Οι τελευταίες ημέρες μετά τις ανακοινώσεις της προεδρίας των ΗΠΑ για επαναφορά του καθεστώτος των δασμών στο διεθνές εμπόριο είναι δραματικές για τα διεθνή χρηματιστήρια και τις ηγεσίες των εταιρειών, ειδικά των πολυεθνικών και εξαγωγικών, αλλά και για τις εθνικές ηγεσίες. Είναι μια δομική ανατροπή σε όσα ήταν δεδομένα και δεσπόζοντα από τη δεκαετία του 1980 και εντεύθεν. Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος με ασφάλεια ότι ο πλέον έμπειρος υπουργός Συντονισμού ή Οικονομίας που θα μπορούσε να χειρισθεί τις υποθέσεις της χώρας στις σημερινές συνθήκες θα ήταν ο Παναγής Παπαληγούρας, σημαντικό στέλεχος των κυβερνήσεων του Κ. Καραμανλή του πρεσβύτερου στα πρώτα χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση.
Ο Π. Παπαληγούρας όπως και άλλοι σημαντικοί στα θέματα οικονομίας, νομίσματος και τραπεζών της εποχής των δασμών και των πιο κλειστών εμπορικά κρατών έχουν φυσικά πεθάνει εδώ και χρόνια. Στην παρούσα φάση έχουμε μια ισχυρή κυβέρνηση, επιχειρηματίες, τραπεζίτες και επιτελικά στελέχη που μάλλον κοιτάζουν την πραγματικότητα των τελευταίων ημερών με σοκ και δέος. Αλλά η τόσο μεγάλη έκπληξη δεν επιτρέπεται, γιατί όλα ήταν προεξοφλημένα από τη στιγμή της κυριαρχίας του Ντ. Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Φυσικά πολλοί αναλυτές αλλά και οι σημαντικότεροι CEO των κυρίαρχων εταιρειών στη Δύση εκτιμούσαν ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα δοκίμαζε κάτι τόσο δραστικό σε βάρος του ελεύθερου εμπορίου της παγκοσμιοποίησης αρχικά, αλλά θα προτιμούσε σε μια πρώτη φάση μείωση φορολογίας και «απορρύθμιση». Δεν είχαν ρωτήσει προφανώς τον ίδιο. Γιατί θα τους έλεγε ότι το σοκ προηγείται στη λογική της επιχειρησιακής στρατηγικής αυτού του τύπου σε σχέση με τις ρυθμίσεις. Ο Ντ. Τραμπ θέλει τα εργοστάσια πίσω, δουλειές για τις ξεχασμένες πολιτείες της «σκουριάς», μέσα νοικοκυριά σε ευημερία και μια αυτάρκη και κερδοφόρα Αμερική.
Αυτό φυσικά που εξελίσσεται θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως κρίση αξιών για όσα πιστεύουν οι στρατηγιστές φιλελεύθεροι διεθνείς οικονομολόγοι της Δεξιάς και της Αριστεράς, που δεν πέτυχαν όμως για περίπου μισό αιώνα να εξασφαλίσουν τη διάχυση της ευημερίας και την ασφάλεια του δυτικού κόσμου, μεγιστοποιώντας τα κέρδη για κεντρικές εταιρείες που αξιοποίησαν στην παραγωγή και την ευρύτητα των αγορών την Ανατολή και τον παγκόσμιο Νότο, σε βάρος του μέσου όρου στην εργασία, την ιδιοκτησία και τον πλούτο στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ειδικά εάν πετύχει το «πείραμα Τραμπ», οι ελίτ της παγκοσμιοποίησης στη Δύση θα εξοβελιστούν και νέες ελίτ -τα «λιοντάρια», για να θυμηθούμε τον Παρέτο– θα πάρουν τη θέση τους.
Αν μιλήσουμε για την Ελλάδα και παρά το γεγονός ότι αυτή είναι οργανικά συνδεδεμένη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία από την ανατροπή των συνθηκών. Να κρατήσουμε τα ωφελήματα των προηγούμενων δεκαετιών στην κίνηση χρήματος και να αναδομήσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις της χρεοκοπίας της προηγούμενης δεκαετίας με τη διατύπωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου. Πέραν του τουρισμού και του real estate. Η πολιτική ηγεσία της χώρας, σε συνεχή διαβούλευση με τους εφοπλιστές, τους κύριους επιχειρηματίες, τα επιμελητήρια και τις επαγγελματικές ενώσεις, θα πρέπει να λειτουργήσει με πιο συντεταγμένα εθνικά και όχι ευρωπαϊκά κριτήρια στον αναπτυξιακό σχεδιασμό σε πρακτικό επίπεδο και πιο γεωπολιτικά στο εξωτερικό εμπόριο και τις κρατικές διμερείς συμφωνίες.
Ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης ως πολιτική ηγεσία έχει την ευκαιρία να μελετήσει και να δομήσει μια αναβαθμισμένη στρατηγική στον προγραμματισμό, ανάλογη όχι ως προς τις παραμέτρους αλλά τη θεώρησή της με εκείνη του Κ. Καραμανλή του πρεσβύτερου την πενταετία 1956-1961. Έχει στη διάθεσή του 2+4 χρόνια, αν οι πολίτες τού δώσουν και τρίτη θητεία, για να περάσει την Ελλάδα στη νέα εποχή και όχι μόνο να καλύψει το ενδιάμεσο στάδιο από την εποχή των μνημονίων σε μια νέα αξιόπιστη Ελλάδα στην Ευρώπη και τις διεθνείς αγορές.
Εφημερίδα Απογευματινή
