Σε κορυφαίο ζήτημα για ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και ιδιαίτερα τους νεότερους ανθρώπους εξελίσσεται όλο και πιο έντονα αυτό της στέγης, με προοπτικές μάλιστα ακόμα πιο δυσμενείς για τα επόμενα χρόνια. Κι αν οι κυβερνητικές παρεμβάσεις στον τομέα της ακρίβειας των τροφίμων έφεραν, με μεγάλη καθυστέρηση, ένα σχετικό φρενάρισμα των αυξήσεων στην αγορά, δεν συμβαίνει το ίδιο με το μείζον θέμα της εύρεσης κατοικίας. Είτε με ενοικίαση είτε, ακόμα περισσότερο, με αγορά.
Η εύρεση προσιτής κατοικίας αποτελεί πρόκληση για πολλούς πολίτες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα ενοίκια αναμένεται να φτάσουν σε νέα υψηλά επίπεδα το 2025, μετά από αύξηση που έφτασε το 55% την τελευταία εννεαετία. Ειδικά στην Αθήνα, ένας χαμηλόμισθος χρειάζεται να δαπανήσει μεσοσταθμικά ως και 40% του μισθού του για την ενοικίαση ενός μικρού επιπλωμένου διαμερίσματος.
Η αύξηση αυτή αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η μειωμένη προσφορά κατοικιών λόγω της στροφής πολλών ιδιοκτητών προς τη βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς και η αυξημένη ζήτηση. Επιπλέον, προγράμματα όπως η Golden Visa έχουν συμβάλει στην αύξηση των τιμών, προσελκύοντας ξένους επενδυτές στην αγορά ακινήτων. Αντιμέτωπη με αυτή την κατάσταση, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε σειρά παρεμβάσεων για τη διευκόλυνση των πολιτών. Μεταξύ αυτών, η αύξηση του ορίου επένδυσης για τη χορήγηση της Golden Visa από 250.000 ευρώ σε 800.000 ευρώ, με στόχο τη μείωση της ζήτησης από ξένους επενδυτές και την αποσυμφόρηση της αγοράς κατοικίας. Επιπλέον, έχουν ανακοινωθεί προγράμματα όπως το «Σπίτι μου 1και 2», το πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής και το ανανεωμένο «Ανακαινίζω-Νοικιάζω», που στοχεύουν στην αύξηση της προσφοράς προσιτών κατοικιών. Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν ανακοινώσει την παράταση του μέτρου παγώματος των επιτοκίων σε ενήμερα στεγαστικά δάνεια έως τον Απρίλιο του 2025. Όλα αυτά όμως δυστυχώς δεν είναι αρκετά.
Για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος πρέπει να υπάρξουν επιπλέον μέτρα: Παροχή πιο γενναιόδωρων φορολογικών κινήτρων για την ανακαίνιση και επαναφορά στην αγορά κενών ή εγκαταλελειμμένων ακινήτων. Πραγματική ενίσχυση της κοινωνικής κατοικίας μέσω συνεργασιών με δήμους. Υπάρχουν τέτοια πετυχημένα παραδείγματα στην Ισπανία και την Πορτογαλία που αντιμετωπίζουν ανάλογα με την Ελλάδα ζητήματα στη στέγη. Επιπλέον, η μεγαλύτερη ενίσχυση των ελέγχων στη βραχυχρόνια μίσθωση και η θέσπιση ρυθμίσεων για την προστασία των ενοικιαστών, που ζητούν οι ίδιοι μέσω των οργανωμένων σωματείων τους, μπορούν να συμβάλουν στη σταθεροποίηση των τιμών των ενοικίων.
Η ουσιαστική αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος δεν μπορεί να γίνει χωρίς συντονισμένες προσπάθειες από την πολιτεία, τους φορείς της αγοράς και την κοινωνία. Αν υπάρχει πραγματική βούληση για τη διασφάλιση προσιτής και αξιοπρεπούς στέγασης για όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.