«Τι είναι η πατρίδα µας; Μην είν’ οι κάµποι, µην είναι τ’ άσπαρτα ψηλά βουνά;», έλεγε το ποίηµα του Πολέµη, το οποίο ήταν στο ανθολόγιο των πρώτων τάξεων του ∆ηµοτικού Σχολείου και που από τότε υπήρχε η απορία τι είναι τελικά η Ελλάδα.
Η Ελλάδα -αν κρίνουµε από τη µακρά ιστορία της είναι µάλλον η αυλή των θαυµάτων. Οπου τα πάντα εκεί µπορεί να συµβούν ή να µη συµβούν. Το βλέπουµε καθηµερινά, το βιώνουµε καθηµερινά. Βάση της δοµής της χώρας µας είναι η κρατική µηχανή. Το ∆ηµόσιο. Οπως και σε κάθε άλλη χώρα. Σηµασία έχει πώς το ∆ηµόσιο συγκροτείται. Αξιοκρατικά, ή ως χώρος βολέµατος, τον οποίο έχουν διευρύνει τα πολιτικά κόµµατα, κάθε φορά που ένα από αυτά βρίσκεται στην εξουσία; Μάλλον το δεύτερο συµβαίνει και τα παραδείγµατα πάµπολλα. Κατ’ αρχάς τα έχει περιγράψει ο µακαρίτης ο Θόδωρος Πάγκαλος σε βιβλίο µε το δικό του ύφος για τα χρόνια του Ανδρέα, κατά τη διάρκεια των οποίων υπήρξε ένας εκ των πρώτων τη τάξει υπουργών του µακαρίτη ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ.
Την καλύτερη εκδοχή περί Ελλήνων την είχε επινοήσει ο πολιτικός και φιλόσοφος και πρώην Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας, Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος είχε δηµοσιεύσει µία επιστολή που υποτίθεται ότι είχε βρεθεί στην Αίγυπτο -ενώ ήταν επινοηµένη από τον ίδιο- και που ήταν συστάσεις, υποτίθεται, του Ρωµαίου συγκλητικού Μενένιου Απιου προς τον φίλο του Ατίλιο Νάβιο, που, υποτίθεται επίσης, θα τον αντικαθιστούσε ως κυβερνήτη της Αχαΐας. Και οι συστάσεις ήταν για να βοηθήσουν την προσαρµογή του Νάβιου στη νέα του θέση, οπότε θα ήταν χρήσιµο ένα ψυχογράφηµα των Ελλήνων:
Το µυαλό των Ελλήνων είναι η πηγή του καλού και του κακού. Το µυαλό τους δηµιούργησε ιδανικά πολιτικά συστήµατα, αλλά το «εγώ» τους καταστρέφει ακόµα και έργα και πολιτείες…
Ο Ελληνας περιφρονεί τον νόµο. ∆εν παραδέχεται άλλη κρίση, µόνο τη δικιά του. ∆εν πιστεύει στον νόµο, παρά µόνο αν τον συµφέρει ατοµικά. Αλλάζουν νόµους κάθε τόσο κι αν δεν µπορούν, τους αντιµετωπίζουν εχθρικά, µεταχειριζόµενοι τη βία ή τον δόλο. Επινοούν σοφιστικούς λόγους και οι νόµοι τους γίνονται ράκη.
Και σε άλλο σηµείο: Ποτέ δεν θέλησα να σου πω ότι λείπει η πολιτική σκέψη στην Ελλάδα. Απεναντίας, πιστεύω πως αφθονεί… Μόνο που δεν µας είναι αισθητή η παρουσία της, γιατί οι άνδρες που την κατέχουν φθείρονταιο ένας από τον άλλον σε µία αδιάκοπη και, πιο συχνά, µάταιη σύγκρουση. Αν λείπει κάτι των Ελλήνων πολιτικών δεν είναι ούτε η δύναµη σκέψης ούτε η αγωνιστική διάθεση. Στον χαρακτήρα, στο ήθος φωλιάζει η αρρώστια. Φωλιάζει στην άρνησή τους να δεχθούν να εξαφανίζουν το άτοµό τους για τη ευόδωση ενός ομαδικού έργου…
Κυριακάτικη Απογευματινή
