Η πολιτική αντιπαράθεση τις τελευταίες εβδοµάδες έχει χτυπήσει κόκκινο. Ποιο είναι το τοπίο που διαγράφεται; Η κυβέρνηση δέχεται τα οµαδικά πυρά όλων των κοµµάτων της αντιπολίτευσης, µε το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ να κλιµακώνουν την οξύτατη κριτική τους µε αφορµή τις εξελίξεις για τα Τέµπη.
Η τοξικότητα και ο λαϊκισµός κερδίζουν έδαφος, τα social media υποδαυλίζουν τα πάθη, η συναίνεση και η συµφωνία σε βασικά θέµατα για τη χώρα, σε µια πρωτοφανή διεθνή συγκυρία, αποτελούν όνειρο απατηλό. Ολα αυτά µε φόντο τη δηµοσκόπηση της GPO, που κατέγραψε ένα ισχυρό ρεύµα αντισυστηµικότητας, που προς το παρόν κινείται έξω από τα καθορισµένα πλαίσια του κοµµατικού στερεώµατος, αλλά σαφώς επηρεάζει τον πολιτικό χάρτη. Πώς αποτυπώνεται αυτό;
Από τη µια οι συσχετισµοί των δυνάµεων παραµένουν στα ίδια επίπεδα: η Ν.∆. προηγείται µε απώλειες, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τις καρπώνονται, µε τα µικρότερα κόµµατα να εµφανίζουν «αντισυστηµικά» κέρδη. Μια παράπλευρη απώλεια της οξύτατης πολιτικής διαµάχης είναι η υποχώρηση κάθε δυνατότητας προσέγγισης ή συναίνεσης των βασικών πολιτικών δυνάµεων σε σηµαντικά θέµατα της πολιτικής ατζέντας.
Μια επίφαση αισιοδοξίας είχε δώσει τόσο η επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη ως προέδρου του ΠΑΣΟΚ όσο και η κοινοβουλευτική αναβάθµιση του κόµµατος στη θέση της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε θύµα της βαθιάς εσωκοµµατικής κρίσης και των αλυσιδωτών διασπάσεων. Η οξύτητα της αντιπαράθεσης κλιµακώθηκε µε αφορµή τις δραµατικές εξελίξεις στην υπόθεση των Τεµπών. Σε καθηµερινή βάση εκδηλώνονται πυρά εκατέρωθεν.
Στην αντιπαράθεση ενεπλάκη και η εκλογή του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας, ενώ είναι να αναρωτιέσαι πώς µέσα σε ένα τόσο τοξικό κλίµα µπορεί να υπολογίζει κάποιος σε συναινετικές διαδικασίες, όταν έρθει η ώρα να ανοίξει η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγµατος. Μια µατιά ωστόσο στο κοινοβουλευτικό έργο δείχνει πως το συναινετικό έλλειµ µα δεν εκδηλώθηκε το πρόσφατο διάστηµα µε την έξαρση της αντιπαράθεσης για τα Τέµπη. Σε επίπεδο Βουλής, η παγίωση της πολιτικής πόλωσης καταγράφτηκε πολύ πριν: συγκεκριµένα, από τη δεύτερη εκλογική νίκη της Ν.∆., τον Ιούλιο του 2024, µέχρι πρόσφατα.
Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα ευρήµατα του ∆είκτη Νοµοθετικής Συναίνεσης, που διεξάγει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ). Η εικόνα που εµφανίζεται δεν έχει καµία σχέση µε την περίοδο 2019-2023, πρώτη περίοδο αυτοδύναµης διακυβέρνησης της Ν.∆. Οπως δείχνει η σχετική έρευνα, στο διάστηµα από τον Ιούλιο του 2023 έως τον ∆εκέµβριο του 2024 η νοµοθετική συναίνεση της αντιπολίτευσης στα νοµοσχέδια που προώθησε η κυβέρνηση βρέθηκε στο ιστορικά χαµηλό επίπεδο του 11,4%. Η µέτρηση γίνεται µε τον ∆είκτη Νοµοθετικής Συναίνεσης, που για κάθε κόµµα υπολογίζεται ως ο λόγος του αριθµού των νοµοσχεδίων που υπερψήφισε επί της αρχής προς το σύνολο των νοµοσχεδίων που ψηφίστηκαν στην Ολοµέλεια της Βουλής.
Η συλλογή στοιχείων γίνεται από το 2004 και, συνεπώς, αντανακλά ένα κλίµα πόλω σης που διαπερνούσε το πολιτικό σύστηµα πολύ πριν εκδηλωθεί η σηµερινή οξύτητα. Με άλλα λόγια, το έδαφος ήταν ήδη στρω µένο, µε την αµφισβήτηση των κυβερνητικών επιλογών να κυριαρχεί στην τακτική των κοµµάτων της αντιπολίτευσης από την επόµενη µέρα της εκλογικής νίκης της Ν.∆. Με βάση την έρευνα του ΚΕΦΙΜ, το υψηλότερο ποσοστό νοµοθετικής συναίνεσης εµφανίζει το ΠΑΣΟΚ µε 26,4%. Οµως τα φαινόµενα απατούν, γιατί το ποσοστό αυτό είναι µειωµένο κατά το ήµισυ από την περίοδο 2019-2023, που ήταν 49,4%.
Ολα τα υπόλοιπα κόµµατα της αντιπολίτευσης καταγράφουν ποσοστά χαµηλότερα του 13%. Χαµηλό δείκτη συναίνεσης εµφανίζει ο ΣΥΡΙΖΑ µε 13,2%, ενώ υπάρχει και το ΚΚΕ µε δείκτη συναίνεσης µηδέν… Η µεγαλύτερη µέση νοµοθετική συναίνεση της αντιπολίτευσης σηµειώθηκε στον τοµέα της Εθνικής Αµυνας και Εξωτερικής Πολιτικής -φάνηκε άλλωστε και στη συζήτηση για τον Προϋπολογισµό τον περασµένο ∆εκέµβριο-, ενώ η χαµηλότερη στον τοµέα της Οικονοµίας. Κι όµως, η συµπεριφορά της αντιπολίτευσης ήταν πιο… συναινετική από ποτέ την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ.
Από τον Σεπτέµβριο 2015 έως τον Ιούνιο του 2019 ο σταθµισµένος µέσος όρος νοµοθετικής συναίνεσης των κοµµάτων της αντιπολίτευσης διαµορφώθηκε στο 42,2%, και είναι ο υψηλότερος της περιόδου. Μπορεί βέβαια η συγκυρία να απαιτούσε τη στήριξη αρκετών µνηµονιακών µέτρων, ωστόσο τόσο η Ν.∆. όσο και το ΠΑΣΟΚ έδειξαν συναινετικές διαθέσεις, που δεν εµφάνισε ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση το 2019-2023.
Αν και δεν είναι η πλήρης ή αποκλειστική ένδειξη το ιδιότυπο αυτό κοινοβουλευτικό «βαροµετρικό», καταγράφεται ωστόσο µια τάση πολωτική, που είναι συνάρτηση τόσο της κυβερνητικής πορείας µετά τη δεύτερη εκλογική νίκη της Ν.∆. όσο και του πώς τα µεγαλύτερα κόµµατα της αντιπολίτευσης δόµησαν την τακτική τους, µε βάση και τις δηµοσκοπικές έρευνες και τις διαθέσεις της κοινής γνώµης.
Επαιξαν ρόλο και οι εσωκοµµατικοί κλυδωνισµοί τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο ΠΑΣΟΚ, καθώς και οι έρπουσες εκκρεµότητες για τα Τέµπη, αλλά και την υπόθεση των υποκλοπών. Τίποτα δεν προµηνύει ότι οι τάσεις θα αµβλυνθούν στο εγγύς µέλλον. Το κοινοβουλευτικό έργο θα εµφανίσει ακόµα µεγαλύτερο έλλειµµα συγκλίσεων µεταξύ των κοµµάτων, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Εφημερίδα Κυριακάτικη Απογευματινή
