Τα επόμενα κρίσιμα κεφάλαια της πολύ προσεκτικά δρομολογούμενης ελληνοτουρκικής προσέγγισης, που διευκολύνθηκε από τους φονικούς σεισμούς στη γείτονα τον περασμένο Φεβρουάριο και μπήκε στις… ράγες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους προ τριμήνου, αναμένεται να θέσουν επί τάπητος Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το απόγευμα ώρα Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Πλέον και επί αμερικανικού εδάφους οι δύο ηγέτες, στην πρώτη ύστερα από ικανό χρονικό διάστημα ουσιαστική συνάντησή τους, αναμένεται να εξετάσουν την προοπτική προώθησης του οδικού χάρτη που συμφωνήθηκε στη Λιθουανία και εκτείνεται σε τρεις άξονες, ήτοι τον πολιτικό διάλογο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη λεγόμενη θετική ατζέντα.
«Ομάδα που αποδίδει δεν αλλάζει», φαίνεται πως είναι το μότο στο Μέγαρο Μαξίμου, και σε αυτό το πλαίσιο πληροφορίες της «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗΣ» αναφέρουν ότι η σύνθεση της επικείμενης συνάντησης αναμένεται να είναι η ίδια με αυτήν στο Βίλνιους, ήτοι το λεγόμενο 1+2. Συγκεκριμένα, τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα πλαισιώνουν ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, και η επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Άννα Μαρία Μπούρα. Αντιστοίχως, ο Τούρκος πρόεδρος θα έχει μαζί του τον υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, τον υφυπουργό Εξωτερικών, Mπουράκ Ακσαπάρ, και τον διπλωματικό του σύμβουλο, Τσαγατάι Κιλίτς. Ακόμη μία ένδειξη πως Ελλάδα και Τουρκία επιχειρούν να επανέλθουν σε μία κατάσταση ημικανονικότητας είναι το γεγονός πως η αποψινή συνάντηση των δύο ηγετών θα γίνει επί αμερικανικού εδάφους με οικοδεσπότη όμως τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, o οποίος θα φιλοξενήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Turkey’s House στο Μανχάταν, πολύ κοντά στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στις όχθες του East River.
Καίτοι η διήμερη παρουσία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης εξαντλήθηκε σε μεγάλο βαθμό -και φυσιολογικά- στη συζήτηση για τις άνευ προηγουμένου πλημμύρες στη Θεσσαλία, την πολιτική αποτίμηση και το τι μέλλει γενέσθαι αναφορικά με τις πρωτοβουλίες για την έτι περαιτέρω θωράκιση της Πολιτικής Προστασίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης φρόντισε να οριοθετήσει το πλαίσιο του νέου ραντεβού του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μάλιστα και σε σχετική ερώτηση που δέχθηκε στο πλαίσιο της προχθεσινής συνέντευξης Τύπου, ο πρωθυπουργός διεμήνυσε ότι «η Χάγη είναι ακόμη μακριά», χωρίς, πάντως, αυτό, όπως διευκρίνισε ο ίδιος, να αποτελεί το κεντρικό ζητούμενο τουλάχιστον σε αυτή τη φάση των εύθραυστων ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Καλά πληροφορημένες πηγές επιμένουν στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» πως η Αθήνα σκοπεύει να επενδύσει στα «ήρεμα νερά» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο και στην πάση θυσία αποφυγή των προκλήσεων και της εμπρηστικής ρητορικής, ως προϋποτιθέμενη συνθήκη για την προώθηση του διμερούς διαλόγου. Μάλιστα στην Αθήνα εκτιμούν ότι η προαναφερθείσα επιδίωξη είναι αμοιβαία και στις δύο ακτές του Αιγαίου και αναμένουν αυτό να επιβεβαιωθεί μετά το ραντεβού στη Νέα Υόρκη, μέσω της σιωπηρής επέκτασης του άτυπου μορατόριουμ Παπούλια – Γιλμάζ, σίγουρα έως τα τέλη του έτους, το οποίο έληξε στις 15 Σεπτεμβρίου. Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε ακριβώς σε αυτήν την καθοριστική προϋπόθεση, τονίζοντας ότι είναι εκ των ων ουκ άνευ για την περαιτέρω εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Στην Αθήνα μιλούν για μία βήμα προς βήμα προσέγγιση με μία σαφώς οριοθετημένη «χορογραφία», που είναι σαφές ότι χαίρει της στήριξης τόσο της Ουάσινγκτον όσο και του Βερολίνου και των Βρυξελλών, που επιζητούν ηρεμία στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, όσο η πληγή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στην Ανατολική Ευρώπη είναι ακόμη ανοιχτή.
Σύμφωνα με αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες αναμένεται να δώσουν σαφείς εντολές προς τους αξιωματούχους που χειρίζονται τον πολιτικό διάλογο και τη λεγόμενη θετική ατζέντα και μένει να αποσαφηνιστεί το αμέσως προσεχές διάστημα πόσο… ομαλά και γρήγορα θα τρέξουν αυτές οι διαδικασίες.
Ούτως ή άλλως, ο Οκτώβριος αναμένεται «καυτός» στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, καθώς στα μέσα του μήνα -και συγκεκριμένα στις 16- Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Ακσαπάρ θα εξετάσουν τα περιθώρια εμβάθυνσης του πολιτικού διαλόγου ανάμεσα στις δύο χώρες και κατά πόσον οι συνθήκες είναι ώριμες, ώστε Αθήνα και Άγκυρα να «ακουμπήσουν» το θέμα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, δηλαδή της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.
Σε αυτό το σημείο ο πρωθυπουργός ήταν ξεκάθαρος, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα μας δεν συζητά ζητήματα που άπτονται της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Την επομένη, στις 17, τη σκυτάλη παίρνει ο υφυπουργός Εξωτερικών, Κώστας Φραγκογιάννης, ο οποίος μαζί με τον Μπουράκ Ακσαπάρ θα κάνουν μία συνολική επισκόπηση της θετικής ατζέντας ανάμεσα στις δύο χώρες, κομμάτια της οποίας υπάρχει η προσμονή να παρουσιαστούν το αμέσως προσεχές διάστημα στο νέο ραντεβού των δύο ηγετών, επί ελληνικού αυτή τη φορά εδάφους.
Καλά πληροφορημένες πηγές δεν αποκλείουν, μάλιστα, μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών στη Νέα Υόρκη να οριστικοποιηθεί και η ημερομηνία της πραγματοποίησης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, η Αθήνα φαίνεται να έχει προτείνει συγκεκριμένες ημερομηνίες στο πρώτο 15ήμερο του Δεκεμβρίου και απομένει αυτές να «κουμπώσουν» και με το πρόγραμμα του κ. Ερντογάν. Το εν λόγω ραντεβού αναμένεται εν πολλοίς να επικυρώσει το ήρεμο εσχάτως κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς οι δύο ηγέτες, πλαισιωμένοι από πλειάδα υπουργών τους, αναμένεται να υπογράψουν συμφωνίες «χαμηλής» πολιτικής μεν, ικανές όμως να ενισχύσουν τη θετική περιρρέουσα ατμόσφαιρα, που καλλιεργείται εσχάτως στον άξονα Αθήνας – Άγκυρας.
Το «χαρτί» της Ευρώπης
Κρίσιμη παράμετρος στα ελληνοτουρκικά είναι το δίχως άλλο και οι ευρωτουρκικές σχέσεις. Το επεσήμανε κατά την προχθεσινή συνέντευξη Τύπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας πως είναι προς το συμφέρον της γείτονος να μην ατονήσει η δρομολογούμενη στροφή της Τουρκίας προς τη Δύση, κάτι που περιλαμβάνει και τις σχέσεις Άγκυρας – Βρυξελλών.
Ούτως ή άλλως, η Αθήνα διαδραματίζει κομβικό ρόλο στο κεφάλαιο των ευρωτουρκικών σχέσεων, το επεσήμανε και ο κ. Μητσοτάκης από τη Θεσσαλονίκη, κάτι που αναμένεται να φανεί και στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Οκτωβρίου, που θα τεθεί εκ νέου επί τάπητος το ζήτημα της στρατηγικής σχέσης ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Η επιρροή του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη στην Τουρκία, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία του ξεπαγώματος συγκεκριμένων κεφαλαίων, αρκεί βεβαίως να επιβεβαιωθεί και στο αμέσως προσεχές διάστημα ο κανόνας της νηνεμίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Αγκάθι οι ροές μεταναστών
Οι εκ νέου διογκούμενες μεταναστευτικές ροές προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου θα μπορούσαν να αποτελέσουν ακόμη ένα αγκάθι στις διμερείς μας σχέσεις. Το ζητούμενο της αποτελεσματικότερης συνεργασίας ανάμεσα στις τουρκικές Αρχές, τις αντίστοιχες ελληνικές και τη FRONTEX τέθηκε κατά το πρόσφατο ραντεβού Γεραπετρίτη – Φιντάν στην Άγκυρα και μένει να αποσαφηνιστεί και κατά τη συνάντηση των δύο ηγετών, αλλά και στο αμέσως προσεχές διάστημα κατά πόσον η Άγκυρα θα τηρήσει την υπόσχεση που έδωσε περί καλύτερης επικοινωνίας ανάμεσα στις τρεις πλευρές.
