«Πακέτο» μέτρων για να πέσουν οι τιμές στα τρόφιμα, που αποτελούν τον κύριο τροφοδότη του πληθωρισμού, συστήνει στην κυβέρνηση το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, καθώς τα υφιστάμενα αδυνατούν να τιθασεύσουν το «τέρας» της ακρίβειας που συνεχίζει να καίει τις τσέπες των καταναλωτών.
Μεταξύ των διαρθρωτικών παρεμβάσεων που προτείνει το Γραφείο είναι η εκτεταμένη χρήση ιστοσελίδων και «έξυπνων» εφαρμογών στα κινητά τηλέφωνα, όπως apps τύπου marketwatch, που θα μεταδίδουν online πληροφορίες για τις τιμές που εμφανίζονται στο ράφι για διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες. Μέσω αυτών των εργαλείων, οι καταναλωτές θα μπορούν εύκολα να συγκρίνουν τιμές και να επιλέγουν λιγότερο ακριβές εναλλακτικές, γνωρίζοντας επακριβώς για το πού υπάρχουν προσφορές και σε ποια περιοχή, με αποτέλεσμα να βγαίνουν κερδισμένοι.
ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ
Το πιο σημαντικό είναι ότι όλες αυτές οι πληροφορίες θα μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο, ενώ θα υπάρχουν αναλύσεις και δεδομένα για τη διακύμανση των τιμών που μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη μετρίαση των επιπτώσεων του πληθωρισμού. Η λειτουργία ενός τέτοιου αποτελεσματικού πλαισίου ενημέρωσης, για το οποίο θα είναι ενήμερες οι επιχειρήσεις, είναι πολύ πιθανό να τις αναγκάσει να προσαρμόσουν τις τιμολογιακές τους στρατηγικές, για να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Μολονότι η ταχύτητα του πληθωρισμού έχει αρχίσει να υποχωρεί, πέφτοντας τον Φεβρουάριο στο 2,9% από 6,1% που έτρεχε τον ίδιο μήνα το 2023, και αυτό λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών της ενέργειας που μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία εκτινάχθηκαν στα ύψη, στην ομάδα της διατροφής ο τιμάριθμος εξακολουθεί να καλπάζει προκαλώντας οικονομική αιμορραγία πρωτίστως στα ασθενέστερα νοικοκυριά, που δαπανούν μεγάλο μέρος του μηνιαίου προϋπολογισμού τους στα πιο βασικά καταναλωτικά αγαθά.
Ένα μεγάλο μέρος της ισχυρής πληθωριστικής πίεσης προήλθε από την αύξηση των επιχειρηματικών κερδών, τον λεγόμενο «πληθωρισμό της απληστίας», στον οποίο έχει αναφερθεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις εκμεταλλεύθηκαν στο έπακρο την ευκαιρία που τους δόθηκε από τις εισαγόμενες αυξήσεις τιμών (σε ρεύμα, φυσικό αέριο, πρώτες ύλες κ.ά.), ώστε να ενισχύσουν την κερδοφορία τους. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τη μελέτη του ΚΕΠΕ, τα υψηλά επιτόκια φούσκωσαν κατά 7,5 δισ. ευρώ τα κέρδη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών την τελευταία διετία, προκαλώντας ισχυρό σοκ στα νοικοκυριά από τις αυξήσεις που έγιναν στα στεγαστικά δάνεια, με αποτέλεσμα μετά τα μνημόνια και τις διαδοχικές κρίσεις (πανδημία, ενεργειακή κρίση) να εξαϋλωθούν πλήρως τα εισοδήματά τους.
ΑΠΛΗΣΤΙΑ
Στην έρευνά τους, οι αναλυτές του ΚΕΠΕ κάνουν λόγο για «πληθωρισμό τραπεζικής απληστίας», καθώς αυτό που παρατηρήθηκε ήταν μία επιθετική ασυμμετρική απόκριση των ελληνικών τραπεζών στις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, με τα επιτόκια των δανείων να αυξάνονται αμέσως, ενώ τα αντίστοιχα των καταθέσεων να παραμένουν αρχικά αμετάβλητα. Σε κάθε περίπτωση ο υψηλός πληθωρισμός σε σχέση με τους βασικούς εμπορικούς εταίρους εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για το σύνολο της οικονομίας με πιο βασικό τις απώλειες σε όρους διεθνούς ανταγωνιστικότητας, με συνέπειες τη μείωση των εξαγωγών, της απασχόλησης, των πραγματικών μισθών και της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθώς και την κάμψη των επενδύσεων.
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή το σενάριο αυτό, με βάση τους υπολογισμούς, καταλήγει σε απώλειες 2,4 δισ. ευρώ από το ΑΕΠ ή 1,2% σε βάθος τριετίας με άμεσες επιπτώσεις στα δημόσια έσοδα. Στο πλαίσιο αυτό, εφιστά την προσοχή σε όποιες υπέρμετρες αυξήσεις ονομαστικών μισθών, για να μην πάει στον «βρόντο» η εφαρμογή της πολιτικής με τις στοχευμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς της ενέργειας για τα νοικοκυριά, που κρίθηκαν επιτυχημένες από το ΔΝΤ, αφενός γιατί ενίσχυσαν την αγοραστική δύναμη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, αφετέρου διότι εξοικονομήθηκαν πόροι (σε σχέση με οριζόντια μέτρα) -στο μέτρο του εφικτού- από τον κρατικό προϋπολογισμό.
