Χθες έγινε μια σωστή, επιβεβλημένη και εν πολλοίς αναγκαστική κίνηση, χωρίς αυτό να μειώνει την αξία της. Κατατέθηκε από την κυβέρνηση ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα της ΕΕ η οποία δεν είχε ανταποκριθεί στην υποχρέωσή της να καταθέσει τον εν λόγω σχεδιασμό, με αποτέλεσμα να παραπεμφθεί από την Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να καταδικαστεί. Τώρα, η νέα ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο Σταύρος Παπασταύρου, έρχεται να θεραπεύσει αυτή την εκκρεμότητα και η Ελλάδα να συμμορφωθεί με την ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία συμπίπτει με τις εθνικές επιδιώξεις.
Ας δούμε τα στοιχεία. Το θετικό είναι ότι ο χάρτης που κατατέθηκε από την ελληνική κυβέρνηση αποτυπώνει ως πεδίο άσκησης οικονομικών θαλάσσιων δραστηριοτήτων την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα στην πλήρη τους ανάπτυξη, όπως προβλέπεται από το Δίκαιο της Θάλασσας. Το οποίο έχει ενσωματωθεί στην ευρωπαϊκή έννομη τάξη και αποτελεί εδώ και χρόνια και Ενωσιακό Δίκαιο.
Αυτό σημαίνει ότι όλα τα νησιά εμφανίζονται με πλήρεις θαλάσσιες ζώνες άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, συμπεριλαμβανομένου του Καστελλόριζου και του ευρύτερου συμπλέγματος της Μεγίστης. Άρα ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτυπώνεται στη δυνητική πλήρη ελλαδική ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα που ενώνεται με την κυπριακή.
Δεν αποτελεί οριοθέτηση, αλλά συνιστά σοβαρό προηγούμενο και προκαταλαμβάνει, αν υπάρξει πολιτική βούληση, την οριοθέτηση με την Κύπρο -η οποία ούτως ή άλλως πιέζει εδώ και χρόνια- και την ολοκλήρωση της οριοθέτησης με την Αίγυπτο. Είναι ένα θετικό αποτύπωμα στη βάση των προβλέψεων του Δικαίου της Θάλασσας και με ευρωπαϊκή σφραγίδα. Διεμβολίζει το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο, που στην πραγματικότητα είναι συμφωνία Άγκυρας – Τρίπολης, και την ψευδώνυμη «γαλάζια πατρίδα».
Υπάρχουν όμως και εκκρεμότητες. Ενώ ο χάρτης της Κομισιόν, επί του οποίου κλήθηκε η Ελλάδα να αποτυπώσει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, εμφανίζει τα ελληνικά νησιά με χωρικά ύδατα 12 ν.μ., στην ελληνική εκδοχή του ΘΧΣ, πλην του Ιονίου όπου έχει γίνει επέκταση των χωρικών υδάτων, στα νησιά του Αιγαίου, στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανατολική ηπειρωτική χώρα ο χάρτης που κατατέθηκε περιορίζει τα χωρικά ύδατα στα 6 ν.μ. Ωστόσο, στο υπόμνημα που συνοδεύει τον χάρτη αναφέρεται ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα για εν γένει επέκταση στα 12 ν.μ., όποτε κρίνει.
Επίσης, στον χάρτη δεν εμφανίζονται οι γραμμές βάσης, ούτε κλειστοί οι κόλποι, όπως θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό, με το σχετικό νομοσχέδιο να παραμένει στο συρτάρι ανενεργό. Αυτονόητο δικαίωμα που, αν ασκηθεί, θα επεκτείνει αυτομάτως τη θαλάσσια επικράτειά μας.
Εν κατακλείδι, είναι μία απολύτως θετική κίνηση που αποτελεί σημαντικό βήμα για την κατοχύρωση των θαλάσσιων ζωνών της Ελλάδας. Η οποία χρειάζεται συνέχεια και αποφασιστικότητα, για να μεταβληθεί ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός σε κανονική οριοθέτηση και η χώρα σε κανονικό κράτος.
Εφημερίδα Απογευματινή