Είναι ο Θεός φανατικός;

Καλό ταξίδι, Φραγκίσκο…
08:34 - 24 Απριλίου 2025

Δανείζομαι το ερώτημα από τον τίτλο του βιβλίου του Ζαν Ντανιέλ («Ο Θεός είναι φανατικός;»), για να προσπαθήσω να δώσω τη διάσταση της αποστολής του Πάπα Φραγκίσκου, που εκοιμήθη, του ανώτατου ιεράρχη που στην πατρίδα του, την Αργεντινή, δεν τον αποκαλούσαν Πάπα αλλά «παπά των φτωχών». Αναφέρω δε το ερώτημα του τίτλου για να δείξω -εγώ ο κατά τα άλλα ορθόδοξος- πως η ταπεινότητα αυτού του ιεράρχη, που έφυγε από τη ζωή, είχε μια ασυμβίβαστη στάση απέναντι σε κάθε εκδήλωση, πίστη, πεποίθηση και δόγμα, τα οποία χωρίζουν τις θρησκείες μεταξύ τους και που το χάσμα αυτό δικαιολογεί και το ερώτημα. Αν Θεός είναι τελικά φανατικός!

Ένα άλλο βιβλίο ενός σύγχρονου Γερμανού φιλοσόφου, του Μίχαελ Σμιτ-Σάλομον, και εκπροσώπου του Ιδρύματος Τζορντάνο Μπρούνο -που ως γνωστόν εκάη στην πυρά από φανατικούς της θρησκείας- φέρει τον τίτλο «Όχι άλλοι βλάκες στην εξουσία», που αναφέρεται βεβαίως σε καθέναν που έχει κάποιου είδους εξουσία στα χέρια του και όχι στην πολιτική απλώς. Στο βιβλίο αυτό μιλάει για τη βλακεία στη θρησκευτική εξουσία, ειδικότερα για το θρησκοβλακοληπτικό σύνδρομο! Ως παράδειγμα τέτοιου συνδρόμου αναφέρει λ.χ. πως πιστοί της ευαγγελικής εξουσίας στην Αφρική βασανίζουν τα ίδια τους τα παιδιά, αν τα θεωρούν μάγους!!! Ενώ «Παλαιστίνιες μητέρες δηλώνουν περήφανα ότι ετοιμάζουν από μικρή ηλικία τους γιους τους για έναν ένδοξο θάνατο σε βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας. Δεν μπορούν να φανταστούν τίποτε πολυτιμότερο από την ανταμοιβή του Αλλάχ για τον μαρτυρικό τους θάνατο».

Πώς να μη συνδέσεις τα παραδείγματα αυτά του θρησκοβλακοληπτικού συνδρόμου με το ερώτημα του Ντανιέλ αν ο Θεός είναι φανατικός;
Σαφώς και άλλο θρησκεία και άλλο πίστη. Η θρησκεία είναι είδος εξουσίας και η πίστη προσωπική μεταφυσική, κάτι βαθύτερο, το οποίο οι θρησκείες επιχειρούν να χειραγωγήσουν και να εκμεταλλευθούν μέσω των ιερατείων τους και της άνωθεν εξουσίας τους, υποτίθεται.

Ο συγκεκριμένος Πάπας -αλλά και άλλοι βεβαίως ιεράρχες όλων των δογμάτων και θρησκειών- δεν συμπεριφέρθηκε ως αντιπρόσωπος του Θεού και του Θεανθρώπου αλλά ως υπηρέτης Τους, για να μεταδώσει το μήνυμά Τους. Αυτό της αγάπης και της ανθρώπινης αλληλεγγύης.

Τι σημασία μπορεί να έχουν οι διαφορές σε δογματικά ζητήματα αν παραγνωρίζεται στην πράξη το υπέρτατο μήνυμα; Τι σημασία έχει μπροστά στο μήνυμα του Εσταυρωμένου αν στην προσευχή υπάρχει το Filioque ή δεν υπάρχει, και προσπερνάται το μήνυμα προκειμένου να επικρατήσει θεολογικά η μία εξουσία πάνω στην άλλη, ώστε να δικαιολογείται ο καινοφανής όρος θρησκοβλακοληπτικός του Σάλομον;

Κάποτε στην Ταϊβάν, όπου βρέθηκα, επισκέφθηκα από περιέργεια μία βουδιστική παγόδα. Πιστοί άναβαν το κερί τους και δημιουργούσαν μια ατμόσφαιρα τέτοιας κατάνυξης που δεν ήταν δυνατόν να μη νιώσω κι εγώ, ο χριστιανός, πνευματικό και ανάλογο κατανυκτικό δέος.

Καλό ταξίδι, Φραγκίσκο…

Εφημερίδα Απογευματινή