Διερωτώνται πολλοί, πού πάει η Ευρώπη; Μα στην ιστορία της. Στην εποχή των Μεγάλων Δυνάμεων. Δεν είναι απαραίτητο να φθάσουμε στην εποχή του Μέτερνιχ, αλλά σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει αντιστοιχία με την εποχή του τέλους του 19ου αιώνα, αρχές 20ού, μέχρι την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Ευρώπη του πυρήνα θα κινηθεί με τρεις κεντρικές δυνάμεις που, ενώ θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους, θα συμπράξουν σε επίπεδο στρατηγικής για να κρατήσουν ζωντανή την ένωση των εθνικών κρατών που έχουν υπό τη θεσμικού χαρακτήρα επιρροή τους.
Οι δύο είναι οι δυνάμεις του πυρήνα, η Γαλλία και η Γερμανία, που θα αποτελέσουν τη συνέχεια του γνωστού από τις προηγούμενες δεκαετίες άξονα. Η τρίτη είναι η ευρωσκεπτικιστική Μεγάλη Βρετανία, που πλέον όμως με την επιστροφή των εθνών-κρατών έχει περισσότερα να μοιρασθεί παρά να μοιράσει με τις άλλες δύο κεντρικές δυνάμεις του γκρουπ των «27». Οι τρεις μαζί θα επιχειρήσουν να «χειραγωγήσουν» τις ΗΠΑ και τον προστατευτισμό που κηρύσσει η ομάδα Τραμπ, μην επιτρέποντας το μεγάλο παζάρι που θα ήθελε η Ουάσινγκτον με το κάθε κράτος της Ευρώπης ξεχωριστά.
Η Αμερική του Τραμπ φυσικά δεν βλέπει σε πρώτο πλάνο τους Ευρωπαίους, αφού τους «έχει» από πλευράς εξαρτημένης σχέσης, γιατί οι Ευρωπαίοι, ακόμη και αν αλλάξουν άμεσα στρατηγική στις πολιτικές τους, είναι πολύ δύσκολο να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους σε μόλις τέσσερα χρόνια. Η «μεγάλη εικόνα» των ΗΠΑ βλέπει αρχικά δύο άλλες κεντρικές δυνάμεις στο παγκόσμιο power game.
Τη Ρωσία, αποκτώντας απευθείας σχέση μαζί της στην ιστορία του μέλλοντος, στη βάση όχι μόνο της γεωπολιτικής αλλά και της οικονομίας, στο πεδίο της συγκεκριμένης επιχειρηματικότητας μάλιστα, χαρτογραφώντας από την πρώτη φάση μια νέα Ευρασία επί της Ευρώπης. Στο δεύτερο στάδιο ενδεχομένως θα επιδιώξει ένα σύμφωνο κανόνων με την Κίνα, ακόμη και στο εμπόριο, που θα καθυστερήσει τον θερμό ανταγωνισμό μεταξύ υπερδυνάμεων.
Η εξάρτηση που είχε η Ευρώπη -για την ασφάλειά της από τις ΗΠΑ, για την ενεργειακή της επιβίωση από τη Ρωσία και για τους ρυθμούς ανάπτυξής της από την Κίνα- αμφισβητείται μέσα από αυτή τη νέα Γιάλτα ως διαδικασία ή υπόκειται στις συμφωνίες κορυφής μεταξύ των τριών δυνάμεων που υπέρκεινται της Ευρώπης.
Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη επιζητεί εναγωνίως ηγεσία και τελικά μάλλον θα δοκιμάσει σε αυτή την πρώτη φάση, πέραν των κοινών δομών των Βρυξελλών που στέκουν ως γραφειοκρατία έωλες μπροστά στον αιφνιδιασμό της επιστροφής στη γεωπολιτική και τις επιλογές των εθνικών ηγεσιών, την τρόικα Μακρόν – Μερτς – Στάρμερ.
Από αυτό το τρίγωνο ισχύος Γαλλίας – Γερμανίας – Μ. Βρετανίας, η Ουάσινγκτον του Τραμπ είναι ήδη από χθες φανερό ότι, τιμώντας την ιστορία της Αμερικανικής Επανάστασης της Ανεξαρτησίας, θα δώσει προνόμιο στους Γάλλους, ακόμη και αν στην ηγεσία τους βρίσκεται ο «ιδεολογικά ξένος» Εμ. Μακρόν. Από την πλευρά της Ευρώπης εξάλλου, κανείς δεν μπορεί να περιορίσει τη φιλοδοξία του Παρισιού να ηγηθεί μιας νέας ευρωπαϊκής ισχύος. Ούτε το σε σύγχυση Λονδίνο ούτε το Βερολίνο που σίγουρα χρειάζεται χρόνο για να δομήσει την εθνική του ηγεσία.
Υπάρχει ένα ερώτημα σε εκκρεμότητα. Πόσο τελικά θέλει η Ουάσινγκτον μια αυτόνομη γεωπολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά Ευρώπη; Ακόμη και αν μιλάμε σε ορίζοντα πενταετίας ή δεκαετίας. Είναι νωρίς για απαντήσεις σε αυτό. Το πιο πιθανό πάντως είναι ότι οι ΗΠΑ θα θελήσουν να διατηρήσουν την παρουσία τους στη ζώνη Κύπρος – Ελλάδα – Πολωνία – βαλτικές χώρες, που ορίζει τη σύνδεση της Ευρασίας με την ανατολική διαδρομή μέχρι την Ινδία μέσω του Ισραήλ και των «Συμφωνιών του Αβραάμ».
Ταυτόχρονα, επιδιώκουν να προσδιορίσουν νέα πολιτικά δεδομένα στην Ευρώπη, περιορίζοντας τις δυνάμεις του κατεστημένου των κυβερνήσεων συνεργασίας Κεντροδεξιάς – Κεντροαριστεράς, με εφαλτήριο την Ιταλία και μια νέα Αυστροουγγαρία.
Εφημερίδα Απογευματινή
