτότητα και το εφήμερο ύπαρξης και δυνατότητας αξιοποίησης των κινητών πραγμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται και τα χρήματα. Με τη Διακήρυξη Ηλεκτρονικού Ανοικτού Διεθνούς Άνω των Ορίων Διαγωνισμού για το Έργο «Ηλεκτρονικός Φάκελος», επιχειρείται από το υφυπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έμμεσα η αλλαγή του τρόπου σύνταξης των συμβολαιογραφικών εγγράφων μεταβίβασης ακινήτων μέσω πλατφόρμας, με τη χρήση προεπιλεγμένων πεδίων και «κουτιών». Οι ενστάσεις των συμβολαιογράφων στην προσπάθεια αυτή δεν έχουν ως αφετηρία τους κάποιο συντεχνιακό γινάτι ούτε οφείλεται σε απώλεια εσόδων.
Γράφει Γιώργος Ρούσκας
ΟΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΟΙ συνεργαζόμαστε εδώ και τρία χρόνια με το υφυπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ήδη με την προηγούμενη ηγεσία του, για τη δημιουργία, βελτίωση και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Φακέλου και με τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου έχουμε συμφωνήσει σε ενέργειες και νομοθετικές παρεμβάσεις που θα βελτιώσουν την παροχή περαιτέρω ψηφιακών υπηρεσιών στη μεταβίβαση ακινήτων, αναφορικά, τόσο με τον τρόπο διακίνησης των συμβολαιογραφικών πράξεων όσο και την επιτάχυνση των διαδικασιών για την καταχώριση αυτών στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Είμαστε, λοιπόν, όχι μόνον θετικοί αλλά και συν-δημιουργοί ψηφιακών υπηρεσιών προς τους συμβαλλόμενους προς διευκόλυνσή τους στη μεταβίβαση ακινήτων. Από τη χρήση όλων των ψηφιακών αυτών υπηρεσιών οι συμβολαιογράφοι δεν έχουν υποστεί μείωση των όποιων αμοιβών τους. Οι ενστάσεις μας εκκινούν από την αφετηρία της σοβαρότητας της ίδιας της μεταβιβαστικής διαδικασίας επί των ακινήτων. Τα όσα περιέχει η προκήρυξη για το ψηφιακό συμβόλαιο δεν προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία και το ελληνικό δικαιικό σύστημα ούτε καν στην ευρωπαϊκή συμβολαιογραφία. Ούτε έχει προηγηθεί κανένας διάλογος, ούτε με τους συμβολαιογράφους, ούτε με το αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης, ούτε έχει ληφθεί υπόψη η ευρωπαϊκή εμπειρία.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ μεταβίβασης ακινήτου και το συμβολαιογραφικό έγγραφο αντιμετωπίζεται σαν ένα απλό έργο πληροφορικής, χωρίς να έχουν μελετηθεί οι συνέπειες που προκαλούνται σε κάθε στάδιο της μεταβίβασης, της αναγκαστικής εκτέλεσης, του εμπορικού δικαίου, του αστικού δικαίου εν γένει, ποιες οριζόντιες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν στο σύνολο του δικαίου και ποιες ασφαλιστικές δικλίδες θα εφαρμοστούν, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαπίστωση της δικαιοπρακτικής ικανότητας και ελεύθερης βούλησης των συμβαλλομένων. Η τελευταία αυτή παράμετρος είναι και ο βασικός λόγος που πανευρωπαϊκά υπάρχει διστακτικότητα στη θέσπιση της απόλυτα ηλεκτρονικής μεταβίβασης επί των ακινήτων. Αν αυτό λυνόταν τόσο εύκολα με τη χρήση κωδικών και OTPs, όπως κάποιοι διατείνονται, επικαλούμενοι τις διαδικασίες του gov.gr και του e-banking, θα το είχαν πράξει ήδη χώρες στην Ευρώπη που είναι πολύ πιο προηγμένες σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες από εμάς. Η ψηφιοποίηση διαδικασιών και λειτουργιών δεν είναι ιδεολογία ούτε πανάκεια ούτε αυτοσκοπός. Αποτελεί, όμως, εργαλείο αναγκαίο για την βελτίωση της ζωής μας και την οικονομική ανάπτυξη.
ΓΙΑ τον λόγο αυτό, η χρήση των εργαλείων αυτών σε ζητήματα κορυφαία, όπως η μεταβίβαση ακινήτων, θεωρούμε ότι θα πρέπει να γίνεται με σύνεση, προγραμματισμό και σαφές χρονοδιάγραμμα, συνεννόηση με τους εμπλεκόμενους φορείς, λήψη εμπειρίας από άλλες χώρες της ΕΕ που ήδη έχουν κάνει τα πρώτα βήματά τους προς την κατεύθυνση αυτή. Υπό τις συνθήκες αυτές, οι συμβολαιογράφοι έχοντας ήδη από μόνοι τους ψηφιοποιήσει μεγάλο μέρος των λειτουργιών μας και με ιδία μέσα, τηρώντας και λειτουργώντας δική μας πλατφόρμα, έχοντας -δε- τη σχετική ευρωπαϊκή εμπειρία, είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα της ψηφιοποίησης της μεταβίβασης ακινήτων, σε συνεργασία με τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς.
Ο κ. Ρούσκας είναι πρόεδρος της Ένωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδος
